زانو یکی از بزرگ ترین مفصل ها و از آسیب پذیر ترین نواحی در بدن انسان است. استخوان موجود در مفصل زانو مستعد شکسته شدن و خارج شدن از مفصل است. همچنین غضروف ها، رباط ها و تاندون نیز آسیب می بینند و پاره می شوند. در این مقاله به بررسی علل درد و یا گرفتگی رگ پشت زانو می پردازیم.
برخی آسیب های زانو با استراحت و مراقبت به مرور زمان بهبود می یابند در حالی که برخی دیگر نیاز به انجام عمل جراحی و به کار گیری روش های درمانی پیچیده دارند. گاهی بعضی از درد ها به دلیل برخی شرایط جدی مانند التهاب مفاصل هستند که به مرور زمان باعث آسیب به زانو می شود. در ادامه این مطلب به توضیح برخی علل درد های پشت زانو و اقدامات لازم در مورد هرکدام می پردازیم.
علت درد پشت زانو
در زیر به توضیح شایع ترین علل درد پشت زانو و همچنین عارضه ها و آسیب هایی که نباید نادیده گرفته شوند می پردازیم.
۱. زانوی جامپر (پرنده) JUMPER ‘S KNEE
آسیب به تاندون کشکک باعث بروز این مشکل می شود. این آسیب بیشتر در هنگام پریدن و تغییر جهت مانند زمانی که در حال انجام ورزش هایی مانند والیبال و بسکتبال هستید، اتفاق می افتد.
این حرکات می توانند حتی موجب پارگی تاندون کشکک گردند. زانوی پرندگان باعث بروز درد در زیر کاسه زانو می شود و این درد به مرور زمان بدتر می شود. برخی علائم دیگر آن عبارت‌اند از:
- ضعف
- گرفتگی عضلات
- مشکل در خم و راست کردن زانو
۲. گرفتگی عضلات پا
گرفتگی به دلیل انقباض عضلات است. علاوه بر عضلات ساق پا، دیگر عضلات پا مانند عضلات پشت ران و زانو مستعد گرفتگی عضلانی هستند.
گرفتگی عضلات پا بیشتر در هنگام ورزش کردن یا در زمان بارداری اتفاق می افتد. علاوه بر این برخی عوامل می توانند موجب گرفتگی عضلانی شوند که عبارت‌اند از:
- مشکلات عصبی پا
- كم شدن آب بدن
- بیماری های عفونی مانند کزاز
- سم ها مانند سرب و جیوه در خون
- بیماری کبد
گرفتگی یا اسپاسم عضلانی به صورت ناگهانی اتفاق می افتد و به مدت چند ثانیه الی ۱۰ دقیقه طول می کشد. پس از آن نیز ممکن احساس درد به مدت چند ساعت در عضلات باقی بماند.
۳. آسیب تاندون های پشت زانو
تاندون های پشت زانو از سه عضله تشکیل شده اند که تا ران ها ادامه می یابد. این عضلات عبارتند از:
- عضله گراسیلیس
- عضله سمی تندینوزوس
- عضله بای سپس (دو سر) ران
این عضلات در خم کردن زانو به شخص کمک می کنند. کشیدگی تاندون های پشت زانو در صورت آسیب دیدگی یکی از این عضلات اتفاق می افتد. کشیدگی بیش از حد عضله نیز منجر به کشیدگیتاندون های پشت زانو می شود. کشیدگی بیش از حد عضله می تواند سبب پارگی آن شود که برای بهبود آن ماه ها زمان لازم است. آسیب به تاندون های پشت زانو باعث احساس درد ناگهانی می شود. برخی از علائم دیگر عبارتند از:
- ورم
- کوفتگی
- ضعف در پشت زانو
این نوع آسیب زانو بیشتر در بین ورزشکارانی که زیاد می دوند مانند فوتبالیست ها، بسکتبالیست ها و تنیس بازها رایج است.
