منو

همه چیز درباره پای دیابتی

زخم پای دیابتی از جمله مشکلات پای دیابتی است که ممکن است منجر به از دست دادن انگشت پا و یا حتی خود پا، شود. به همین علت، اطلاع از علائم قند خون در پا از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله ۱۶ راهکار ساده ولی مهم برای مراقبت و محافظت از پای دیابتی و علائم آن آمده است.

دیابت بیماری است که سبب تولید ناکافی انسولین در بدن می شود. انسولین یک هورمون ضروری است که به سلول ها کمک می کند تا جهت تولید انرژی، قند را از خون جذب کنند. هنگامی که این فرایند به درستی انجام نشود، قند در گردش خون، باقی مانده و مشکلاتی مرتبط با سلامتی فرد به وجود می آید.

عوارض دیابت بر پاها 

دو نوع عمده مشکلات پا در افراد دیابتی عبارتند از:

۱_ نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی می تواند پا را بی حس کرده و همچنین آگاهی نسبت به زخم ها، عفونت ها و تنگی کفش ها را کاهش دهد. دیابت با گذشت زمان می تواند آسیب عصبی ایجاد کند که به بی حس شدن پا منجر می گردد. این پدیده حس کردن اندام های انتهایی را برای افراد دیابتی دشوار می سازد. امکان دارد، این افراد تنگی کفش و آسیب آن را به پای خود احساس نکنند. این فقدان حس می تواند به افزایش خطر بریدگی، زخم شدن و تاول زدن منجر شود.

در صورتی که فرد برای عفونت خود، به متخصص مربوطه مراجعه نکند و درمانی دریافت نکند، امکان بروز زخم یا حتی قانقاریا (گانگرن) به وجود می آید. اگر فرد به قانقاریا (گانگرن) مبتلا شود، ممکن است به قطع عضو نیاز پیدا کند.

۲_ بیماری عروق محیطی

دیابت باعث تغییراتی در عروق خونی از جمله شریان ها می شود. در بیماری عروق محیطی، رسوبات چربی عروق خارج از مغز و قلب را مسدود می کنند. این بیماری اغلب عروق خونرسانی کننده به اندام های انتهایی از جمله دست و پا را تحت تاثیر قرار داده و جریان خون آن ها را کاهش می دهد.

کاهش جریان خون می تواند به بروز درد و زخم هایی منجر شود که به آهستگی التیام می یابند. در صورتی که یک فرد به عفونتی شدید مبتلا شود، امکان دارد پزشک قطع عضو را به او پیشنهاد دهد.

پای دیابتی

دیابت ممکن است برای پاها بسیار خطرناک باشد. حتی یک بریدگی کوچک می تواند عواقب بسیار جدی در پی داشته باشد.

 دیابت می تواند باعث آسیب عصب ها شود و بنابراین حس را در پا از بین ببرد.

 دیابت همچنین می تواند جریان خون پاها را کم کند و در نتیجه ترمیم زخم را دشوار کرده و مانع مقاومت در برابر عفونت شود.

به دلایل فوق بیمار دیابتی ممکن است متوجه وجود یک جسم خارجی در کفش خود نشود و در نتیجه تاول یا زخم ایجاد گردد. این مساله می تواند منجر به بروز عفونت یا زخم غیرقابل ترمیم شود که ممکن است پا را در معرض قطع شدن قرار دهد.

مطالب پیشنهادی: درمان آنتی بیوتیکی زخم پای دیابتی

علائم قند خون در پا

علائم پای دیابتی بسته به فرد متغیر بوده و امکان دارد به مشکل خاص او در آن زمان بستگی داشته باشد. با این حال، علائم می توانند شامل موارد زیر شوند:

عوارض پای دیابتی 

اگر پای فرد در اثر یک زخم تشخیص داده نشده به قانقاریا مبتلا شود، امکان دارد پزشک قطع عضو را پیشنهاد دهد. نوروپاتی دیابتی و بیماری عروق محیطی، بیماری هایی جدی هستند که باید توسط پزشک به دقت پایش شوند. هر دوی این موارد سبب بروز عوارضی می شوند که اثراتی جدی و پیش رونده دارند. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • بروز زخم ها یا جراحات و درد روی پا که التیام نمی یابند.
  • بروز عفونت هایی از جمله عفونت های پوستی، عفونت های استخوانی و آبسه ها
  • قانقاریا: مرگ بافتی در اثر یک عفونت است.
  • تغییر شکل پا
  • پای شارکو: در این اختلال در اثر تغییر شکل یا شکستن استخوان های پا، شکل پا تغییر می کند.

