خشکی مفاصل پس از افزایش سن امری طبیعی است. استفاده ی مکرر مفاصل، ماهیچه ها و استخوان ها به ناچار آنها را تحت تأثیر قرار داده و به اصطلاح مستهلک می کند.
علت خشکی مفصل چیست؟
بسیاری از افراد بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب متوجه خشکی مفاصل خود می شوند. دراز کشیدن به مدت طولانی سطح مایعات بدن را کاهش داده و حرکت مفاصل را دشوار می سازد. خشکی مفصل خفیف به مواردی اشاره دارد که تنها برای مدت کوتاهی مثل اوایل صبح یا بعد از نشستن طولانی مدت اتفاق می افتد. اما خشکی مفصلی که تحرک شما را تحت تأثیر قرار می دهد ممکن است از نوع شدید باشد. در برخی موارد، خشکی مفصل همراه با درد و التهاب بروز می یابد. این امر می تواند سبب ایجاد مشکل و درد در راه رفتن، ایستادن و تکیه کردن روی مفاصل شود.
تمام انواع خشکی مفاصل به دلیل افزایش سن رخ نمی دهند. در برخی موارد، این مشکل ناشی از شرایط دیگری مثل آرتریت، لوپوس، بورسیت، سبک زندگی ناسالم، رژیم غذایی و افزایش وزن می باشد. برای دانستن علل احتمالی و روش های درمانی خشکی مفاصل، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
علل احتمالی خشکی مفصل
در ادامه می خواهیم ۶ دلیل احتمالی خشکل مفصل را با یکدیگر بررسی کنیم.
۱: آرتریت روماتوئید (RA)
از رایج ترین علل درد مفاصل می توان به آرتریت اشاره کرد. حدود ۱۵ میلیون از مبتلایان به آرتریت، علائمی مانند درد شدید مفاصل را تجربه کرده اند.
آرتریت روماتوئید (RA) یکی از شایع ترین انواع آرتریت است که بیش از ۵/۱ میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار داده است. علائم این بیماری معمولاً در سنین ۳۰ تا ۶۰ سالگی بروز می یابد.
در واقع، آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن و در عین حال، نوعی بیماری خود ایمنی است. به این معنا که سیستم ایمنی بدن به نواحی سالم بدن (مثل پوشش مفاصل) حمله می کند. این امر منجر به التهاب، درد و خشکی مفاصل خواهد شد. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، مفاصل تغییر شکل داده و استخوان ها فرسوده می شوند. علائم رایج RA عبارتند از:
- درد مفاصل
- خشکی مفاصل
- تورم مفاصل
هیچ درمان شناخته شده ای برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد؛ بنابراین تمامی علائم را نمی توان به صورت کامل از بین برد. شما تنها با مصرف برخی داروها و درمان ها می توانید علائم خود را مدیریت کنید. با این وجود، زمانی که شدت بیماری زیاد شده باشد، راهی برای پیشگیری از علائم وجود نخواهد داشت.
۲: استئوآرتریت
یکی دیگر از انواع رایج آرتریت، استئوآرتریت (OA) می باشد. تقریباً ۵/۳۲ میلیون آمریکایی درگیر این بیماری بوده و بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال شایع است.
این نوع آرتریت به دلیل ساییدگی و پارگی مفاصل رخ می دهد. بافت نازکی که از استخوان های مفاصل محافظت می کند، غضروف نام دارد. با گذشت زمان، غضروف ها ساییده شده و دیگر قادر به محافظت از استخوان ها نیست.
استئوآرتریت میتواند هر مفضلی را تحت تأثیر قرار دهد، اما اغلب در نواحی زیر رایج است:
- زانوها
- لگن
- انگشتان
- گردن
- پشت
با پیشرفت OA، علاوه بر خشکی مفاصل علائم دیگری نیز بروز می یابند:
- درد
- تورم
- صدای ترک خوردگی حین حرکت
با وخیم تر شدن بیماری ممکن است دچار خار استخوان شوید. در بیماران مبتلا به OA پیشرفته، عملاً غضروف از بین رفته و استخوان ها روی یکدیگر ساییده می شوند. این امر می تواند باعث درد شدید، خشکی و ناتوانی در حرکت شود.
روش های درمانی OA می تواند تا حدود زیادی به بیماران کمک کند. روش های بهبود سبک زندگی مثل ورزش کردن، کاهش وزن و کاهش فشار روی مفاصل از تأثیرگذارترین روش ها برای کاهش علائم این بیماری می باشد. برای کمک به تسکسن دردهای شدید، معمولاً داروهای زیر تجویز می گردد:
- مسکن ها
- پاراستامول
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)
- مورفین
در موارد شدید، ممکن است پزشک چاره ای جز جراحی تعویض مفصل نداشته باشد.
۳: لوپوس
لوپوس نیز نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن، بدن به اندام ها و بافت های سالم (مثل مفاصل) حمله ور می شود. تشخیص لوپوس بسیار دشوار است، زیرا علائم آن شبیه به بسیاری از بیماری های دیگر می باشد. تشخیص این بیماری معمولاً چندین ماه به طول می انجامد.
