پارگی مینیسک از شایعترین صدمات زانو است. ورزشکاران مخصوصا آنهایی که ورزش های پر برخورد انجام می دهند در معرض پارگی مینیسک هستند. با این وجود هر کسی و در هر سنی ممکن است دچار پارگی منيسک شود.
آناتومی مینیسک زانو
سه استخوان در تشکیل مفصل زانو نقش دارند : استخوان ران، استخوان ساق و کشکک. دو قطعه گوه مانند غضروفی بین استخوان ران و استخوان ساق قرار دارند که به عنوان جذب کننده ی نیروهای وارد بر مفصل عمل می کنند و به آنها مینیسک می گویند. جنس آنها محکم و لاستیک مانند است و مفصل را پایدار نگه می دارند.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید، علت صدا دادن زانو هنگام خم وراست شدن چیست!
تعریف پارگی منيسک
مینیسک ها به اشکال مختلف پاره می شوند. براساس شکل پارگی و محلی از مینیسک که دچار پارگی می شود، این پارگی ها تقسیم بندی می شوند انواع شایع تر پارگی عبارتند از پارگی دسته سطلی (طولی) ، پارگی شعاعی پارگی زبانه ای.
پارگی مینیسک ناشی از صدمات ورزش اغلب همراه سایر صدمات زانو مانند پارگی رباط صلیبی رخ می دهند. دیگر آسیب های احتمالی و آسیب های رایج مفاصل و استخوانها در ورزش را در این مقاله ببینید!
علت پارگی مینیسک
پارگی های ناگهانی مینیسک اغلب حین ورزش اتفاق می افتند. اکثر افراد می توانند حتی پس از پارگی مینیسک روی زانوی آسیب دیده راه بروند (به عبارت دیگر اگر پس از صدمه زانو قادر به راه رفتن روی آن بودید دلیل بر این نیست که منسیک شما پاره نشده است). اغلب ورزشکاران با وجود پارگی منيسک به بازی کردن ادامه می دهند. ظرف ۳-۲ روز، زانو شروع به سفت و متورم شدن می کند.
علائم پارگی مینیسک زانو
شایع ترین علایم پارگی مینيسک عبارتند از:
درد زانو
خشکی و تورم
احساس خالی کردن زانو
محدودیت حرکتی زانو
در صورت عدم درمان، قطعه ای از مینیسک ممکن است شل شده به داخل مفصل بلغزد .این می تواند موجب احساس صدای غیر عادی یا قفل شدن زانوی شما شود.
خیلی ها نمیدانند و میپرسند که برای زانو درد به چه دکتری مراجعه کنیم؟ پاسخ شما در این مقاله است.
به طور کلی علائم پارگی مینیسک زانو به سه دسته کلی تقسیم می شود:
علائم خفیف، علائم حاد و علائم مزمن
علائم پارگی خفیف مینیسک زانو
- امکان فعالیت با درد خفیف بعد از پارگی مینیسک زانو
- درد بیشتر در هنگام بلند شدن از زمین
- ورم زانو تا ۲-۳ هفته
- عدم امکان خم کردن کامل زانو
علائم حاد پارگی مینیسک زانو
- احساس درد و ورم بلافصله بعد از ایجاد آسیب
- زیاد شدن درد بعد از ۲-۳ روز
- قفل شدن زانو و عدم امکان صاف کردن زانو
- عدم احساس تعادل در زانو
لازم به ذکر است پارگی ممکن است در سطح داخلی یا خارجی اتفاق بیافتد و به همین نسبت محل درد در زانو نیز تفاوت می کند.
