نقرس کاذب، نوعی آرتروز است که بر اثر رسوب کریستال های پیروفسفات کلسیم رخ می دهد. اصطلاح پزشکی برای نقرس کاذب، بیماری رسوب کریستال دی هیدرات پیرو فسفات کلسیم یا CPPD می باشد. این بیماری عمدتاً زانوها و مچ دست ها را درگیر می کند.
نقرس کاذب چیست؟
بیماری رسوب کریستال دی هیدرات پیرو فسفات کلسیم (CPPD) نوعی آرتروز است که موجب درد، سفتی، حساسیت به لمس، قرمزی، حرارت و ورم (التهاب) در برخی مفاصل می شود. این بیماری معمولاً در یک مفصل رخ می دهد، اما گاهی اوقات ممکن است چند مفصل را به طور همزمان تحت تأثیر قرار دهد. علائم نقرس کاذب مشابه با علائم بیماری های دیگر به خصوص نقرس می باشد.
نقرس نوعی آرتروز است که نام قدیم نقرس کاذب می باشد. برخی از علائم نقرس کاذب ممکن است همان علائم روماتیسم مفصلی یا استئوآرتریت باشند.
این بیماری معمولاً زانو یا مچ دست را درگیر می کند. علائم گاهی اوقات در باسن، شانه ها، آرنج ها، بندانگشتان، انگشتان پا یا مچ پاها رخ می دهد و به ندرت روی گردن تأثیر می گذارد و موجب دردهای گردن، شانه، سردرد و در برخی موارد تب می شود. این بیماری زمانی رخ می دهد که کریستال های کلسیم در اطراف دومین مهره گردن رسوب کنند. این شرایط، سندرم crowned dens نامیده می شود.
چه کسانی به نقرس کاذب مبتلا می شوند؟
هم مردان و هم زنان می توانند به نقرس کاذب مبتلا شوند. این بیماری بیشتر در افرادی با سن بالای ۶۰ سال رخ می دهد. افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به بیماری نقرس کاذب قرار دارند، دارای این مشکلات هستند:
- بیماری تیروئیدی
- نارسایی کلیوی
- بیماری پاراتیروئید
- منیزیم پایین
- اختلالاتی که متابولیسم کلسیم، فسفات یا آهن را تحت تأثیر قرار می دهند (مانند بیماری هموکروماتوزیس).
علائم نقرس کاذب
- درد مفصل ناگهانی و شدید
- التهاب مفصلی که گرم و حساس به لمس است.
- قرمزی پوست در اطراف مفصل درگیر
- برخی مواقع، نقرس کاذب ممکن است موجب التهاب، گرما و درد مداوم در چندین مفصل شود و حتی می تواند علائمی شبیه به روماتیسم مفصلی داشته باشد.
علت بیماری نقرس کاذب
این شرایط بر اثر تشکیل غیرطبیعی کریستال های دی هیدرات پیرو فسفات کلسیم در غضروف ها یا مایع مفصلی رخ می دهد و می تواند منجربه حمله ناگهانی آرتروزی شبیه به نقرس شود. علت رسوب غیر طبیعی کریستال ها در غضروف، اغلب ناشناخته است.
این کریستال ها ممکن است مربوط به نوعی اختلال زمینه ای مانند آسیب به مفصل، هیپرپاراتیروئیدیسم، هیپومنیزیمی، هیپوفسفاتازی، کم کاری تیروئید و هموکروماتوز باشند. تشکیل غیرطبیعی کریستال های کلسیم ممکن است بعلت نوعی بیماری ارثی باشد.
این بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
این بیماری به سادگی از طریق آزمایش خون قابل تشخیص نیست و از طریق بررسی مایع سینوویال مفصل ملتهب در زیر میکروسکوپ تشخیص داده می شود. مایع سینوویال از طریق یک سوزن از مفصل ملتهب بیرون کشیده می شود. خارج کردن مایع ممکن است به کاهش فشار در مفصل کمک کند و این کار می تواند درد را کاهش دهد.
از آنجا که انواع کریستال های مختلف در مفصل می توانند علت انواع دیگری از آرتروز باشند، تشخیص درست از اهمیت زیادی برخوردار است. سپس پزشک می تواند درمان مناسب را با توجه به نوع آرتروز تجویز کند.
تشخیص نقرس کاذب از طریق آزمایشات تصویربرداری با اشعه ی ایکس یا سی تی اسکن انجام می شود، اما مشاهده ی کریستال های دی هیدرات پیرو فسفات کلسیم در زیر میکروسکوپ نیز منجر به تشخیص دقیق تری می شود.
درمان نقرس کاذب
درمان این بیماری شبیه به درمان حملات حاد نقرس با داروی ضدالتهابی می باشد. در این شرایط، داروهای پایین آورنده ی اسید اوریک تجویز نمی شوند. در اغلب اوقات، علائم طی ۲۴ ساعت پس از شروع درمان با داروهای ضد التهابی تسکین داده می شوند. هدف از درمان، تسکین درد و التهاب و پیشگیری از حملات مکرری می باشد که می توانند منجر به درد قابل توجه و آسیب مفصلی شوند.
نوع درمان تجویز شده، به چندین عامل از جمله سن فرد، دیگر داروهای مصرفی، سلامت عمومی، سوابق پزشکی و شدت حمله بستگی دارد. معمولاً داروهای ضدالتهابی را باید تا رفع شدن کامل حملات بیماری ادامه داد. اگر عوارض جانبی ناشی از درمان رخ دهند، درمان را باید با داروی دیگری ادامه داد. پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی باید با شما صحبت کند.
1_کلشی سین
معمولاً برای درمان حملات نقرس کاذب، داروی کلشی سین تجویز می شود. این دارو در دوزهای پایین برای کاهش احتمال حملات مکرر نقرس کاذب در طولانی مدت تجویز می شود.
2_ داروهای ضد التهابی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDها)، مخصوصاً در صورتی که کلشی سین را نمی توان تجویز کرد، برای درمان حملات نقرس استفاده می شوند. بیماران خاصی مانند افراد مبتلا به نارسایی کلیوی، اختلالات خونریزی، بیماری های گوارشی، بیماری های قلبی یا دیگر انواع بیماری ها نمی توانند این داروها را مصرف کنند. انواع NSAID ها شامل آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن می شوند.
3_ استروئید ها
کورتیکواستروئیدها (که استروئید نیز نامیده می شوند) ممکن است برای افرادی تجویز شوند که نمی توانند داروهای غیراستروئیدی یا کلشی سین مصرف کنند. استروئیدها نیز با کاهش التهاب عمل می کنند. استروئیدها را می توان به مفصل درگیر شده تزریق کرد یا به صورت قرص خوراکی مصرف کرد (استروئیدها را در موارد خاص نباید مصرف کرد).
تمام بیماران، عوارض جانبی ناشی از مصرف این داروها را تجربه نمی کنند. دفعات وقوع عوارض جانبی از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. بروز عوارض جانبی به دوز، نوع دارو، طول درمان، بیماری های همزمان و داروهای دیگری که بیمار مصرف می کند، بستگی دارد. برخی از عوارض جانبی، جدی تر از موارد دیگر هستند. پزشک، پیش از تجویز هر گونه دارویی، در مورد تمام مزایا و عوارض جانبی احتمالی آن با شما صحبت می کند.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران