ریکاوری تعویض مفصل لگن برای بسیاری از افراد می تواند فرایند آهسته ای باشد. با اینکه همه ی ما قبل از عمل دوست داریم به شیوه ای عادی امور زندگی خود را انجام دهیم، اما بعد از عمل باید برای ریکاوری به بدن خود فرصت استراحت دهیم. شما باید روی فعالیت های روزمره ی خود تمرکز ویژه داشته باشید و به لگن خود فشار وارد نکنید.
همچنین باید به هرگونه علائم عفونت یا لخته مانند تب بالا، حساسیت در زانوها و ساق پا و دیگر مسائلی که پزشکتان به آنها اشاره می کند، دقت کنید. فرایند بهبودی نباید با عجله همراه باشد و شامل ترکیبی از استراحت و ورزش بعد از تعویض مفصل لگن می شود تا از بهبودی آسان و ثابت قدم اطمینان حاصل کنید.
دستورالعمل های پزشک را دنبال کنید
وقتی تحت جراحی تعویض مفصل لگن قرار می گیرید، گوش دادن به صحبت های پزشک از اهمیت زیادی برخوردار است. جراحان و پزشکان دیگر، زمانی را صرف شناخت شرایط قبل و بعد از جراحی کرده اند و به بهترین طرح درمانی برای شما رسیده اند. توصیه می شود دستورالعمل های آنها در مورد رژیم غذایی، دارو، ورزش و جلسات پیگیری را رعایت کنید تا مطمئن شوید که فرایند بهبودی شما با مانعی مواجه نمی شود. این کار به شما کمک می کند برای ریکاوری در مسیر درست قرار گیرید و در آینده دچار عوارض نشوید.
پرهیز از برداشتن وسایل سنگین و فعالیت های شدید
لگن، یکی از اعضای مهم بدن است که وزن و حرکات بدن را کنترل می کند. بنابراین بعد از جراحی لگن، نباید وسایل سنگین بلند کنید و در فعالیت های سخت شرکت کنید. این کار از آسیب رساندن به عضلات و مفاصل شما پیشگیری می کند، زیرا جراحی آنها را حساس تر می کند و در معرض آسیب قرار می دهد. در این زمان، استراحت برای بدن شما حیاتی است.
مراقبت از زخم برش
جراحی تعویض مفصل لگن اغلب منجر به زخم های برشی می شود که باید از آنها محافظت شود. از فعالیت هایی مانند کار کردن در نواحی غبارآلود که ناحیه ی برش را به خطر می اندازد، خودداری کنید. شما باید با تعویض باند و رعایت دستورالعمل های پزشک، زخم را تمیز و استریل نگه دارید. عفونت محل برش باعث چالش های قابل توجهی می شود و در برخی از موارد تهدیدی جدی برای سلامتی می باشد.
خودداری از فعالیت های پرتحرک
جراحی تعویض مفصل لگن می تواند حساس باشد و به دوران نقاهت نیاز داشته باشد. بهتر است از فعالیت هایی با فشار زیاد روی لگن مانند فوتبال یا هر نوع ورزش دیگر خودداری کنید. از فعالیت هایی مانند پریدن، پرش بلند و غیره خودداری کنید. همچنین از فعالیت هایی مانند دوچرخه سواری یا رانندگی با ماشین خودداری کنید.
از چرخاندن یا قراردادن پاها روی هم خودداری کنید.
بعد از جراحی تعویض مفصل لگن تا حد امکان باید فشار کمی به عضلات و مفاصل لگن وارد شود. این عضلات نباید به هنگام نشستن یا حرکت کردن تحت فشار قرار گیرند. از چرخاندن یا قرار دادن پاها روی هم خودداری کنید، زیرا این کار می تواند عضلات و لگن را دچار کشیدگی کند.
از خم کردن کمر بیشتر از زاویه ی ۹۰ درجه خودداری کنید.
خم کردن کمر بیشتر از زاویه ی ۹۰ درجه، هسته بدن از جمله شکم، ران ها و پایین کمر را درگیر می کند. این کار می تواند به فشار روی کمر اضافه کند و روی استخوان لگن تأثیر بگذارد. لگن بیشترین فشار را بر عهده می گیرد، زیرا استخوان های این ناحیه به بدن در ایجاد این خم کمک می کنند.
از بلند کردن زانوهای خود بالاتر از سطح لگن خودداری کنید.
بالابردن زانوها به عضلات لگن و ران فشار بیشتری وارد می کند. این کار همچنین می تواند به مفاصل پایین کمر و لگن فشار وارد کند. فشار به ران ها می تواند به لگن آسیب برساند و منجر به عوارضی شود. بهتر است از انجام فعالیت های شدیدی که نیاز به بلند کردن زانو فراتر از سطح لگن دارند، خودداری کنید.
از وسایل کمک حرکتی استفاده کنید.
لگن به توزیع وزن بدن کمک می کند و از تعادل و پویایی بدن پشتیبانی می کند. لگن ضعیف یا در حال بهبودی به معنی تعادل زانوی ضعیف و افزایش فشار به زانوها و پاها می باشد. این شرایط باعث از دست دادن تعادل یا افزایش فشار به مفاصل لگن می شود. بهتر است برای حرکت کردن در اطراف از وسایل کمک حرکتی مانند عصا، واکر و حتی ویلچر استفاده کنید.
