منو

اسکن هسته ای استخوان چیست و چگونه انجام می شود؟

اسکن هسته ای استخوان یک فرایند پرتو شناسی ویژه است که برای ارزیابی استخوان های مختلف اسکلت بدن استفاده می شود. این آزمایش با هدف شناسایی نواحی دچار تغییرات فیزیکی و شیمیایی درون استخوان به کار می رود.

اسکن هسته ای استخوان می تواند برای بررسی پیشرفت درمان برخی بیماری ها نیز مفید باشد. این آزمایش نوعی فرایند پرتو شناسی هسته ای است که در آن مقادیر اندکی از مواد پرتو زا در حین ارزیابی استخوان استفاده می شود.

این ماده پرتو زا که رادیو نوکلئید نام دارد در بافت استخوانی و نقاط مبتلا به تغییرات فیزیکی و شیمیایی تجمع می یابد. رادیو نوکلئید نوعی از پرتو به نام اشعه گاما را منتشر می کند.

پرتو گاما به وسیله یک دستگاه اسکن شناسایی شده و اطلاعات حاصل از آن به صورت تصاویری از استخوان ها تفسیر می شود. نواحی تجمع رادیو نوکلئید نقاط داغ نامیده شده و می توانند بیانگر ابتلا به بیماری هایی همچون موارد زیر باشند:

  • التهاب مفصلی (مثل آرتروز)
  • تومور های استخوانی (خوش خیم یا بدخیم)
  • سرطان متاستاز داده به استخوان ها
  • عفونت های استخوانی
  • آسیب استخوانی غیر نمایان در تصویر برداری اشعه ایکس (مثل stress fracture)
  • یسمتاری های متابولیک استخوان

ضرورت اسکن استخوان چیست؟

اسکن هسته ای استخوان استخوانی اغلب جهت شناسایی انتشار سرطان متاستاتیک (منتشره) استفاده می شوند. سلول های سرطانی به دلیل تکثیر سریع خود به صورت کانون های داغی بر اسکن استخوانی ظاهر می شوند. این پدیده به دلیل افزایش سوخت و ساز و ترمیم استخوانی در ناحیه مبتلا به سلول های سرطانی است.

اسکن های استخوان می توانند جهت تعیین مرحله سرطان قبل از درمان و ارزیابی تاثیر درمان پس از فرایند درمانی به کار روند. دلایل دیگر انجام اسکن استخوانی شامل موارد زیر بوده اما به آن ها محدود نمی شود:

  • ارزیابی آسیب استخوان در موقعیت هایی که تصویر برداری اشعه ایکس قادر به شناسایی آن ها نیست.
  • شناسایی شکستگی های حاد
  • تعیین سن شکستگی ها
  • شناسایی و یا ارزیابی عفونت های استخوانی (استئومیلیت)
  • ارزیابی درد استخوانی بدون علت
  • شناسایی بیماری هایی همچون التهاب مفصلی، تومور های استخوانی خوش خیم، بیماری پاژه و نکروز آواسکولار

همچنین، امکان دارد پزشک بنا بر دلایلی غیر از موارد ذکر شده اسکن استخوان را پیشنهاد دهد.

ضرورت اسکن استخوان چیست؟

خطرات اسکن هسته ای استخوان چیست؟

مقدار رادیو نوکلئید تزریق شده در ورید ها به قدری اندک است که به انجام اقدامات احتیاطی در مقابل پرتو ها نیاز نیست. تزریق این ماده ممکن است اندکی ناراحت کننده باشد.

احتمال بروز واکنش حساسیتی به این ماده، نادر اما امکان پذیر است. بیمارانی که به دارو ها، مواد حاجب یا لاتکس حساسیت دارند باید پزشک خود را از این موضوع آگاه کنند. در صورت بارداری یا مشکوک بودن به آن، باید به دلیل خطرات احتمالی این آزمایش برای جنین پزشک را مطلع کرد.

از آن جایی که این دارو می تواند شیر مادر را آلوده کند، در صورت شیر دهی باید این موضوع را با پزشک خود در میان گذاشت. بسته به وضعیت سلامت  هر فرد، امکان وجود خطراتی وجود دارد. افراد باید قبل از انجام فرایند تمامی نگرانی های خود را با پزشک مطرح کنند.

