نکروز آواسکولار، بیماری ای است که به دلیل قطع موقت یا دائم خون رسانی به استخوان ها ایجاد می شود. وقتی خون رسانی به استخوان قطع شود، بافت استخوانی می میرد و استخوان تحلیل می رود. اگر این اتفاق در نزدیکی مفصل رخ دهد، ممکن است مفصل نیز آسیب ببیند.
این بیماری می تواند در هر استخوانی رخ دهد، اما بیشتر در انتهای استخوان های بلند مثل ران یا ساق پا دیده می شود. گاهی اوقات فقط یک استخوان، گاهی چند استخوان با هم و گاهی هم استخوان های مختلف در زمان های متفاوت درگیر این بیماری می شوند.
علت بروز نکروز آواسکولار چیست؟
نکروز آواسکولار می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- جراحت
- شکستگی استخوان
- آسیب به عروق خونی
- استفاده طولانی مدت از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها
- استفاده زیاد و طولانی مدت از الکل
- بعضی از بیماری های مزمن بلندمدت
چه کسانی در معرض خطر نکروز آواسکولار هستند؟
اگر هر یک از این موارد در مورد شما صدق کند بیشتر در معرض خطر ابتلا هستید:
- جراحت
- جراحی استخوان
- استفاده از استروئید
- مصرف الکل
- اختلالات خونی، مانند کم خونی سلول داسی شکل
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
- پانکراتیت
- بیماری غواصان یا (بیماری رفع فشار)
- راحت لخته شدن خون
- کلسترول بالا
- بیماری خود ایمنی
- HIV
علائم نکروز آواسکولار چیست؟
علائم نکروز آواسکولار در هر فرد کمی متفاوت است. برخی از علائم شایع عبارتند از:
- درد خفیف مفصل در مراحل اولیه
- افزایش درد مفصل با پیشرفت بیماری و فروپاشی استخوان و مفصل
- محدودیت دامنه حرکتی به دلیل درد
نکروز آواسکولار چگونه تشخیص داده می شود؟
علاوه بر بررسی کامل سابقه پزشکی و معاینه بدنی، ممکن است یکی یا چند مورد از آزمایشات زیر انجام شود:
رادیولوژی:
این آزمایش از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر بافت های داخلی، استخوان ها و اندام ها روی فیلم استفاده می کند.
سی تی اسکن:
این آزمایش تصویربرداری از اشعه X و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق از بدن استفاده می کند. سی تی اسکن جزئیات استخوان ها، عضلات، چربی و اندام ها را نشان می دهد. CT اسکن ها دقیق تر از رادیولوژی معمولی هستند.
MRI:
این آزمایش از آهن رباهای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
اسکن استخوان هسته ای:
این آزمایش تصویربرداری از مقدار بسیار کمی ماده رادیواکتیو استفاده می کند. این ماده به خون تزریق می شود تا توسط اسکنر دیده شود. این آزمایش جریان خون به استخوان و فعالیت سلولی در استخوان را نشان می دهد.
بیوپسی:
پزشک نمونه های بافت را با سوزن یا طی جراحی برمی دارد. سپس نمونه ها را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند تا سرطان یا سلول های غیر طبیعی دیگر را پیدا کرده یا بافت را از استخوان آسیب دیده خارج کنند.
ارزیابی عملکرد استخوان:
این آزمایش ها اغلب در حین جراحی برای اندازه گیری فشار داخل استخوان انجام می شوند.
بهترین درمان ها
روش درمان برای هر فرد مبتلا به نکروز آواسکولار متفاوت است و به عوامل مختلفی مثل علائم، سن، وضعیت کلی سلامتی و شدت بیماری بستگی دارد.
هدف اصلی درمان، کمک به شما برای حفظ حرکت و عملکرد مفصل آسیب دیده و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت استخوان است. به عبارت دیگر، می خواهیم با درمان، از تخریب بیشتر مفصل جلوگیری کنیم. برای درمان نکروز آواسکولار، ممکن است از روش های مختلفی استفاده شود که شامل موارد زیر است:
دارو درمانی:
استفاده از داروهای مسکن برای کنترل درد.
استفاده از وسایل کمکی:
مانند عصا یا واکر برای کاهش فشار روی مفصل آسیب دیده.
دکمپرسیون هسته استخوان:
در این جراحی، لایه داخلی استخوان برداشته می شود تا فشار کاهش یابد، جریان خون افزایش یابد و تخریب استخوان و مفصل کند یا متوقف شود.
استئوتومی:
این روش شکل استخوان را تغییر داده و فشار روی ناحیه آسیب دیده را کاهش می دهد.
پیوند استخوان:
در این روش، استخوان سالم از بخش دیگری از بدن به ناحیه آسیب دیده پیوند زده می شود.
تعویض مفصل:
این جراحی، مفصل آرتریتی یا آسیب دیده را با یک مفصل مصنوعی جایگزین می کند. این روش ممکن است تنها پس از شکست سایر درمان ها برای کاهش درد یا ناتوانی در نظر گرفته شود. روش های دیگر ممکن است شامل داروهای خاص و درمان های ترکیبی برای تقویت رشد استخوان باشد.
برای اطلاعات بیشتر می توانید دو مقاله ی زیر را بخوانید!
نکات کلیدی درباره نکروز آواسکولار
- نکروز آواسکولار بیماری ای است که به دلیل قطع موقت یا دائمی خون رسانی به استخوان ها ایجاد می شود. این بیماری بیشتر در انتهای استخوان های بلند رخ می دهد.
- نکروز آواسکولار ممکن است نتیجه آسیب، مصرف داروها یا الکل باشد. یا ممکن است پس از آسیب استخوان یا جراحی استخوان اتفاق بیفتد.
- علائم آن ممکن است شامل درد مفصل و محدودیت دامنه حرکتی باشد.
- داروها، وسایل کمکی یا جراحی ممکن است برای بهبود عملکرد یا جلوگیری از آسیب بیشتر به استخوان یا مفصل آسیب دیده استفاده شود.
