علی رغم تشخیص هوشمندانه و درمان مؤثر فیزیوتراپی، برخی افراد ممکن است احساس درد بعد از فیزیوتراپی را تجربه کنند. ادامه علائم یا درد پایدار پس از فیزیوتراپی می تواند زندگی روزانه شما را تحت تأثیر قرار دهد.
آیا فیزیوتراپی درد دارد
فیزیوتراپی رویکردی یکپارچه برای ارزیابی، تشخیص و درمان کسانی است که تحت تأثیر یک بیماری، آسیب یا ناتوانی فیزیکی قرار گرفته اند. فیزیوتراپی می تواند به شما کمک کند تا مصرف دارو را کاهش دهید، احتمال خطرِ آسیب و عوارض جانبی آن را کم کنید و نیز درد خود را به طور مؤثر کنترل کنید.
البته هدف از فیزیوتراپی، این نیست که شما درد بیشتری بکشید، بلکه نهایتاً ایجاد بهبود کلی در شرایط شماست. با این حال، دانستن این نکته بسیار مهم است که اگر همه چیز طبق برنامه پیش نرود، شما چه انتظاری باید داشته باشید و چه کاری باید انجام دهید.
علت درد زانو بعد از فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی، اغلب شامل ورزش عضلات برای قوی تر ساختن آنها می باشد. گاهی اوقات این کار به این دلیل انجام میشود که عضله آسیب دیده و در نتیجه ی این آسیب، سفت یا ضعیف شده است. از آنجایی که بدن سعی در حفظ عضلات آسیب دیده دارد، عضلات مجاور باید این ضعف را جبران کنند و می توانند بیش از حد کار کنند و تحت فشار قرار گیرند.
با وجود این که فیزیوتراپی اغلب به منظور بهبودی در وضعیت بدن شما انجام میگیرد، می تواند باعث تحریک عصب های مجاور عضله آسیب دیده شود. این حالت معمولا با قرارگرفتن بدن در وضعیت استراحت، مانند خوابیدن بر روی کمر تا زمانی که درد فروکش کند، تسکین می یابد.
وضعیت مشابهی در مورد مفصل وجود دارد، که در زمان انجام حرکات ورزشی برای بهبود یا بازیابی حرکت، متورم می شود. دلایلی که بازگشت درد حتی پس از فیزیوتراپی نهفته است، موارد زیر می باشند:
✅ شایع ترین دلیل درد پس از فیزیوتراپی این است که عضله بیش از حدکار کرده و یا کشیده شده است. دلیل اصلی، کار مجدد عضله آسیب دیده پس از جلسه فیزیوتراپی است. عضله ی احیا شده در حین کار دوباره، اسید لاکتیک بیشتری تولید می کند و منجر به درد می شود.
✅ درد یا سختی پس از جلسه فیزیوتراپی ممکن است به دلیل التهاب موضعی باشد.
✅ در طول فرایند درمانی، شما باید آن دسته از اعضای بدن را که برای مدتی تحت کشش قرار نداده اید را تحت حرکات کششی قرار داده یا عضلاتی را که برای مدت طولانی از آنها استفاده نکرده اید، فعال کنید یا بدن خود را به سوی انجام فرایندهای جدید هدایت کنید. این کارها باعث می شود ما روش معمول انجام کارهای خود را تغییر دهیم.
تمامی این تغییرات، به نوعی مقاومت بدن ما را نیز تغییر می دهند. از این رو، در زمانی که بدن ما این تغییرات را به سرعت تجربه می کند، می تواند باعث ایجاد درد در نقاط جدید شود.
✅ مفاصل متورم نیز یکی از دلایل اصلی درد پس از فیزیوتراپی می باشند. بنابراین، حرکات مفاصل را محدود کنید. انتخاب وضعیت مناسب و راحت برای مفاصل بسیار مهم می باشد. مناسب ترین وضعیت مفصل، وضعیت اندکی خمیده می باشد.
✅ عدم توان بخشی همچنین منجر به بازگشت درد حتی پس از انجام فیزیوتراپی می شود.
✅ فیزیوتراپی، همچنین ثبات وضعیت بدن شما و وضعیت نشستن شما را به چالش می کشد. اعصاب ستون فقرات تحریک شده یا عصب تحت فشار نیز باعث ایجاد درد پس از جلسه فیزیوتراپی می شود. بنابراین، از درمانگر بخواهید که وضعیت مناسب برای ایستادن یا نشستن را برای کاهش فشار بر روی عصب ها به شما آموزش دهد.
✅ افزایش شدت ورزش و شروع یک ورزش یا تمرین جدید نیز باعث ایجاد درد پس از جلسه فیزیوتراپی می شود.
برنامه ى بازتوانی زانو (به همراه تصویر)
برنامه بازتوانى زانو به شما کمک می کند تا به فعالیت هاى روزمره ى خود برگردید. در اینجا یک برنامه ى بازتوانى زانو به همراه تصاویر تمرینات معرفی شده است.
بعد از فیزیوتراپی چه باید کرد
فیزیوتراپی یک راه عالی برای درمان درد و آسیب است. برای حفظ سطح درمان خود در اینجا ۴ کاری که باید بعد از فیزیوتراپی انجام دهید:
۱. نوشیدن مقدار زیادی آب
ما معمولاً این را پس از درمانهای مبتنی بر ورزش، مانند آب درمانی یا کلاس ورزشی، برای کمک به بازیابی هیدراتاسیون و کاهش زمان درمان توصیه میکنیم.
۲. به توصیه های فیزیوتراپ توجه کنید
- در صورت نیاز از کیسه های گرم/سرد استفاده کنید.
- در صورت لزوم استراحت کنید.
توصیه های حرفه ای ما به طور کلی برای تسریع در بازه های زمانی بهبود و جلوگیری از آسیب بیشتر به ناحیه آسیب دیده ارائه می شود. صدمات به بیماران پس از جراحی در صورت عدم رعایت توصیه های داده شده می توانند آسیب بیشتری به ناحیه وارد کنند.
۳. تمرینات خود را انجام دهید
جلسات فیزیوتراپی معمولاً ۱/۲ ساعت است. بیشتر ورزش های که توسط فیزیو پیشنهاد میشود، به کاهش درمان مداوم و همچنین تسکین درد سریعتر کمک می کند.
۴. به درد غیر عادی توجه کنید
اگر درد شدیدتر از حد انتظار است، فیزیوتراپیست را مطلع کنید. تجربه درد کم پس از درمان می تواند طبیعی باشد. اما معمولاً بعد از ۲۴-۴۸ ساعت تسکین میابد.
تسکین درد ناشی از فیزیوتراپی
درد عضلانی، مفصل و یا عصب می تواند با قراردادن یخ بر روی ناحیه آسیب دیده بلافاصله پس از درمان تسکین یابد.
برای جلوگیری از تحریک عضلات، یخ نباید مستقیما بر روی پوست قرار گیرد، بلکه باید در یک کیسه پلاستیکی با پوشش پارچه ای قرار گیرد، اما استفاده از آن باید به حداکثر ۲۵ دقیقه محدود شود.
پیشگیری درد ناشی از فیزیوتراپی
گرچه ، برخی از تمرینات فیزیوتراپی خاص، درد خفیفی را ایجاد می کند و نهایتاً ناپدید خواهد شد. با این حال، مواردی وجود دارد که با رعایت آنها، درد نباید رخ دهد و با درمان مناسب می توان از آن جلوگیری کرد. برخی از این موارد به صورت زیر است:
عدم ارزیابی کل ناحیه
درد می تواند اغلب ناشی از درمان یک علامت خاص بدون در نظر گرفته ناحیه ی پیرامون آن می باشد. برای مثال، عدم تحرک گردن می تواند با کشش آن برای دستیابی به حرکتی آزادتر، رفع شود. گرچه، گردن از هفت مهره ی جداگانه تشکیل شده است و بسیار مهم است که مطمئن شویم هر یک از این مهره ها پیش از شروع حرکت دیگری، آزادانه حرکت می کنند.
عدم انجام این کار باعث ایجاد فشار بر روی مهره های اطراف و دیسک می شود، که موجب درد و نیز آتروز می شود. اگر وضعیت کلی بدن بیمار مورد توجه قرار نگیرد، وضعیت مشابهی پیش می آید. برای مثال، عدم تراز ستون فقرات می تواند مانع انجام درمان های مختلف شود و در صورت استفاده از این درمان ها، موقعیت را بدتر کند.