آمادگی قبل از اسکن هسته ای استخوان

در صورت بارداری یا شیر دهی قبل از برنامه ریزی وقت آزمایش باید به پزشک خود اطلاع داده و گزینه های دیگر را بررسی کرد. پرسنل درمانی یک لباس مخصوص به نام گان به بیمار داده و وسایل او در کمدی مخصوص نگه داری می شوند.

از بیماران خواسته می شود که تمامی آویزهای زینتی، جواهرات و اشیای گران قیمت خود را در خانه از خود جدا کرده و از آوردن با خود به مرکز مربوط خودداری کنند. معمولا قبل از انجام اسکن استخوان نیازی به ناشتا بودن یا دریافت داروی آرام بخش نیست. در صورت داشتن حساسیت به دارو ها، مواد حاجب یا ید باید به پزشک یا تیم درمان اطلاع داد. قبل از فرایند، یک رضایت نامه به بیمار داده می‌شود.

بیمار باید این فرم را به دقت خوانده و موارد نامشخص را سوال کند و پیش از اسکن آنرا امضا کند. بسته به شرایط پزشکی فرد امکان دارد آمادگی های دیگری پیش از فرآیند درخواست شود.

درمان التهاب استخوان های سزاموئید ( استخوان کنجدی ) چگونه است؟
استخوان سزاموئید استخوانی است که درون تاندون یا عضله قرار گرفته است. این کلمه از کلمه لاتین sesamum (“دانه کنجد”) گرفته شده که بیانگر کوچک بودن کنجد است.استخوان های کنجدی (سزاموئید) منحصر به فرد هستند زیرا تنها استخوان هایی در بدن می باشند که بوسیله مفاصل به استخوان های دیگر متصل نمی شوند.

اسکن هسته ای استخوان چگونه انجام می شود؟

اسکن استخوان می تواند در مراکز درمانی سرپایی یا در حین بستری در بیمارستان انجام شود. فرایند ها بسته به شرایط بیمار و مهارت پزشک متغییر هستند. به طور کلی، اسکن استخوان شامل فرایند زیر است:

ابتدا از بیمار خواسته می شود تا هر گونه جواهرات، لباس و موارد دیگر را از خود جدا کند. سپس یک لباس مخصوص به نام گان به او داده شده و یک مسیر وریدی جهت تزریق ماده حاجب (رنگ مخصوص) از ورید دست یا بازوی بیمار گرفته می شود.

پس از تزریق ۱ الی ۳ ساعت صبر می شود تا ماده حاجب در بافت استخوانی متمرکز شود. در این مدت بیمار می تواند راه رفته یا حتی از مرکز درمانی خارج شود. فرد دریافت کننده این ماده برای دیگران ایجاد خطر نکرده و پرتو های تابش شده کمتر از یک آزمایش تصویر برداری اشعه ایکس خواهند بود.

اسکن هسته ای استخوان چگونه انجام می شود؟

در طول مدت انتظار، ۴ تا ۶ لیوان آب به بیمار داده می شود تا ماده حاجب باقی مانده در خون از طریق ادرار دفع شود. در صورتی که اسکن استخوان جهت شناسایی عفونت استخوانی انجام شود امکان دارد پس از تزریق دارو بلافاصله مجموعه ای از آزمایش های دیگر نیز انجام شوند. این آزمایش ها پس از متمرکز شدن دارو در بافت استخوانی انجام خواهند شد.

پس از جای گیری دارو در بافت استخوانی از بیمار خواسته می شود تا قبل از تصویر برداری مثانه خود را خالی کند. داشتن مثانه پر می تواند بر استخوان های لگن فشار وارد کرده و فرد تحمل پری مثانه را در مدت یک ساعته آزمایش نداشته باشد. از آن جایی که هر گونه تحرک می تواند کیفیت تصاویر را تحت تاثیر قرار دهد، فرد باید کاملا صاف و بی حرکت بر روی تخت آزمایش دراز بکشد.

دستگاه چندین بار به آرامی در بالای بدن بیمار حرکت کرده و اشعه گامای تابانده شده از بافت استخوانی را دریافت می کند. امکان دارد جهت دریافت تصاویری چند وجهی تغییر موقعیت بدنی بیمار درخواست شود. پس از تکمیل فرایند مسیر وریدی از دست بیمار خارج خواهد شد.