استفاده از عصا
بالارفتن از پله ها می تواند سخت باشد زیرا وزن را روی لگن می اندازد و زانوها باید در سطح بالاتری قرار گیرند. این کار می تواند به عضلات و تاندون های لگن فشار وارد کند و مفاصل را درگیر کند. همیشه برای بالا و پایین رفتن از پله ها از عصا یا نرده کمک بگیرید تا مطمئن شوید لگنتان تحت فشار قرار نمی گیرد و تعادلتان را از دست نمی دهید.
حفظ یک وضعیت نشستن و خوابیدن صحیح
بعد از جراحی لگن، شما باید به نحوه ی خوابیدن و نشستن خود بیشتر دقت کنید، زیرا این وضعیت ها می توانند به مفاصل و عضلات لگن فشار بیشتری وارد کنند. در برخی از موارد اگر فشار زیادی به لگن وارد شود ممکن است باعث خونریزی ناحیه ی برش شود. مراقب باشید چگونه و در چه جایی می نشینید. از بلند شدن ناگهانی از حالت نشسته یا خوابیده خودداری کنید. از نشستن یا خوابیدن در نقاطی که برای بلند شدن به زور بیشتری نیاز دارند، خودداری کنید.
دستورالعمل های دارویی و توانبخشی را دنبال کنید.
دنبال کردن دستورالعمل های دارویی و توانبخشی به اندازه رعایت کردن اقدامات احتیاطی بالا مهم هستند. داروها به بهبودی سریعتر کمک می کنند، خطر عفونت را کاهش می دهند و عضلات و مفاصل شما را قویتر می کنند. همچنین به کاهش التهاب، خونریزی و دیگر عوامل خطر کمک می کنند. بعد از جراحی، توانبخشی، تمرین کافی عضلات لگن را تضمین می کند و از بدن پشتیبانی می کند تا یک سیستم عضلانی استخوانی سالم و قوی داشته باشد.
حفظ یک رژیم غذایی و وزن سالم
شما بعد از جراحی باید مطمئن شوید که وزنتان در محدوده ی قدرت لگنتان قرار دارد. تغییر وزن ناگهانی می تواند سلامتی و استقامت لگن شما را به خطر بیاندازد که می تواند عوارضی داشته باشد. هر جراحی می تواند سخت باشد و جبران برخی از کمبودهای تغذیه ای به علت از دست دادن خون یا بافت های بدن بسیار مهم است. سعی کنید مطابق با توصیه ی پزشک یک رژیم غذایی سالم داشته باشید که به ریکاوری بدنتان کمک می کند.
قبل از رانندگی، منتظر اجازه ی پزشک خود بمانید.
رانندگی می تواند کار سختی باشد و به پایین کمر و لگن فشار وارد کند. این کار می تواند دردناک باشد و باعث به تأخیر انداختن بهبودی، التهاب مفاصل لگن و در برخی از موارد خونریزی داخلی شود. بهتر است پزشک تأیید کند تا مطمئن شوید که برای رانندگی منعی وجود ندارد. پزشکان ورزش ها و اسکن هایی انجام می دهند که بر اساس آنها تصمیم می گیرند چه زمانی می توانید رانندگی کنید.
به فرایند بهبودی طبیعی بدن اجازه دهید خود را نشان دهد
جراحی لگن مانند جراحی های سخت دیگر برای بهبودی به زمان نیاز دارد. این جراحی، یک تغییر جدید برای بدن است. بنابراین به بدن برای شناخت و سازگاری با تغییرات جدید فرصت دهید. بهبودی آهسته و دردناک است اما باید ثابت قدم باشید. مراقب حرکات خود باشید تا زمانی که پزشک بر اساس وسعت آسیب تمام نکات لازم را برای برگشت به فعالیت های روزمره برای شما توضیح دهد. تا آن زمان با خودتان مهربان و صبور باشید.
از فیزیوتراپی و توانبخشی غافل نشوید
فیزیوتراپی و توانبخشی برای فرایند بهبودی، ضروری هستند و به بازیابی محدوده ی حرکتی لگن و افزایش قدرت کلی بدن به ویژه لگن کمک می کنند. فیزیوتراپی، به صورت همه جانبه عمل می کند و بازوها، پاها، ران ها و کمر شما را تقویت می کند. فیزیوتراپی همچنین با بهبود شرایط مفاصل، عضلات و تاندون ها به کاهش آسیب در آینده کمک می کند.
سؤالات مکرر درمورد زندگی بعد از تعویض مفصل لگن
شما باید از انجام ورزش های سخت که منجر به درد در پایین کمر، ناحیه ی لگن و پاها می شوند خودداری کنید. همچنین از انجام ورزش اسکوات، پلانک و زانوبلند باید پرهیز کنید.
بعد از جراحی از فعالیت های پرتحرک مانند رانندگی، رقصیدن و انجام فعالیت های استقامتی خودداری کنید.
در اکثر موارد، افراد می توانند یک زندگی عادی داشته باشند و به وسعت آسیب، شدت و تعداد دفعات جلسات فیزیوتراپی و توانبخشی بستگی دارد.
توصیه می شود بعد از جراحی تعویض مفصل لگن تا بهبودی از پله استفاده نکنید. شما می توانید برای دانستن زمان مناسب برای شروع استفاده از پله با فیزیوتراپیست یا پزشک مشورت کنید.
دکتر غلامرضا نادری جراح و فوق تخصص ارتوپد در تهران