۴. کیست بیکر
کیست بیکر کیسه ایست محتوی مایع مفصلی که در پشت زانو به وجود می آید. مایع مفصلی باعث روان سازی مفصل زانو می شود اما التهاب یا آسیب دیدگی زانو موجب تولید بیش ازحد مایع مفصلی می شود که گاه منجر به تشکیل کیست در پشت زانو می گردد. علائم کیست بیکر شامل موارد زیر می شود:
✅ درد در پشت و داخل زانو
✅ ورم پشت زانو
✅ سفت شدن و مشکل در خم کردن زانو
این علائم در زمان فعالیت تشدید می یابد و در صورت ترکیدن کیست باعث ایجاد درد شدیدو ناگهانی درساق می شود.
۵. گرفتگی ماهیچه پشت زانو و ساق پا
گاستروكنميوس و سوليوس، دو عضله ای هستند که توده ی عضلانی پشت ساق را تشکیل می دهند و به شخص در خم کردن زانو کمک می کنند. این آسیب بیشتر در بین ورزشکارانی مانند تنیس بازان که به صورت ناگهانی شروع به دویدن می کنند رایج است و منجر به درد پشت زانو و ساق می شود. علائم ناشی از کشیدگی ماهیچه ساق پا عبارتند از:
✳ درد و ورم ماهيچه ساق پا
✳ کوفتگی و کبودی ماهيچه ساق پا
✳ مشکل در ایستادن روی پنجه
استراحت، بلند کردن پا و گذاشتن یخ بر روی محل آسیب دیده باعث تسریع در بهبودی می شود.
۶. پارگی منیسک زانو
منیسک زانو در واقع باعث استحکام و استقامت زانو می شود. پاره شدن منیسک در ورزشکاران بیشتر بر اثر نشستن و چرخیدن روی زانو اتفاق می افتد. با بالا رفتن سن، بافت منیسک ضعیف تر شده و انجام حرکات چرخشی آن ها را بیشتر مستعد پاره شدن می کند.
پاره شدن منیسک اغلب با صدای تق همراه است و ممکن است در ابتدا درد چندانی را به همراه نداشته باشد. پس از چند روز راه رفتن بر روی آن به مرور احساس درد بیشتر می شود. برخی از علائم پارگی منیسک زانو شامل موارد زیر است.
❇ كوفتگى عضلات زانو
❇ ورم
❇ ضعف
❇ قفل شدن زانو
استراحت، بالا بردن اندام و گذاشتن یخ روی محل آسیب دیده سبب کم تر شدن درد و بهبود سریع تر می شود. در صورت عدم بهبودی، درمان باید از طریق عمل جراحی انجام شود.
۷. آسیب رباط صلیبی خلفی (PCL)
رباط صلیبی خلفی یکی دیگر از بافت هایی است که استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می کند و زانو را پشتیبانی می کند. ضربه محکم به جلو زانو مثلا در هنگام تصادف با ماشین موجب آسیب به رباط صلیبی خلفی می شود. همچنین چرخش زانو در برخی مواقع می تواند سبب بروز چنین آسیبی می شود. این آسیب علاوه بر درد با علائم دیگری نیز همراه است که عبارتند از:
✴ ورم
✴کوفتگی
✴ مشکل راه رفتن
✴ ضعف زانو
۸. کندرومالاسی
نرم شدن غضروف مفصل سبب بروز کندرومالاسی می شود. غضروف بافت لاستیکی شکل است که بین استخوان ها قرار می گیرد و از اصطکاک آن ها با یکدیگر در زمان راه رفتن جلوگیری می کند. آسیب به زانو، افزایش سن،التهاب مفاصل و استفاده بیش از حداز مفصل می تواند موجب بروز کندرومالاسی شود. یکی از محل های رایج این بیماری غضروف زیر کاسه زانو است. از بین رفتن غضروف زانو موجب اصطکاک استخوان و ایجاد درد می شود. برخی از علائم این عارضه شامل موارد زیر است:
✔ ضعف یا پیچ خوردگی زانو (درمان پیچ خوردگی زانو)
✔ احساس ساییدگی استخوان ها در هنگام خم و راست کردن زانو
✔ مشکل در حرکت دادن زانو
۹. التهاب مفاصل
التهاب می تواند باعث تخریب غضروف مفصلی شود. انواع التهاب مفصلی که موجب آسیب به زانو می شود عبارت است از:
☑ اوستیوآرتریت (آرتروز) که رایج ترین نوع التهاب مفاصل است و بر اثرساییدگی غضروف ناشی از افزایش سن اتفاق می افتد.
☑ التهاب روماتیسمی(آرتریت روماتویید) که نوعی بیماری خود ایمنی است و در اثر حمله اشتباهی دستگاه ایمنی به مفاصل خود فرد اتفاق می افتد.
☑ لوپوس، یکی دیگر از بیماری های خود ایمنی است که موجب التهاب در زانو و دیگر مفاصل می شود.
☑ سوريازیس نیز باعث درد مفاصل و ضایعات پوستی می شود.
درد ناشی از التهاب مفاصل از طریق تمرین درمانی و مصرف دارو و گاه جراحی قابل درمان است.
۱۰. ترومبوز وریدهای عمقی
ترومبوز ورید های عمقی به دلیل لخته شدن خون در داخل رگ های ساق یا ران اتفاق می افتد و سبب بروز درد درآن ها به خصوص در هنگام ایستادن می شود. برخی از علائم ترومبوز عروقی عبارت است از:
✳ ورم پا
✳ قرمزی پوست
✳ گرم شدن محل لختگی
ترومبوز ورید های عمقی باید به سرعت مورد درمان و معالجه قرار گیرد؛ زیرا لخته خون می تواند به داخل ریه منتقل و سپس باعث گرفتگی عروق ریه شود که برای فرد بسیار خطرناک است. ترومبوز وریدی عمقی با داروهای رقیق کننده خون قابل درمان است. این نوع داروها از ایجاد لخته جدید و بزرگ شدن لخته های خون قبلی جلوگیری می کند.
گرفتگی رگ پشت زانو چپ و راست
رگ های داخل پای شما نیز می تواند مانند رگ های قلب شما دچار گرفتگی شود. در صورت گرفتگی رگ های پا، خون کمتری در پاهای شما جریان می یابد. به این مشکل، بیماری شریانی محیطی (PAD) گفته می شود.
بیماری PAD بیشتر در مورد گرفتگی رگ های پشت زانو و ران رایج است. اما رگ های شکم و کشاله ران شما نیز می تواند دچار گرفتگی شود. در واقع شما ممکن است بیش از یک گرفتگی داشته باشید.
برای بررسی احتمال PAD، پزشک ضربان قلب شما را ابتدا چک می کند. پای انسان عمدتاً با ماهیچه پوشانده شده است اما پزشک می تواند ضربان بیمار را از روی قوزک پا، پشت زانو و کشاله ران تست کند. ضربان باید در هر دو پا چک شود و وضعیت پوست هر دو پا نیز بررسی شود. در PAD، خون با اکسیژن کافی به پوست نمی رسد. بنابراین پوست در طول زمان سرد، نازک و براق شده و رشد موهای روی پا کمتر می شود.
مراقبت های بعد از آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی روشی برای تشخیص مشکلات درون مفصل است. عمل آرتروسکوپی زانو به منظور مشاهده مشکلات داخل مفصل زانو انجام شده و از همین طراحی می توان توسط جراحی به درمان مشکلات پرداخت.
۱۶ علت سوزش کف پا از زبان دکتر غلامرضا نادری
در اکثر افرادی که در کف پای خود احساس سوزش دارند، دلیل متداول و اصلی آسیب دیدگی عصب های این بخش از بدن است که رایج‌ترین علت سوزش کف پا، آسیب رسیدن
ورزش برای درمان درد پشت زانو
درد ناحیه فرو رفته پشت زانو و درد پشت زانو به ترتیب اغلب توسط گرفتگی های عضلانی و نقاط محرک در عضلات پشت ساق پا، زانو و پشت ران ایجاد می شوند. خوشبختانه، آسیب های جدی مخصوصا در صورت نبود آسیب یا ضربه آشکار، به ندرت عامل بروز این درد ها می باشند.