پای دیابتی

زمان مراجعه به پزشک برای پای دیابتی

افراد مبتلا به دیابت باید به عنوان بخشی از مراقبت خود به صورت منظم با پزشک ملاقات کنند. با این حال، تمامی افرادی که تغییرات زیر را مشاهده می کنند باید فورا به دنبال درمان باشند:

  • تغییر در رنگ پوست پا
  • ورم پای دیابتی
  • تغییرات دمایی پا
  • بروز زخم های مزمن در پا
  • درد یا احساس گز گز در پا یا مچ آن
  • رشد ناخن های انگشتان پا به درون بافت
  • عفونت های قارچی پا
  • خشکی و ترک بستن پوست پاشنه پا

مطالب مرتبط:

برای اطلاع از عوامل دیگری که بر ورم پا اثر دارند روی لینک زیر کلیک کنید:
علت ورم مچ پا

درمان قطعی زخم پای دیابتی

درمان مشکلات پای دیابتی بسته به شدت مشکل متفاوت بوده و طیفی از گزینه های جراحی و غیر جراحی را شامل می شود.

درمان غیر جراحی

پزشک در ابتدا تلاش می کند تا بدون استفاده از جراحی مشکلات پای دیابتی را درمان کند. برخی از این قبیل روش ها شامل موارد زیر می شوند:

  • تمیز نگه داشتن و پانسمان کردن زخم ها
  • پوشیدن ابزار های ثابت کننده عضو  (بریس) که از جمله آن ها می توان کفش های قالبی (بوت) یا گچ های تمام تماسی (Total contact cast) را نام برد.
  • پایش نزدیک هر گونه قانقاریای موجود بر روی پا تا هنگام افتادن. در این هنگام انگشتان پا به دلیل فقدان گردش خون خواهند افتاد.

درمان جراحی

هنگامی که درمان غیر جراحی مشکلات پای دیابتی را به طور موفقیت آمیزی درمان نمی کند، پزشک جراحی را در نظر می گیرد. گزینه های جراحی شامل موارد زیر می شوند:

  • برداشتن بافت مرده یا در حال مرگ
  • قطع عضو که از قطع یک انگشت تا بخش هایی از پا (مثلا از بالا یا زیر زانو) را شامل می شود.
  • اصلاح اختلال پای شارکو به روش جراحی
  • بای پس یک شریان جهت درمان بیماری عروق محیطی که به بهبود جریان خون آن ناحیه کمک می کند.
  • جراحی درون عروقی به وسیله استنت گذاری که جهت باز نگه داشتن عروق خونی از ابزار های کوچکی استفاده می شود.

پیشگیری از زخم پای دیابتی

دیابت می تواند سبب بروز مشکلات جدی در پا شود که ممکن است به از دست دادن، تغییر شکل یا عفونی شدن پا منجر شود. با این حال، پیشگیری یا به حداقل رساندن بسیاری از این مشکلات برای فرد امکان پذیر است.

در حالی که کنترل قند خون با پیروی از برنامه های درمانی توصیه شده دیابت، بهترین راه برای پیشگیری از این مشکلات جدی است، خود مراقبتی و ملاقات منظم با پزشک نیز می تواند به پیشگیری از بروز این مشکلات کمک کند.

سیگار کشیدن در افراد دیابتی ریسک ابتلا به مسایل عروقی را چندین برابر بالا می برد، بنابراین توصیه جدی می شود که این افراد به هیچ عنوان سیگار نکشند.

دیابت چه نواحی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد؟

هنگامی که دیابت به خوبی کنترل نمی شود، عوارض طولانی مدتی به وجود می آیند که بسیاری از نواحی مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. قند خون کنترل نشده می تواند سبب آسیب عروق خونی شود و این آسیب می تواند به بیماری قلبی عروقی، آسیب کلیوی، آسیب عصبی در اندام های انتهایی و مشکلات چشمی منتهی شود. همچنین، دیابت می تواند افراد را از نظر ابتلا به عفونت های پوستی بیشتر در معرض خطر قرار دهد.

مراقبت از  زخم پای دیابتی

برای پیشگیری از مشکلات پای دیابتی از جمله زخم پای دیابتی که ممکن است منجر به از دست دادن انگشت پا، پا یا حتی ساق پا شوند توجه به توصیه های زیر بسیار مهم است:

مراقبت از پای دیابتی

۱- هر روز پای خود را بررسی کنید.

