عضله تیبیالیس قدامی از قسمت جلوی ساق می‌گذرد. این تاندون در قسمت جلویی و داخلی مچ پا قرار دارد. ماهیچه و تاندون همراه با یکدیگر پا را به سمت بالا خم می‌کنند. این بیماری هنگامی پیش می‌آید که تاندون در اثر استفاده بیش از حد یا آسیب‌دیدگی مچ پا ملتهب می‌شود. اگر این حالت درمان نشود؛ ممکن است تاندون پاره شده و درمان آن بسیار سخت‌تر شود. در برخی موارد، این عضله به قدری ضعیف می شود که فرد دچار افتادگی پا یا drop foot می گردد.
وظیفه عضله تیبیالیس قدامی چیست؟
ماهیچه درشت‌نئی پیشین یا عضله تیبیالیس قدامی در هنگام راه رفتن و دویدن پس از تماس پاشنه با زمین منقبض می شود و سرعت انتقال از مرحله برخورد پاشنه به زمین تا میانه ی گام را کند می کند.. همچنین مچ پا را در مرحله میانه ی گام محکم می کند و باعث می‌شود پا و مچ پا مانند یک فنر انرژی را ذخیره کرده و باز گردانند.
یکی دیگر از وظایف عضله تیبالیس قدامی آماده نگاه داشتن پا برای تماس با زمین است در هنگامی که پا هیچ تماسی با زمین ندارد اما همین دو عملکرد از مهم‌ترین و محتمل‌ترین مواردی هستند که ممکن است باعث مصدومیت فرد شوند. البته مصدومیت تیبالیس قدامی مشکل شایعی نیست.
در پژوهشی که روی بیش از ۲۰۰۰ دونده مصدوم انجام شد، لیستی از ۲۶ مصدومیت شایعتر به دست آمد. کشیدگی عضله یا التهاب تاندون تیبالیس قدامی در این ۲۶ مصدومیت رایج جایی نداشت.
عوامل زمینه ساز آسیب عضله تیبیالیس قدامی
- این بیماری بیشتر برای زنان پیش می‌آید
- احتمال ابتلا در افراد میان‌سال و سالمند بیشتر است
- احتمال ابتلا در افرادی با قوس کف پای زیاد، بیشتر است.
علائم تاندونیت یا کشیدگی عضله تیبیالیس قدامی
- درد عمیق در قسمت داخلی و جلویی مچ پا و قسمت رویی پا
- احساس ضعف در مچ پا
- تورم قسمت داخلی و جلویی مچ پا
- تشدید علائم با راه رفتن و انجام فعالیت‌های ورزشی
تشخیص مصدومیت تیبالیس قدامی
مصدومیت‌های کمی هستند که در آن‌ها قسمت جلویی ساق یا مچ پا دچار درد می‌شود. اولین روش امتحان این موضوع این است که بندهای کفش خود را شل کنید و مطمئن شوید که آن‌ها را به درستی بسته‌اید.
ممکن است در مواردی زیاد سفت بستن بند کفش‌ها باعث حالتی شود که به آن «فشار بند کفش» می‌گویند. در چنین شرایطی قسمت جلویی مچ پا درد می‌گیرد و می‌توان آن را با صدمه ی تاندون تیبالیس قدامی واقعی اشتباه گرفت. اگر احساس درد در ناحیه تیبالیس قدامی به دلیل کفشتان ایجاد شده باشد یعنی خوشبختانه مشکلی از این نظر وجود ندارد.
دو مصدومیت دیگری که ممکن است با علائم مشابه اتفاق بیفتند، بسیار جدی‌تر هستند.
شکستگی تنشی قدام استخوان تیبیا (Stress Fracture)
اولین مصدومیت ذکر شده، شکستگی تنشی استخوان تیبیاست؛ منظور از این آسیب، شکستگی معمولی که در لبه داخلی استخوان درشت‌نی پیش می‌آید نیست بلکه نوعی از شکستگی است که در «لبه جلویی» ساق پا (یا به اصطلاح پزشکی در سطح قدامی) اتفاق می‌افتد.