علت استخوان ناویکولار فرعی در قوزک پا چیست؟
ناویکولار فرعی، یک استخوان در کف پا است که به طور غیر متعارف رشد کرده، و باعث بزرگ شدن قسمت داخلی کف پا می شود. استخوان ناویکولار فرعی، به عنوان یک سزاموئید در داخل تاندون تیبیالیس پوستریور رشد اضافی می کند و معمولا با یک بافت غضروفی فیبروس به استخوان ناویکولار اصلی اتصال دارد.

پس از اسکن استخوان چه اتفاقی می افتد؟

فرد پس از اتمام آزمایش باید به آرامی بلند شود تا به دلیل دراز کشیدن طولانی مدت دچار گیجی و احساس سبکی سر نشود. تیم درمان از بیمار درخواست می کند تا به مقدار فراوان مایعات نوشیده و جهت کمک به دفع باقی مانده دارو از بدن ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده مثانه خود را به طور مکرر تخلیه کند.

محل وارد کردن سوزن وریدی نیز از نظر علائم قرمزی یا تورم بررسی خواهد شد. در صورت مشاهده هر گونه درد، قرمزی و یا تورم در محل  رگ گیری  باید پزشک خود را با خبر کرد. این علائم می توانند بیانگر ابتلا به عفونت یا نوعی واکنش التهابی باشند. پس از اسکن استخوانی باید به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت از انجام هر گونه آزمایش هسته ای دیگر خودداری کرد.

در صورت عدم مخالفت پزشک، می توان رژیم غذایی و فعالیت معمول خود را از سر گرفت. پزشک بسته به شرایط ویژه هر فرد می تواند توصیه های بیشتری را به بیمار ارائه دهد.

دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فوق تخصص جراحی مچ پا در تهران

فهرست مطالب

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.برای پاسخگویی بهتر به سوالات شما لطفا قد، وزن و سن خود را در متن سوال درج کنید همچنین از پرسيدن سوالاتى كه جنبه اورژانس دارند اجتناب كنید.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر آرش پنجشنبه ۳۰ تیر ۱( 1 سال پیش) تعداد بازدید: 180 مشاهده پرسش
    سلام
    ۵ سال پیش در شرایطی که بدنم بسیار کم آب و خسته بود الکل خوردم و رفتم ورزش
    عضلات و تاندون و رباط های قفسته سینه و ستون فقرات و کتف و گردن من یا پاره شدن یا کش اومدن یا خودشون رو تخمیر و مصرف و ذوب کردن
    شرایط باور نکردنی شد
    ترمیم و بهبود بسیار آهسته صورت میگیره
    چون توی عکس آسیب های زیادی پیدا نیست دیگه حتی پزشکان هم دارن ب عقل من شک می کنن
    گاما اسکن می تونه کنکی کنه؟
    در این مورد چه چیزی رو می تونه مشخص کنه؟
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری پنجشنبه ۳۰ تیر ۱( 1 سال پیش)

      رباط و عضله تخمير نمى شن 

      گاما  اسكن براى بررسى ضايعات استخوان هست و نه رباط و عضله 

  • تصویر کاربر یاسین یکشنبه ۲۹ اسفند ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 186 مشاهده پرسش
    باعرض سلام خدمت اقای دکتر ،من چند هفته ای هست درد باسن سمت چب نزدیک وسط کمر ودرد کشیده میشه تا طرف کلیه سمت چپ وسمت چپ شکم ولی درد سمت باسن ثابت مانده ،قبل اینکه درد نداشته بودم سنو کامل انجام دادم ،کلونسکوپی انجام دادم ۲سال پیش وهموروئید داخلی داشتم ،حال این درد خیلی اذیت میکنه محبت میکنی راهنمایی بفرمائید به چه دکتری مراجعه وچه مراحلی طی کنم
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری یکشنبه ۲۹ اسفند ۰( 2 سال پیش)

      با يك جراح ستون فقرات مشورت بفرماييد

  • تصویر کاربر نسرین چهارشنبه ۲۰ بهمن ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 202 مشاهده پرسش
    نوه من چند وقتیه زانو درد داره دکتر آزمایش نوشته تشخیص روماتیسم داده واسکن استخوان آیا میشه در۴سالکی روماتیسم گرفت آیا اسکن استخوان برای بچه ۴ساله عوارض نداره شما راهنمایی کنید لطفا خیلی نگرانیم
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری چهارشنبه ۲۰ بهمن ۰( 2 سال پیش)