افراد حتی در صورت ابتلا به فرسودگی های ساختاری همچون آسیب غضروفی می توانند با رفع گرفتگی های عضلانی درد زانو را کاهش داده و گاهی به صورت کامل برطرف کنند.
در ادامه مطلب، چند حرکت تمرینی (ماساژ) برای عضلاتی ارائه می شود که اغلب عامل ایجاد درد زانو هستند. افراد با انجام این تمرینات احساس بهتری در زانو های خود خواهند داشت.
درمان خانگی درد پشت زانو هنگام چهار زانو نشستن
نقاط محرک و گرفتگی های عضلانی به صورت خود به خودی به وجود نمی آیند. در صورتی که این موارد درمان نشوند برای مدتی طولانی پایدار بوده و می توانند سبب بروز مشکلاتی با شدت کمتر یا بیشتر شوند. با این حال، می توان نقاط محرک را با ماساژ دادن برطرف کرده و گرفتگی عضلات را رفع کرد.
افراد تنها باید سیستم عصبی بدن خود را متوجه گرفتگی عضلانی کنند. برای انجام این کار باید بر روی آن نواحی فشار اعمال کرد. ماساژ منظم عضلات، گرفتگی را کاهش و درد را تسکین می دهد. این ماساژ آنگونه که به نظر می رسد پیچیده نبوده و باید آن را امتحان کرد. در زیر نکاتی درباره نحوه ماساژ دادن بیان شده است:
در صورتی که مقیاس درد را از ۱ تا ۱۰ در نظر بگیریم این درد باید شدتی بین ۴ تا ۷ داشته باشد.
ماساژ بخش بالایی عضله ساق پا و فرو رفتگی پشت زانو
عضلات: دوقلو، کف پا، پوپلیته و نعلی
این درد ناشی از گرفتگی عضلات است. تقریبا تمامی افرادی که از درد ناحیه فرو رفته پشت زانوی خود رنج می برند، دچار گرفتگی عضلانی و نقاط محرک هستند. ماساژ دادن این عضلات با استفاده از لوله های فومی یا انگشتان شست انجام می شود.
این ماساژ مخصوصا در هنگام شروع می تواند علائمی مشابه با درد عضلانی را ایجاد کند. این علائم در این ناحیه عادی بوده و به سرعت رفع می شوند. تحریک گردش خون پا ها به وسیله راه رفتن نیز می تواند مفید باشد.
ماساژ نواحی کنار عضله ساق پا: عضله دو قلو
در ماساژ این نواحی استفاده از تکنیک انگشتان شست توصیه می شود. بر روی یک صندلی نشسته، پای خود را صاف بر روی زمین قرار داده، بر روی عضلات کناری ساق پای خود فشار آورده و نواحی دردناک را پیدا کنید. در صورت یافتن یک نقطه دردناک آن را به مدت کمتر از ۱۵ دقیقه از پایین به بالا ماساژ دهید.
تصویر بالا در پیدا کردن این نقاط به شما کمک می کند.
ماساژ ناحیه میانی و بالایی عضله ساق پا و فرو رفتگی پشت زانو
عضلات کف پا، پوپلیته و نعلی
عامل بروز درد پشت زانو در هنگام هنگام نشستن، صاف شدن مفصل، عضله پوپلیته است. درد پشت زانو در هنگام پیاده روی و بالا رفتن یا پایین آمدن از پله نیز از عضلات کف پایی و نعلی منشا می گیرد.
بخش پایینی پای خود را با دو دست گرفته و شست های خود را در ناحیه پشتی عضله ساق پا بر روی هم قرار دهید. به عضله فشار وارد کرده و گرفتگی ها یا نواحی دردناک را جستجو کنید. در صورت یافتن یک نقطه دردناک آن را به مدت کمتر از ۱۵ دقیقه از پایین به بالا ماساژ دهید. این گرفتگی معمولا به تدریج کاهش خواهد یافت. در صورت مواجه شدن با یک ناحیه دردناک و مقاوم می توان آن را برای مدتی رها کرد. در عوض، دیگر نقاط دردناک را یافته، بر روی آن ها تمرکز کرده و دوباره به ناحیه قبلی بازگردید. اغلب پس از انجام این کار ناحیه دردناک و مقاوم پاسخ بهتری به ماساژ می دهد.