چنین شکستگی‌هایی به این دلیل مشکل‌ساز می‌شوند که در قسمت تحت کشش استخوان رخ می‌دهند. یعنی فشار ناشی از تحمل وزن، ترک ایجادشده روی استخوان را از هم باز میکند و ترمیم آن را بسیار سخت میکند.
شکستگی تنشی استخوان تیبیا دردی شدید و موضعی در لبه جلویی استخوان ساق پا ایجاد میکند. اگر روی این ناحیه فشار وارد کنید، دردناک خواهد شد.
در مواردی ممکن است انقباض‌های ماهیچه‌ای نیز وجود داشته باشد اما این نوع شکستگی تنشی همیشه باعث احساس درد هنگام لمس استخوان تیبیا می‌شود.
سندرم کمپارتمان
دومین و آخرین نوع مصدومیتی که باید در نظر گرفت سندرم کمپارتمان است. این نکته بسیار مهم است:
اگر به طور مداوم در ناحیه بیرونی ساق خود احساس درد داشته باشید و به همراه آن احساس بی‌حسی، گز گز و سوزش پا، سرما و… نیز وجود داشته باشد؛ باید به پزشک مراجعه کنید.
هنگامی که نیام عضله تیبالیس قدامی، خیلی کوچک باشد؛ سندرم کمپارتمان اتفاق می افتد.
هنگامی که در حال انجام فعالیت‌های ورزشی هستید، جریان خون جاری در عضله افزایش می‌یابد و عضله متورم شده و به نیام آن فشار وارد میکند. فشار مضاعف ایجادشده در این پوشش باعث احساس درد می‌شود.
✔ نکته خوبی که وجود دارد این است که سندرم کمپارتمان را می‌توان به راحتی با انجام آزمایش فشار کمپارتمان تشخیص داد. در روند انجام این آزمایش با استفاده از یک سوزن، فشار درون عضله ی فرد هنگام انجام حرکات ورزشی (یا فعالیت‌های بدنی) اندازه‌گیری می‌شود.
درمان این حالت معمولا جراحیست.
درمان درد و تاندونیت تیبالیس قدامی
فرض می‌کنیم که شما توانستید به درستی بیماری خود را از میان بیماری‌های ذکرشده تشخیص دهید و حالا می‌دانید که دچار التهاب تاندون تیبالیس قدامی هستند یا فقط دچار یک کشیدگی ساده عضلانی شده‌اید. حال باید روش درمان این بیماری را بدانید.
از آن‌جایی که این نوع مصدومیت بسیار کمیاب است؛ هیچ مقاله علمی برای ارزیابی روش‌های درمانی آن وجود ندارد اما به‌هرحال به دلیل آن که تیبالیس قدامی نقشی ساده و مشخص در روند دویدن دارد؛ می‌توانیم از قانون‌های عمومی و مشابه دیگری که برای دیگر مصدومیت‌های ناشی از دویدن استفاده می‌شود، بهره ببریم.
در اجرای این روش درمانی، دو هدف در نظر گرفته شده است: اولین هدف، کاهش میزان فشار روی ناحیه مصدوم است و دومین هدف این است که این ناحیه قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر شود.
کاهش فشار روی عضله تیبالیس قدامی
کاهش فشار روی عضله تیبالیس قدامی، کار نسبتا ساده‌ای است.
اگر دچار تاندونیت تاندون تیبالیس قدامی شده باشید؛ باید بدانید که هنگام دویدن و برخورد پای مبتلا با زمین، صدایی شبیه سیلی زدن شنیده می‌شود.
این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که عضله و تاندون نمی‌خواهند خود را در معرض استرس ناشی از کاهش سرعت «ضربه زدن» قرار دهند.
دو روش برای مقابله با این وضعیت وجود دارد:
✅ روش اول پوشیدن کفش‌هایی است که شیب پاشنه تا نوک انگشتانشان کم باشد و
✅ روش دوم انتخاب سطح نرم تر برای دویدن است.
