بیماری دژنراتیو دیسک (DDD) به وضعیتی اطلاق می شود که در آن یک یا چند دیسک کمر، قدرت خود را از دست می دهند. بیماری دژنراتیو دیسک برعکس اسمی که دارد به صورت فنی یک بیماری نیست، بلکه یک وضعیت پیشرونده است که به دلیل ساییدگی، پارگی و آسیب دیدن دیسک ستون فقرات در طول زمان رخ می دهد.
دیسک های کمر بین مهره های ستون فقرات قرار دارند و به عنوان محافظ و ضربه گیر عمل می کنند. این دیسک ها در صاف ایستادن و انجام حرکات معمولی مانند چرخیدن و خم شدن به جلو، به شما کمک می کنند. امکان دارد که مشکل دیسک شما با گذشت زمان وخیم تر شود و این می تواند باعث بروز درد خفیف تا شدیدی شود که احتمالاً در فعالیت های روزمره ی شما نیز اختلال ایجاد کند.
عوامل خطر دیسک کمر
سن یکی از بزرگ ترین عوامل خطر DDD است. با بالا رفتن سن، دیسک های بین مهره ای به طور طبیعی کوچک می شوند و تکیه گاه حفاظتی خود را از دست می دهند. تقریباً همه ی افراد بالای ۶۰ سال به نوعی به دژنراسیون دیسک کمر دچار هستند، حتی اگر دردی احساس نکنند.
همچنین، اگر آسیب قابل توجهی به کمر وارد شده باشد، فرد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ِDDD قرار می گیرد. انجام فعالیت های تکراری طولانی مدت که روی دیسک های خاصی فشار وارد می کنند نیز می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. سایر عوامل خطر عبارتند از:
- تصادف کردن با ماشین.
- اضافه ی وزن یا چاقی.
- سبک زندگی کم تحرک.
ورزش کردن به سبک «جنگجوی آخر هفته» یعنی انجام ورزش شدید و سنگین به صورت پاره وقت نیز می تواند یکی از عوامل خطر DDD باشد. به جای آن، برای یک تمرین ورزشی متوسط و روزانه هدف گذاری کنید تا بتوانید بدون این که فشار بی موردی روی ستون فقرات و دیسک شما وارد شود، عضله های کمر خود را تقویت نمایید.
تشخیص دیسک کمر
MRI می تواند به تشخیص DDD کمک کند. پزشک بعد از انجام معاینه ی بدنی، بررسی علائم کلی و سابقه ی پزشکی بیمار ممکن است این نوع تصویر برداری را توصیه کند. آزمایش های تصویر برداری می توانند وضعیت دیسک های فرد را به پزشک نشان دهند. در صورت تعیین شدن دیسک آسیب دیده در تصویر، سایر علت های دیگر درد منتفی می شوند.
درمان پارگی، ساییدگی و بیرون زدگی دیسک کمر
گزینه های درمانی DDD می تواند شامل یک یا چند مورد زیر باشد:
1_ گرما یا سرما درمانی
کمپرس سرد می تواند به کم کردن درد مربوط به دیسک آسیب دیده کمک کند و کمپرس گرم نیز می تواند التهابی را که باعث درد می شود، کاهش دهد.
2_ داروهای بدون نسخه
استامینوفن می تواند به کاهش درد ناشی از DDD کمک کند. ایبوپروفن می تواند درد را به حداقل برساند و در عین حال التهاب را نیز کاهش دهد. هر دو دارو در صورت مصرف با سایر داروها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، بنابراین از پزشک خود در مورد این که کدام یک برای شما مناسب است سوال کنید.
3_ داروی مسکن تجویزی
در صورتی که داروهای مسکن بدون نسخه اثری نداشته باشند، می توان از انواع تجویزی آن ها استفاده کرد. این مورد داروها را باید با احتیاط بیشتری مصرف نمود، چرا که خطر وابستگی و اعتیاد دارند و فقط زمانی باید مصرف شوند که درد بسیار شدید است.