درمان با ترتیب (توالی) اشتباه
اگر بیمار، دچار ناتوانی های مختلفی باشد، درمان آنها همراه با یکدیگر و یا با ترتیبی اشتباه می تواند باعث ایجاد درد غیر ضروری شود. برای مثال، تلاش برای درمان درد شانه با ماساژ می تواند باعث ایجاد درد غیر مرتبط با درمان اولیه شود. ارزیابی وضعیت کلی بدن و درمان شرایط پیش از انجام حرکتی در نقطه ای دیگر از بدن بسیار ضروری است.
عدم برخورد با بافت اسکار (جای زخم)
ماساژ و ورزش اغلب برای کشش عضلات و رباط ها به منظور بازیابی تحرک کامل، انجام می شوند. گرچه، بافت های اسکار کشیده نمی شوند و اگر در ابتدا درمان نشوند، می توانند باعث ایجاد درد شدیدی در حین فیزیوتراپی شوند.
اگر شما احساس درد یا ناراحتی دارید یا فکر می کنید، که درمان آنطور که باید جواب نمی دهد، به فیزیوتراپیست خود اطلاع دهید. فرایند درمان، یک همکاری بین فیزیوتراپیست و بیمار می باشد، بنابراین شما باید کاملاً یکدیگر را درجریان امور قرار دهید.
فرض بر این است که فیزیوتراپی درمانی سودمند برای بیمار می باشد، اما تنها در صورتی این اتفاق می افتد که فیزیوتراپیست از هر گونه نقصی آگاه شود. زمانی که وی از هرگونه درد یا ناراحتی مطلع شد، تغییراتی در رویکرد ایجاد خواهد کرد که مفیدتر باشند و به نتایج دلخواه دست یابند.
اگر هر تحریک ایجاد شده توسط ورزش، بسیار شدید باشد، می توان آن را پیش از اینکه تبدیل به درد شود، کاهش داد و در زمانی که عضله قویتر شد، به تدریج آن را افزایش داد. توالی درمان را می توان تغییر داد یا کل فرایند درمان را به گونه می توان تغییر داد که روند توان بخشی راحت تر باشد و در نهایت موفقیت آمیزتر شود.
تشدید درد بعد از فیزیوتراپی
هرکسی دارای آستانه درد و محرک های درد متفاوتی می باشد، بنابراین بسیار مهم است که فیزیوتراپیست از این موارد آگاه باشد و مطابق با آن درمان خود را انجام دهد. یک درمان ناموفق، به نفع هیچ کس نیست، بنابراین ادامه گفتگو بین طرفین بسیار حیاتی است. هدف همیشه باید نظارت بر پیشرفت باشد و اگر درمان به درستی پیش نرود، انعطاف کافی برای تغییر را داشته باشد.
اگر تغییر در روند درمان، نتیجه مطلوبی نداشته باشد، می توانید با توجیه مناسب، فیزیوتراپیست خود را عوض کنید و این امر نباید باعث بروز ناراحتی شود. افراد، مهارتها، تخصص ها و رشته های مورد علاقه مختلفی دارند، بنابراین یک ذهن تازه می تواند تفاوت در روند درمان ایجاد کند.
هرکاری انجام می دهید، به درمان خود ادامه دهید، چرا که فیزیوتراپی یک روش اثبات شده برای تسکین درد و رفع مشکلات می باشد. فقط اطمینان حاصل کنید که مرکزی را انتخاب می کنید که دارای دانش، مهارت و تجربه برای بازگرداندن سلامت به شما بدون درد باشد.
فیزیوتراپیست باید متعهد به فراهم نمودن درمان مناسب برای شما باشند و با شما کار کنند تا به نتیجه ی دلخواه دست یابند. همچنین همیشه باید با ارزیابی کامل نیازها و شرایط فعلی شما شروع به کار کنند و بنابراین قادر خواهند بودکه برنامه ی درمانی مناسب را برای شما اجرا کنند. آنها باید به طور دائم پیشرفت و نتایج را بررسی کنند تا بتوانند خود را بنا به ضرورت برای دستیابی به آنچه نیاز است، مطابقت دهند.
متخصص ارتوپدی و فوق تخصص مچ پا