تأثیر کفش بر سلامت تیبالیس قدامی
حرکات ورزشی مناسب برای التهاب تاندون تیبالیس قدامی
برای تقویت قدرت عضله تیبالیس قدامی و به منظور تقویت عضله و تاندون ناحیه موردنظر باید ورزش کنید.خوشبختانه بدون نیاز به هیچ تجهیزات خاصی می‌توانید این کار را انجام دهید.
برای این منظور دو تمرین عالی وجود دارد:
✅ روی پاشنه راه رفتن
✅ بلند کردن انگشتان پا در مقابل دیوار
⬅ برای انجام تمرین روی پاشنه راه رفتن، کفش‌های خود را در بیاورید و با استفاده ار ماهیچه‌های ساق پا، قسمت جلویی پا را از زمین بلند کنید و روی پاشنه‌های خود راه بروید (ترجیحا روی فرش، چمن یا سایر سطوح نرم).
⬅ می‌توانید برای شروع، مسافت ده متر را سه یا چهار بار طی کنید و با تقویت ماهیچه‌ها و گذشت زمان، به تدریج مسافت پیموده‌شده را افزایش دهید.
⬅ برای بلند کردن انگشتان پا باید حدود سی سانتی‌متر از یک دیوار فاصله بگیرید و پشت به آن بایستید. سپس آرام آرام به سمت دیوار خم شوید تا شانه‌هایتان با آن برخورد کند.
⬅ حالا از ماهیچه‌های ساق خود برای بلند کردن قسمت جلویی پا کمک بگیرید و مچ‌های پا، زانوها، مفصل‌های ران و شانه‌های خود را با زاویه از دیوار در یک راستا نگه دارید.
⬅ این حرکت باعث انقباض اکسنتریک عضله می شود و به همین دلیل انجام آن برای پیشرفت سرعت بهبود تاندون، توصیه می‌شود.
⬅ برای شروع می‌توانید سه ست پانزده‌تایی با سرعت کم و سه ست پانزده‌تایی با سرعت بالا بزنید و با گذشت زمان آن را به سه ست سی تایی با سرعت کم و سه ست سی تایی با سرعت زیاد برسانید.
سایر درمان های تاندونیت تیبیالیس قدامی
اگرچه تمرکز اصلی برنامه‌های توان‌بخشی روی تقویت عضله ی تیبالیس قدامی و کاهش فشار وارد بر آن است اما چند روش دیگر هم وجود دارند که می‌تواند به افزایش سرعت ریکاوری کمک کنند.
چسب فشاری (Kinesiology or kinesio tape)
می‌توانید با استفاده از چسب ورزشی، تاندون تیبالیس قدامی را ببندید و فشار وارد بر آن را کاهش دهید. تکه باریکی از این چسب را ببرید و آن را در ناحیه بالای قسمت میانی پا بچسبانید و در امتداد طولی تاندون تیبالیس قدامی ادامه دهید تا به انتهای ناحیه موردنظر برسید.
در قسمتی از چسب که از مفصل مچ پا عبور می کند، کشش کامل ایجاد کنید چون می‌خواهید از ویژگی‌های کشسانی نوار برای تقویت تیبیالیس قدامی بهره ببرید.
جوراب واریس
پوشیدن جوراب‌های واریس نیز توصیه می شود.
فشار و بازخورد لمسی روی پوست ممکن است به روند تحریک عضلات ساق در دوران بهبودی کمک کند.
برخی دونده‌ها اعتقاد دارند انجام این موارد می‌تواند برای مصدومیت‌های تاندون آشیل و عضلات پشت ساق نیز مفید باشد. با توجه به این‌که تیبالیس قدامی همتای این واحدهای عضله-تاندون در سمت جلوی بدن است، امتحان آن ضرری ندارد.
دکتر غلامرضا نادری
اعظم
پنجشنبه ۱۶ شهریور ۲( 2 هفته پیش)
تعداد بازدید: 15
مشاهده پرسش