4_ فیزیوتراپی برای دیسک کمر
فیزیوتراپیست با استفاده از برنامه هایی مشخص و یکسان، علاوه بر تقویت ماهیچه های کمر به تسکین درد نیز کمک می کند. احتمالاً به مرور زمان متوجه بهتر شدن درد، حالت بدنی و حرکت کلی خود خواهید شد.
5_ جراحی دیسک کمر
با توجه به شدت مشکل، پزشک ممکن است جایگزینی دیسک مصنوعی یا فیوژن ستون فقرات را به بیمار توصیه کند. در صورتی که علائم و درد بیماران بعد از شش ماه برطرف نگردید و وخیم تر هم شد، احتمالاً به جراحی نیاز خواهند داشت. جایگزینی دیسک مصنوعی شامل جراحی برای جایگزین کردن دیسک آسیب دیده با یک دیسک جدید پلاستیکی یا فلزی است.
از سوی دیگر، در عمل جراحی فیوژن ستون فقرات، مهره های آسیب دیده را به یکدیگر متصل می کنند و جوش می دهند. این جراحی، شیوه ای برای تقویت و استحکام بخشیدن به ستون فقرات است.
ورزش برای دیسک کمر
ورزش می تواند با تقویت ماهیچه هایی که دیسک های آسیب دیده را احاطه کرده اند، مکمل کمکی سایر روش های درمانی DDD باشد. همچنین می تواند برای کمک به بهبود تورم دردناک، جریان خون را افزایش دهد و مواد مغذی و اکسیژن بیشتری را همراه با آن به ناحیه ی آسیب دیده برساند.
حرکات کششی اولین شکلی از ورزش هستند که می توانند به DDD کمک کنند. انجام بعضی از حرکات کششی سبک بلافاصله بعد از بیدار شدن برای کمر شما مفید خواهد بود. همچنین، حتماً قبل از شروع هر نوع تمرین ورزشی دیگری نیز آن ها را انجام دهید. یوگا برای درمان کمردرد نتیجه بخش بوده است و با تمرین منظم و مداوم، مزایای دیگری مانند افزایش انعطاف پذیری و قدرت بدنی نیز دارد. می توانید حرکات یوگا مخصوص درد کمر و گردن را جست و جو کرده و در هر حالتی که هستید، انجامشان دهید.
عوارض دیسک کمر
نوع پیشرفته ی DDD می تواند منجر به استئوآرتریت یا آرتروز کمر (OA) شود. در این شکل از آرتروز کمر، مهره های ستون فقرات به یکدیگر ساییده می شوند؛ زیرا هیچ دیسکی برای محافظت از آن ها باقی نمانده است. این مشکل می تواند باعث درد و سفتی در کمر شده و انجام انواع فعالیت های راحت را به شدت محدود کند.
ورزش کردن برای سلامت کلی شما مخصوصاً زمانی که کمر درد مرتبط با DDD دارید، ضروری است. ممکن است در چنین شرایطی و با وجود درد، تمایل به دراز کشیدن داشته باشید اما کاهش تحرک یا عدم تحرک می تواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- بدتر شدن درد
- کاهش تون عضلانی
- کاهش انعطاف پذیری کمر
- لخته شدن خون در پاها
- افسردگی
در صورتی که DDD درمان نشود، می تواند پیشرفت کرده و علائم بیشتری ایجاد کند. یک گزینه برای درمان DDD، جراحی است. با این حال، سایر درمان های کم تهاجمی تر می توانند با هزینه ی خیلی کمتر به همان اندازه مفید باشند. در مورد تمام گزینه های خود برای درمان DDD با پزشک خود مشورت کنید. دیسک های ستون فقرات خود به خود ترمیم نمی شوند و درمان های مختلفی وجود دارند که به شما کمک می کنند پر تحرک و بدون درد به زندگی خود ادامه دهید.
دکتر رضا نادری متخصص ارتوپد در تهران
Doone
شنبه ۹ تیر ۳( 5 ماه پیش)
تعداد بازدید: 104
مشاهده پرسش