ماساژ عضله ساق پا با فوم رولر (غلتک فومی)
با اینکه ماساژ با غلتک فومی نسبت به ماساژ با انگشتان شست دقت کمتری دارد اما باز هم بسیار موثر است. علت تاثیر بیشتر ماساژ با انگشتان این است که می توان فشار بیشتری اعمال کرد. بر روی زمین نشسته و عضله ساق پای خود را بر روی غلتک فومی قرار دهید.
بدن خود را با استفاده از دست ها از زمین فاصله داده و جهت یافتن نقاط دردناک ساق پای خود را بر روی غلتک حرکت دهید. عضله ساق پای خود را به ۴ بخش تقسیم کرده و هر قسمت را با حرکاتی آرام و کوتاه به صورت چرخشی ماساژ دهید. افراد باید در هنگام ماساژ دادن بر نیمه بالایی عضله ساق پا تمرکز بیشتری داشته باشند. برای افزایش شدت ماساژ می توان پای دیگر را بر روی پا قرار داد.
ماساژ عادی
ماساژ شدید تر
درد پشت زانو: ماساژ عضلات همسترینگ
عضلات: دو سر ران، نیم غشایی و نیم وتری
عضلات همسترینگ در پشت ران قرار داشته و وظیفه خم کردن زانو و صاف کردن مفصل ران را برعهده دارند. بروز گرفتگی و پیدایش نقاط محرک در عضلات همسترینگ اغلب به بروز درد ناحیه فرو رفته پشت زانو در هنگام راه رفتن یا نشستن منجر می شود. این گروه عضلانی با استفاده از تکنیک فشار و حرکت بهترین ماساژ را دریافت می کنند. ابزار پیشنهادی برای این فرایند توپ ماساژ است. بر روی یک صندلی نشسته و توپ را زیر ران خود قرار دهید.
به مدت چند دقیقه زانوی خود را خم و صاف کنید. مطمئن شوید که زانو تا بیشترین حد ممکن صاف شده است. در این مرحله توپ با فشار آوردن بر نواحی دردناک و دچار گرفتگی آن ها را مشخص می کند. هنگام یافتن یک نقطه حساس، آن را تا ۲۰ بار بر روی توپ حرکت دهید.
ماساژ عضلات همسترینگ
در اینجا توپ در نزدیکی ایسکیوم یا استخوان نشیمنگاهی قرار دارد.
خم و صاف شدن زانو عضلات را ماساژ می دهد.
این ورزش برای بهتر شئن درد پشت زانو هنگام راه رفتن نیز موثر است. این فرایند را برای هر ناحیه دچار گرفتگی در پشت ران انجام دهید. برای انجام این تمرین باید موقعیت توپ را چندین مرتبه تغییر داد. گرفتگی اغلب در کناره بیرونی عضله پشت ران و در نزدیکی ایسکیوم قرار دارد. در ابتدا مدت ماساژ را کوتاه نگه داشته و به نحوه پاسخگویی بدن خود به آن توجه کنید. فشار مکانیکی ناشی از نشستن بر روی توپ نباید دست کم گرفته شود.
درمان فوری درد پشت زانو
✅ استراحت
✅ گذاشتن یخ بر روی محل درد به مدت ۲۰ دقیقه
✅ بالا آوردن زانو از طریق قرار دادن بالش در زیر پا
✅ استفاده از عصا به منظور کاهش وزنی که بر روی زانو وارد می شود
✅ مصرف داروهای مسکن
✅ استفاده از بانداژهای فشاری برای پشتیبانی از زانو
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپد، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
عباسی
جمعه ۱۰ آذر ۲( 5 ماه پیش)
تعداد بازدید: 163
مشاهده پرسش