      روماتيسم مى تونه در سن كم شروع بشه ولى اسكن خسته اى حزئى از روند تشخيص اون نيست مگر اين كه به مساله ديگه اى مشكوك باشند

  • تصویر کاربر محمد شنبه ۸ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 251 مشاهده پرسش
    سلام مغز ساق پای چپم تومار عفونتی در اومده ۷ ماه پیش جراحی کردم اونو در آوردم الان دوباره ساق پام درد داره ام آر آی انجام دادم میگه دوباره عفونت هست خواستم بدانم باید به چه دکتری مراجعه کنم هرچی سرچ می کنم هیچ دکتری نیست که متخصص عفونت استخوان باشه اگر میشه یک دکتر خوب معرفی کنید سپاسگزارم
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری شنبه ۸ آبان ۰( 2 سال پیش)

      درود

      دكتر ارتوپد متخصص تومور هاى استخوانى 

  • تصویر کاربر یلدا دوشنبه ۳ آبان ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 200 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید..اقای دکتر ارجمند من درد زیادی دردقسمت کمرو دست و پا دارم ب پزشک مربوطه مراجعه کردم.ایشان ام ار ای و اسکن استخوان نوشتن ک انجام دهم.سوالم این است طبق نوبتی ک برای هرکدام گرفتم اسکن استخوان نوبت اول است و ام ار ای نوبت دوم.بعداز اسکن استخوان انجام ام ار ای مانعی ندارد؟؟ممنونم ازتون
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری دوشنبه ۳ آبان ۰( 2 سال پیش)

      درود

      منعى نداره

  • تصویر کاربر آریا یکشنبه ۷ شهریور ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 212 مشاهده پرسش
    باسلام وخسته نباشید خدمت دکترعزیز،
    دکتر ارتوپد شهرستان اسکن هسته ای برای تورم‌ودرد حاصل ازشکستگی نازک نی دستم درسال ۸۵که پلاتین گذاری شده وهنوز پلاتین موجوده ویزیت نموده ،کجا میتونم سریع و آسان انجام بدم باسپاس فراوان
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری یکشنبه ۷ شهریور ۰( 2 سال پیش)

      درود

      بيمارستان جم در تهران

  • تصویر کاربر الهام یکشنبه ۲۷ تیر ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 241 مشاهده پرسش
    آقای دکتر من بیماری پنفیگوس دارم و کرتن مصرف میکنم چند روزی هست که از درد استخوان رنج میبرم سن من ۳۲ سال هست قد ۱۷۵ وزن ۷۰ کیلو آقای دکتر خواهشن راهنماییم کنید
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری یکشنبه ۲۷ تیر ۰( 2 سال پیش)

      درود حتما به روماتولوزیست مراجعه کنید

  • تصویر کاربر رامین یکشنبه ۲۳ خرداد ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 361 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر .سه سال قبل تصادف کردم از ناحیه ساق پا و ران پا شکستگی باز داشتم بعد ک پلاتین گذاشتم بعد چند هفته عفونت کرد .خلاصه خیلی درگیر عفونت بودم یکسال تا اینکه دکترمو عوض کردم رفتم پیش دکتر بیرجندی نژاد عمل کرد تعویض پلاتین .عفونت خشک شد اینم بگم ک برا ران میل گذاشت و برا ساق پا هم فیکساتور ..خوب شده بود دوسال گذشته الان قسمت بغل زانوم علائم عفونت میبینم امکان داره ک بعد دو سال باز عفونت کنه ...ما گفته نماند که زانوم هم تد همون دو سالی که بی حرکت بوده خشک شده ...اگه لطف کنید راهنمایم کنید .من و از نگرانی در آوردیم
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری یکشنبه ۲۳ خرداد ۰( 2 سال پیش)

      درود

      بله امكانش هست و حتما به آقاى دكتر مراجعه كنيد

درحال دریافت اطلاعات
تماس با ما

با ما در تماس باشید

آدرس مطب

شریعتی پایین تر از مترو قلهک ساختمان خانه درسا طبقه ۵ واحد ۱۷

ساعات کار مطب

شنبه و چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۱۹

دکتر نادری
پرسش از دکتر