علائم مزمن پارگی مینیسک زانو
در صورتی که علائم حاد جدی گرفته نشوند ممکن است درد کاهش یابد، اما برخی علائم همچنین در فرد باقی می مانند که شامل موارد زیر می شود:
- ورم زانو
- درد مفصلی در محل مینیسک زائو
- قفل شدن زانو
- خالی شدن زانو یا بی ثبانی زانو
- کاهش حجم و به اصطلاح لاغری در عضلات چهار سر ران
- صدا دادن زانو در هنگام خم و راست کردن زانو
آیا می دانستید پارگی مینیسک زانو میتواند منجر به بروز کیست بیکر شود؟ توضیحات تکمیلی در این رابطه را در مقاله ی، ایا کیست زانو خطرناک است بخوانید.
عکس پارگی مینیسک زانو
تشخیص پارگی مینیسک
پزشک شما پس از گرفتن شرح حال و معاینه زانوهای شما از روش های تصویر برداری استفاده می کند، زیرا بسیاری از مشکلات دیگر زانو نیز علایم مشابهی ایجاد می کنند.
❇ رادیوگرافی ساده
گرچه رادیوگرافی ساده پارگی منيسک را نشان نمی دهد، ممکن است سایر علل درد زانو مانند آرتروز را نشان دهد.
❇ عکس mri پارگی مینیسک زانو
بافت های نرم زانو مانند مینیسک را بهتر نشان می دهد.
تست پارگی مینیسک زانو
یکی از راه های تشخیص پارگی در مینیسک زانو، استفاده از تست های بالینی است که به روش های زیر انجام می شود:
تست حساسیت در خط مفصلی (Lateral pivot shift test)
در این روش پزشک سمت جانبی زانو را در خط مفصلی لمس می کند. در صورت بروز احساس درد، احتمال پارگی مینیسک داده می شود.
تست مک موری
این آزمون، احتمال بیشتری از وجود پارگی مینیسک زانو را نشان می دهد. در این روش در حالتی که بیمار به پشت روی تخت می خوابد، پزشک با یک دست زانوی وی را گرفته و با دست دیگر کف پای او را می چرخاند و در همین حال زانوی فرد را با آرامی صاف می کند. شنیدن صدای قرچ یا احساس درد حین صاف شدن زانو به منزله پارگی مینیسک زانو است.
تست تسالی
تسالی نام منطقه ای در یونان است. این آزمون نسبت به دو تست قبلی دقت بیشتری دارد. در این تست بیمار روی یک پای خود می ایستد و پزشک دست های او را در حالت کشیدن می گیرد. سپس با دستور پزشک پای روی زمین را ۳ مرتبه به اندازه ۲۰ درجه به داخل و سپس خارج می چرخاند.
تست اپلی زانو یا ساییدگی زانو (apley compression test)
برای اینجام این روش بیمار روی شکم می خوابد و زانوی خود را به صورت قائمه خم می کند. سپس پزشک ران را محکم و ثابت نگه داشته و پا را از مچ به داخل و خارج پیچانده و به سمت پایین فشار می دهد. احساس درد به معنی وجود پارگی در مینیسک زانو است.
تست لاچمن
آزمایش لاچمن یک تست حرکتی زانو است که برای شناسایی یکپارچگی رباط صلیبی قدامی (ACL) انجام می شود. این آزمایش برای تست بی ثباتی زانو و حرکت جانبی آن طراحی شده است.
۱- شما در حالیکه پاهایتان را به صورت مستقیم قرار داده اید و عضلاتتان، به خصوص عضلات همسترینگ، کاملاً ریلکس و شل است، به پشت خود صاف دراز بکشید.
۲- پزشک شما زانو را به آرامی تا حدودی با زاویه ۲۰ درجه خم می کند. سپس پای شما را چرخانده بنابراین زانو شما به سمت بیرون متمایل می شود.
۳- پزشک شما یک دست را روی پایین ران و یک دست را روی پایین پای شما دقیقاً در زیر جایی که پای شما خم شده قرار می دهد.
۴- پزشک به آرامی اما محکم پای شما را به جلو می کشد و ران شما را با دست دیگر خود ثابت نگه می دارد.
