نقرس یک نوع پیچیده از آرتریت (التهاب مفصل) است که با حملات ناگهانی و شدید درد، تورم، قرمزی و حساسیت به لمس در مفاصل مشخص می شود. اگرچه نقرس به طور سنتی بیماری مردان میانسال تلقی می شود، اما علائم نقرس در زنان به خصوص پس از یائسگی، رو به افزایش است و اغلب به اشتباه با سایر انواع آرتریت اشتباه گرفته می شود. درک تفاوت های ظریف این بیماری در زنان برای تشخیص به موقع و درمان موثر، حیاتی است.
علائم اصلی نقرس در زنان
حمله حاد نقرس (Gout Flare) معمولاً ناگهانی رخ می دهد و در زنان نیز با علائم زیر همراه است:
درد شدید مفصلی
- _نقرس باعث شروع ناگهانی و غیر منتظره درد می شود که اغلب در نیمه شب یا صبح زود فرد را از خواب بیدار می کند.
- _شدت درد: درد در عرض ۴ تا ۱۲ ساعت به اوج خود می رسد و معمولاً به قدری شدید است که حتی تماس یک ملافه یا پتو با مفصل درگیر، غیر قابل تحمل است.
- _محل درد: اگرچه در مردان مفصل انگشت شست پا شایع است، اما در زنان باید به درگیری مفاصل زانو، مچ پا، آرنج، مچ دست و انگشتان دست توجه بیشتری شود.
التهاب و تورم
- _مفصل درگیر به سرعت متورم، گرم و به شدت قرمز یا حتی بنفش رنگ می شود. این التهاب نتیجه واکنش سیستم ایمنی بدن به تبلور سوزنی شکل کریستال های اسید اوریک در مایع مفصلی است.
ناراحتی طولانی مدت و محدودیت حرکت
- _حتی پس از فروکش کردن شدیدترین درد، ممکن است ناراحتی و درد خفیف مفصلی تا چند روز یا چند هفته باقی بماند.
- _محدودیت حرکتی: در طول حمله، فرد نمی تواند مفصل درگیر را به طور عادی حرکت دهد و سفتی و درد، دامنه حرکتی را کاهش می دهد.
علائم نقرس مزمن و پیشرفته (تشکیل توفی)
اگر نقرس برای مدت طولانی درمان نشود، می تواند وارد فاز مزمن شده و منجر به مشکلات جدی تری شود.
توفی (Tophi)
_توفی، توده های سفت و بدون درد هستند که از تجمع کریستال های اسید اوریک در زیر پوست، اطراف مفاصل، یا حتی در غضروف گوش شکل می گیرند.
نکته در زنان: اگرچه توفی در زنان کمتر از مردان دیده می شود، اما ممکن است در مفاصل دورتر مانند انگشتان دست و آرنج بیشتر تشکیل شوند.
_ آسیب مفصلی دائمی
حملات مکرر و مزمن نقرس می تواند به تخریب غضروف و استخوان مفصل منجر شود و در نهایت باعث آرتریت مزمن و آسیب دائمی مفصل شود. این عارضه کیفیت زندگی را به شدت کاهش می دهد.
-سنگ کلیه
سطوح بالای اسید اوریک نه تنها باعث ایجاد کریستال در مفاصل می شود، بلکه می تواند منجر به تشکیل سنگ های اسید اوریکی در کلیه ها شود که با درد پهلو، خون در ادرار یا مشکلات ادراری همراه است.
تفاوت های کلیدی نقرس در زنان و مردان
هورمون استروژن تا پیش از یائسگی، نقش محافظتی در بدن زنان ایفا می کند و به کلیه ها کمک می کند تا اسید اوریک بیشتری را دفع کنند. به همین دلیل، علائم نقرس در زنان معمولاً پس از دوره یائسگی (Menopause) و کاهش سطح استروژن، ظاهر می شود و تفاوت هایی با نقرس در مردان دارد:
| ویژگی | نقرس در زنان | نقرس در مردان |
| سن شروع | بالاتر (اغلب پس از یائسگی، حدود ۶۰ سالگی) | پایین تر (اغلب در میانسالی، حدود ۴۰ تا ۵۰ سالگی) |
| مفاصل درگیر | احتمال درگیری مفاصل بزرگتر (مانند زانو، مچ دست، مچ پا) و مفاصل انگشتان دست بیشتر است. | شروع کلاسیک در مفصل انگشت بزرگ پا (پوداگرا) بسیار شایع تر است. |
| تشخیص اشتباه | احتمال اشتباه گرفتن با آرتریت روماتوئید یا استئوآرتریت به دلیل الگوی متفاوت درد، بیشتر است. | تشخیص آسان تر به دلیل درگیری مفصل انگشت بزرگ پا. |
| بیماری های همراه | شیوع بالاتر بیماری های همراه مانند فشار خون بالا، نارسایی کلیه و مصرف دیورتیک ها (داروهای ادرار آور) مشاهده می شود. | شیوع بالاتر مشکلات قلبی عروقی و مصرف الکل. |
ریسک فاکتورهای خاص نقرس در زنان
چند عامل خطر در زنان، به ویژه در ارتباط با سطح اسید اوریک، اهمیت بیشتری دارند:
- یائسگی (Menopause): همانطور که اشاره شد، کاهش استروژن مهم ترین عامل خطر برای ابتلا به نقرس در سنین بالاتر است.
- بیماری های همراه (Comorbidities): نقرس در زنان به شدت با فشار خون بالا، نارسایی کلیوی و دیابت مرتبط است.
- داروها: مصرف برخی داروهای رایج، مانند دیورتیک ها (داروهای ادرار آور که برای فشار خون بالا تجویز می شوند) و آسپرین با دوز پایین، می تواند دفع اسید اوریک را کاهش داده و خطر نقرس را افزایش دهد.
تشخیص و اقدام پزشکی
اگر هر یک از علائم نقرس در زنان را تجربه کردید، مراجعه فوری به پزشک ارتوپد ضروری است.
- _تشخیص قطعی: مطمئن ترین روش برای تشخیص نقرس، آسپیراسیون مفصل (کشیدن نمونه مایع مفصلی) و مشاهده کریستال های سوزنی شکل اسید اوریک زیر میکروسکوپ است.
- _اهمیت تشخیص زودهنگام: به دلیل الگوهای متفاوت نقرس در زنان، احتمال تشخیص اشتباه به عنوان آرتریت روماتوئید وجود دارد. تشخیص درست، درمان صحیح و پیشگیری از حملات بعدی را تضمین می کند.
نتیجه گیری
علائم نقرس در زنان اغلب دیرتر و در مفاصل غیر معمول تری نسبت به مردان ظاهر می شوند، که تشخیص را به یک چالش تبدیل می کند. به ویژه در دوران پس از یائسگی و در حضور بیماری هایی مانند فشار خون بالا، باید نسبت به درد شدید مفصلی مشکوک بود. آگاهی از این تفاوت ها و مراجعه به موقع به پزشک متخصص می تواند به مدیریت موثر بیماری و جلوگیری از آسیب دائمی مفاصل کمک کند.
منبع:webmd.com
همیارسیستم