پاهای خود را از نظر وجود بریدگی ها، تاول ها، قرمزی، تورم و یا مشکلات ناخن مشاهده کنید. برای مشاهده دقیق کف پای خود از یک آیینه مقعر با بزرگنمایی استفاده کنید. اگر متوجه هرگونه مشکلی شدید با پزشک خود مشورت کنید.

۲- پای دیابتی را با آب ولرم بشویید.

پاهای خود را با شست و شوی روزانه تمیز نگه دارید. تنها از آب ولرم بدین منظور استفاده کنید و هرگز از آب گرم استفاده نکنید.

۳- پای خود را با ملایمت بشویید.

با پارچه نرم یا اسفنج نرم پاهای خود را بشویید. در هنگام خشک کردن پاها حوله را با خشونت و محکم به پاها نکشید. بین انگشتان را به دقت خشک کنید.

۴- پای خود را مرطوب نگه دارید.

روزانه از یک مرطوب کننده برای پاهای خود استفاده کنید تا مانع خشکی پوست و در نتیجه خارش و ترک خوردن پوست پاها شوید. ولی هرگز بین انگشتان را مرطوب نگه ندارید؛ زیرا می تواند منجر به بروز عفونت قارچی شود.

۵- ناخن های خود را با دقت کوتاه کنید.

ناخن ها را به صورت خط صاف کوتاه کنید و لبه های آن ها را گرد نکنید. ناخن ها را بیش از حد کوتاه نکنید، زیرا ممکن است باعث فرورفتن لبه های ناخن به درون پوست شود. اگر در مورد ناخن های خود نگرانی دارید با پزشک خود مشورت کنید.

۶- هرگز پینه ها و میخچه ها را خود درمانی نکنید.

 حتما در این مورد به پزشک خود مراجعه کنید. خودسرانه از چسب میخچه و نظایر آن استفاده نکنید.

۷- استفاده از جوراب های تمیز

از جوراب های تمیز و خشک استفاده کنید و هر روز آنها را عوض کنید.

۸- استفاده از جوراب های مخصوص افراد دیابتی

این جوراب ها نرم تر از جوراب های معمولی هستند، کش ندارند، بالاتر از مچ پا می آیند و از الیافی ساخته می شوند که رطوبت را از پوست می زدایند.

۹- استفاده از جوراب در هنگام خواب

اگر پاهای شما هنگام خواب شبانگاهی احساس سردی می کنند، جوراب بپوشید. هرگز از بطری آب گرم یا کیسه آب گرم برای گرم کردن پاهای دیابتی خود هنگام خواب استفاده نکنید.

۱۰- قبل از پوشیدن کفش هایتان آنها را بتکانید و داخل آنها را لمس کنید.

به یاد داشته باشید که پاهای شما ممکن است نتوانند وجود یک سنگ ریزه یا سایر اجسام خارجی را در کفش حس کنند، بنابراین همیشه قبل از پوشیدن کفش به دقت درون آن را بازرسی کنید.

۱۱- پاهای خود را گرم و خشک نگه دارید.

نگذارید پاهایتان در برف یا باران خیس شوند. در فصل زمستان از جوراب و کفش گرم استفاده کنید.

۱۲- از ضد عرق برای کف پای خود استفاده کنید.

اگر دچار تعریق بیش از حد کف پاها هستید، استفاده از ضد عرق مفید است.

۱۳- هرگز با پاهای برهنه راه نروید

حتی در منزل هم پا برهنه راه نروید! همیشه از کفش یا دمپایی استفاده کنید. در غیر این صورت ممکن است روی جسمی پا بگذارید و دچار خراشیدگی یا بریدگی بشوید.

۱۴- دیابت خود را کنترل کنید.

سطح قندخون خود را کنترل کنید.

۱۵- سیگار و قلیان نکشید.

استعمال دخانیات باعث کم شدن جریان خون در پاها می شود که می تواند خطر ابتلا به زخم پای دیابتی را افزایش دهد.

۱۶- برای معاینه دوره ای پاهای خود مراجعه کنید.

ویزیت توسط پزشک متخصص ارتوپد و مچ پا به صورت منظم می تواند باعث پیشگیری از بروز عوارض دیابت در پا و در نتیجه زخم پای دیابتی شود.


دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپد، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فوق تخصص جراحی مچ پا در تهران

برای پرسش از دکتر، روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

فهرست مطالب

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.برای پاسخگویی بهتر به سوالات شما لطفا قد، وزن و سن خود را در متن سوال درج کنید همچنین از پرسيدن سوالاتى كه جنبه اورژانس دارند اجتناب كنید.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر مهدی چهارشنبه ۲۵ آبان ۱( 1 سال پیش) تعداد بازدید: 162 مشاهده پرسش
    سلام آقای دکتر باعرض خسته نباشید من مدتی هست که دیابت دارم 6سالی میشه حدودان 8_۹ماهه زیر پام که میشه سینه پام اززیز زخم شده تا حالا هر کاری کردم خوب نشده البته پوست مرده بود خودم بادست کندم الان روز به روز داره بدتر میشه نمی‌دونم چکار کنم تنها کاری که میتونم بکنم عسل تبیعی میریزم داخل سوراخ عفونتش بیشتر نشه اگر راهنمای کنی ممنونم میشم از محبتتون یاخودت درمانی کنی
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری چهارشنبه ۲۵ آبان ۱( 1 سال پیش)

      اول باید از نظر عروقی با سونوگرافی داپلر رنگی بررسی بشه 

  • تصویر کاربر معصومه جمعه ۵ شهریور ۰( 2 سال پیش) تعداد بازدید: 282 مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشین من دوسال پیش وقتی ک خونه تکونی میکردم تو آشپز خونه جوهر نمک ریختم و بدون اینکه چیزی پام بپوشم تمیز کردم از اون موقع تاور میزد و خوب میشد اما یه ماهی هس بدتر شده چندجا دکتر بردم گفتن بستری بشم و پام قطع کنن قندم دارم اپا قند۲۶۰تاس فکرنکنم در حدی باشه ک پام و قطع کنن میشه یه کمکی کنین بهم
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری جمعه ۵ شهریور ۰( 2 سال پیش)

      درود

      راديوگرافى انجام بدين و بفرستيد

  • تصویر کاربر Za سه شنبه ۲۶ فروردین ۹۹( 3 سال پیش) تعداد بازدید: 428 مشاهده پرسش
    پدرم ۶۵ سالش و قند خون ناشتاش با مصرف قرص ۱۸۰ و قند خون غیر ناشتا ۲۴۰ است. مدتی است که از درد پا گلایه دارد و به نظر پاهایش لاغر شده اند. علت آن چیست؟در این زمان که کرونا وجود دارد نمیتوانیم به پزشک مراجعه کنیم.
    با تشکر فراوان از شما
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری سه شنبه ۲۶ فروردین ۹۹( 3 سال پیش)

      درود

      علل متفاوت از گرفتارى عروق، اعصاب و درد انتشارى از كمر مى تونن دخيل باشن و چاره اى جز معاينه و بررسى نيست

      با گذشت دمان و اندكى فروكش كردن اين همه گيرى با حفظ جوانب ايمنى بايد به پزشك مراجعه كنم

      با احترام

  • تصویر کاربر زهرا جمعه ۵ مهر ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 642 مشاهده پرسش
    مادر من با ۵۵ سال سن و سابقه بیماری دیابت.ک قند ایشون بین ۲۰۰ تا۳۰۰ هست دچار مفصل شارکو شدن ک تمام پزشکان متخصصی ک مراجعه کردن فقط ویتامین ب۱ و گاباپنتین ب ایشون دادن و هیچکدام درمانی دیگر را انجام نداده و گفتن درمانی ندارد و فقط مراقبت تا بیستر پیشرفت نکند.ایا مفصل شارکو هیچ درمانی درمان قطعی وهیچ دارویی برای آن تجویز نمیشود؟خواهش میکنم اگر پاسخ بدهین
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری جمعه ۵ مهر ۹۸( 4 سال پیش)

      درود

      درمان قطعى به اين معنى كه پا مثل پاى كاملا نرمال بشه نداره ولى گاه لازمه با جراحى يا گچ گيرى يا بريس هاى مخصوص مانع بدتر شدنش بشيم

      با احترام

درحال دریافت اطلاعات
تماس با ما

با ما در تماس باشید

آدرس مطب

شریعتی پایین تر از مترو قلهک ساختمان خانه درسا طبقه ۵ واحد ۱۷

ساعات کار مطب

شنبه و چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۱۹

دکتر نادری
پرسش از دکتر