۴: بورسیت
بورس ها کیسه های ریز و پر از مایعی هستند که از استخوان ها، رباط ها و ماهیچه های بدن محافظت می کنند. به التهاب این کیسه ها بورسیت گفته می شود. این مشکل می تواند سبب خشکی و درد در مفاصل شود.
برای اطلاعات بیشتر سری به مقاله ی بورسیت چیست بزنید.
بورسیت نیز می تواند هر مفصلی را درگیر کند، اما اغلب در مفاصل بزرگ زیر رایج است:
- آرنج
- شانه
- لگن
- زانو
- مچ پا
- انگشت شست پا
بورسیت در بیشتر مواقع موقتی است و با چند هفته استراحت مفصل آسیب دیده رفع می شود. در این مدت باید فعالیت بدنی خود را کاهش داده و مفصل آسیب دیده را تا حد امکان ثابت نگه دارید تا التهاب و خشکی بهبود یابد.
در برخی موارد، پزشک برای تسکین درد بورسیت، ورزش های سبکی را تجویز می کند.
۵:نقرس
بر خلاف سایر علت های خشکی مفاصل، نقرس جزء بیماری هایی است که به طور ناگهانی ظاهر می شود. ممکن است در هنگام خواب دچار سفتی و خشکی شدید مفاصل شده و بیدار شدن به شدت دردناک باشد.
مشخصه اصلی نقرس، اپیزود های شدید و ناگهانی درد و حساسیت مفاصل است. نقرس می تواند در هر مفصل بدن رخ دهد، اما انگشت شست پا از اولین مفاصلی است که درگیر علائم نقرس می شود.
نقرس نوعی آرتریت است و در مردان، بیشتر از زنان اتفاق می افتد. خطر ابتلا به نقرس در زنان پس از دوران یائسگی افزایش می یابد. اغلب افراد، در دوره ای از زندگی خود درگیر این بیماری می شوند، اما علائم معمولاً قابل درمان می باشد.
۶: سرطان استخوان
سرطان یا تومور استخوان از دلایل نادر خشکی مفاصل است. افراد مبتلا به این بیماری دچار درد مفصل یا استخوان شده و تورم یا حساسیت در نواحی اطراف استخوان را تجربه می کنند. مشکل اینجاست که همه بیماران مبتلا به سرطان استخوان درد را تجربه نمی کنند! به همین علت، سرطان ممکن است به مرور زمان پیشرفت کرده و پیش از تشخیص، منجر به مشکلات دیگر شود.
سرطان استخوان قابل درمان است؛ اما درمان آن به عوامل مختلفی مثل اندازه، نوع و محل تومور بستگی دارد.
چگونه خشکی مفاصل را تسکین دهم؟
بهترین راه برای بهبود خشکی مفاصل، یافتن علت آن است! در صورتی که خشکی مفاصل شما بیش از ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن طول کشید یا علائم شما شدیدتر شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص مشکل زمینه ای خشکی مفاصل، به شما و پزشک کمک می کند تا بهترین روش درمانی برای کاهش خشکی و سایر علائم را انتخاب کنید.
کمپرس سرد یا گرم
هر دوی این ها می توانند برای خشکی مفاصل مفید باشند! چند بار در روز یک کمپرس سرد را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی مفصل آسیب دیده قرار دهید. سرما می تواند تورم و التهاب را کاهش داده و به بهبود حرکت مفصل کمک کند. همچنین، گیرنده های درد معمولاً با سرما با اختلال مواجه می شوند و شما درد کم تری حس خواهید کرد.
گرما نیز برای مفاصل و ماهیچه ها مفید می باشد. برای شل کردن عضلات و افزایش گردش خون می توانید از یک پد گرم یا کیسه آب گرم یا دوش آب گرم استفاده کنید.
داروهای بدون نسخه (OTC)
بسیاری از علائم خفیف درهای مفصلی را می توان با داروهای بدون نسخه تسکین داد. NSAID ها رایج ترین داروهای بدون نسخه برای بهبود درد آرتریت هستند. از جمله این داروها می توان به آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد.
استروئیدها
در صورتی که خشکی مفصل ناشی از التهاب و تورم باشد، استروئیدها بهترین گزینه درمانی محسوب می شوند. کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب و متعاقباً کاهش درد و خشکی مفاصل خواهند شد.
استروئیدها معمولاً برای افراد مبتلا به آرتریت پیشرفته به کار نمی روند. در برخی موراد، تسکین درد به کمک این داروها کوتاه مدت بوده و پس از مدتی دیگر اثر نمی کند.
ورزش
ورزش و فیزیوتراپی از دیگر راه هایی است که برای افزایش تحرک و کاهش خشکی مفاصل به کار گرفته می شود. همچنین، برای داشتن وزن ایده آل بهتر است همیشه ورزش کنید. اضافه وزن می تواند باعث اعمال فشار مضاعف به مفاصل و خشکی و درد آنها شود.
در صورتی که برای شروع ورزش مطمئن نیستید، بهتر است با پزشک متخصص خود صحبت کنید.
منبع:orthosportsmed