البته همانطور که در عکس می بینید تست های دیگری نیز وجود دارد اما ۵ تست گفته شده جزو معروفترین تست های پارگی مینیسک زانو هستند.
بهترین تست پارگی مینیسک زانو
طبق تحقیقات روی هر سه تست تشخیص پارگی مینیسک هیچکدام از این آزمایشها نسبت به سایر تست ها بهتر نیستند. اما ترکیب آنها میتواند به تشخیص پارگی مینیسک کمک کند. همچنین انجام اسکن MRI نیز می تواند در تعیین وجود و میزان پارگی مینیسک بسیار مفید است.
۱۶ علت سوزش کف پا از زبان دکتر غلامرضا نادری
در اکثر افرادی که در کف پای خود احساس سوزش دارند، دلیل متداول و اصلی آسیب دیدگی عصب های این بخش از بدن است که
علت و درمان درد مچ پا
درد مچ پا می تواند همراه با سوزش، سفتی، قرمزی و داغ شدن مچ پا نیز باشد. درمان درد مچ پا می تواند در مراحل
روغن برای پارگی مینیسک زانو
روغن گیاهی برای مینیسک زانو مانند روغن سیاه دانه برای کاهش درد بسیار مفید است اما در ترمیم مینیسک زانو کمکی نمی کند.
روغن اکالیپتوس
روغن تسکین دهندهی اوکالیپتوس یک روغن عصارهای است که میتواند به درمان سنتی دردهای عضلانی کمک کند.
روغن خردل و سیر
این ترکیب روغن خردل و سیر در درمان سنتی دردهای غضلانی و آرتروز بسیار موثر است.
روغن اکالیپتوس با روغن نعناع
روغن اوکالیپتوس دارای خواص ضد درد و رفع درد است که میتواند به شما در از بین بردن درد زانو کمک کند.
زانو بند مناسب برای پارگی مینیسک
استفاده از زانوبند برای ایجاد ثبات در مفصل و جلوگیری از تشدید آسیب، به بهبودی بیمار در پارگی مینیسک کمک خواهد کرد. زانوبندها در دو طرف زانو با لولا پای شما را سفت نگه می دارند و از ایجاد احساس لرزشی در اثر آسیب دیدگی زانو جلوگیری می کنند.هم چنین با انقباض اطراف پارگی ، زانوبند باعث جریان خون می شود و بنابراین سرعت بهبودی را افزایش می بخشد. شما برای انتخاب زانو بند مناسب برای پارگی مینیسک بهتر است از یک متخصص ارتوپد کمک بگیرید.
در صورت پارگی مینیسک آیا باید زانوی خود را ببندیم؟
استفاده از یخ به حداقل رساندن درد و ناراحتی کمک می کند. بستن زانو در باند و مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن به کاهش تورم کمک می کند. با این روش درمانی می توانید به تدریج به فعالیت طبیعی خود برگردید.
درمان پارگی مینیسک
نحوه درمان پارگی مینیسک به نوع پارگی، اندازه آن و محل آن بستگی دارد. یک سوم خارجی (محیطی) منيسک خون رسانی خوبی دارد. پارگی در این منطقه ممکن است خودبخود یا با جراحی ترمیم شود.
برعکس ، دو سوم داخلی مینیسک جریان خون خوبی ندارد و پارگی در این منطقه امکان ترمیم ندارد. به همین دلیل این پارگی ها در هنگام جراحی تراشیده یا برداشته می شوند. علاوه بر نوع پارگی مینیسک ، سن ، میزان فعالیت و صدمات همراه نیز در تعیین نقشه درمانی نقش دارند.
۱️⃣ درمان غیر جراحی پارگی مینیسک
اگر پارگی کوچک و در لبه بیرونی منسیک باشد ممکن است نیاز به ترمیم جراحی نداشته باشد اگر علایم شما طول نکشد و زانو پایدار باشد درمان غیر جراحی ممکن است کافی باشد.
❇ پروتکل RICE = Rest, Ice, Compression, Elevation
استراحت: فعالیتی را که باعث آسیب شده است قطع کنید. پزشک شما ممکن است به شما عصا تجویز کند تا روی اندام مبتلا وزن نگذارید.
یخ: چند بار در روز و هر بار ۲۰ دقیقه کیسه یخ روی زانو بگذارید .یخ را مستقیما روی پوست قرار ندهید.
فشار: برای جلوگیری از تورم بیشتر از بانداژ کشی فشاری استفاده کنید.
بالا نگه داشتن: برای کاهش تورم، ، اندام تحتانی آسیب دیده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید.
❇ داروهای ضد التهاب
داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن درد و تورم را کاهش می دهند.
۲️⃣ درمان جراحی پارگی منيسک
اگر علائم شما با وجود درمان های غیر جراحی ادامه پیدا کنند پزشک شما ممکن است جراحی آرتروسکوپی را پیشنهاد کند.
آرتروسکوپی زانو، یکی از شایع ترین اعمال جراحی است که انجام می شود. این روش تصویر واضحی از داخل زانو می دهد. جراح، وسایل جراحی ظریفی را از سوراخ های دیگری وارد زانو می کند تا پارگی را ترمیم کند یا قطعه پاره را بردارد یا بتراشد.
❇ برداشتن قسمتی از مینیسک
در این روش جراحی بافت آسیب دیده و پاره مینیسک تراشیده و خارج می شود.
❇ ترمیم مینیسک
بعضی از پارگی های مینیسک را می توان با بخیه زدن ترمیم کرد. این که آیا پارگی مینیسک را می توان با ترمیم و بخیه زدن درمان کرد بستگی دارد به نوع پارگی و کیفیت مینیسک پاره شده.
⚠ توجه: از آن جا که در روش ترمیم نیاز است که مینیسک جوش بخورد، زمان بهبود و بازگشت به ورزش طولانی تر از زمان بهبود پس از برداشتن مینیسک است.
همچنین اگر مشکل زانوی ضربدری دارید مطالعه کنید:
ورزش برای پارگی مینیسک زانو
برای اغلب پارگی ها، برخی از تمرینات ساده می تواند به حفظ قدرت عضلات در قسمت جلوی ران (چهار سر ران)، قسمت پشت ران (همسترینگ)، ماهیچه پشت ساق پا و لگن کمک کند. عملکرد این نواحی از پا برای عملکرد کلی پا در دوران ریکاوری بعد از جراحی مهم است. تمرینات باید فقط به توصیه پزشک انجام شود و تنها در صورت احساس درد بسیار کم یا بدون درد هنگام انجام آنها در خانه انجام می شود. این تمرینات عبارتند از:
- تمرینات چهار سر ران
- بالا آوردن پا از جلو
- بالا آوردن پا از پشت
- چرخش عضلات همسترینگ
- بالا آوردن پاشنه
- تمرینات پشت پا
- اسکات جزئی
- دوچرخه سواری
- تمرینات حفظ تعادل
بازتوانی بعد از جراحی پارگی مینیسک
پس از جراحی ممکن است پزشک به شما زانو بند تجویز کند. اگر ترمیم مینیسک انجام شده باشد زمان طولانی تری از عصا استفاده خواهید کرد.
برای بازتوانی زانو و بازیابی حرکت و قدرت انجام می شود و بسیار مهم است تمرینات ابتدا در جهت بازیابی دامنه حرکتی آغاز شوند. تمرینات تقویتی به مرور زمان اضافه می شوند.
بازتوانی برای ترمیم مینیسک حدود ۳ ماه و برای برداشتن منيسک حدود ۴-۳ هفته است.
بهبود پارگی مینیسک
با تشخیص و درمان و بازتوانی مناسب اغلب بیماران به فعالیت های قبل از آسیب خود برمی گردند.
دکتر رضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
برای پرسش از دکتر، روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.