برخی نوزادان معمولا با مشکل مادرزادی صافی کف پای صاف و قوس طبیعی کف پا ممکن است تا سن ۷ الی ۱۰ سالگی نیز ایجاد نشود. در این مقاله به بررسی علل و درمان کف پای صاف در کودکان می پردازیم.
در یک بررسی آماری نشان داده شد که %۵۴ کودکان در سن ۳ سالگی کف پای صاف داشتند. این در حالی که این میزان در ۶ ساله ها %۲۴ بود. %۲۰-۱۵ بزرگسالن درجاتی از صافی کف پا دارند که اکثرا بدون علامت است.
صافی کف پا در کودکان به دلیل این واقعیت که استخوان ها و مفاصل آنها هنوز انعطاف پذیر است، بسیار شایع است. صافی کف پا در اغلب کودکان وجود دارد که بین سنین سه تا شش سالگی برطرف میشود، اگر بعد از این سن صافی کف پا همچنان وجود داشت باید از روشهای فیزیوتراپی که شامل کشش عضلات پشت ساق پا، تقویت عضلات بین استخوانی کف پا و عضلات جلوی ساق پا و بهبود انعطاف پذیری مفاصل کف پاست، کمک بگیرد. بدون مشورت پزشک متخصص اطفال در کودکان اقدام به درمان این بیماری نکنید.
انواع کف پای صاف
سه نوع کف پای صاف در انسان ها وجود دارد. دانستن نوع صافی کف پای فرزندتان به شما و پزشک کمک می کند بهترین درمان صافی کف پا را برای او در نظر بگیرید.
– کف پای صاف انعطاف پذیر
تقریبا تمام کودکانی که کف پای آن ها صاف است، پاهای هایپرموبل یا به شدت انعطاف پذیری دارند. این حالت همراه با درد نیست، موجب از کار افتادگی نمی شود، نیاز به درمان ندارد و هر دو کف پا را درگیر می کند.
– صافی انعطاف پذیر و تاندون کوتاه
به ندرت در کودکان اتفاق می افتد، هر دو پا را تحت تاثیر قرار می دهد و موجب درد و از کار افتادگی پا در کودک می شود.
– صافی خشک
این مدل صافی از انواع صافی های دیگر کمتر رایج است. افرادی که مشکلات استخوانی پا دارند، معمولا به آن مبتلا می شوند. از هر ۴ نفری که این نوع صافی کف پا را دارد، ۱ نفر دچار درد و از کار افتادگی می شود. در نیمی از موارد، هر دو پا بدین شکل است.
⚠ توجه
بسیاری از کودکان خردسال کف پای صافی دارند که به آن عارضه کف پای صاف قابل انعطاف گفته میشود. هنگامی که کودک می ایستید کف پایش صاف دیده میشود. اما هنگامی که کودک پایش را بلند میکند قوس کمی نمایان میشود. در اکثر موارد با بالا رفتن سن کودک قوس کف پایش نیز کامل تر میشود.
علل شایع صافی کف پا
- عوامل ژنتیکی. کف پای صاف از والدین به فرزندان می تواند منتقل شود.
- قوس ضعیف. به این معنی که قوس هنگام نشستن فرد قابل مشاهده است اما هنگام ایستادن پا روی زمین صاف می شود.
- آسیب پا یا مچ پا
- آرتروز یا آرتریت روماتوئید
- آسیب. اختلال در عملکرد، یا پارگی تاندون خلفی تیبیا
- سیستم عصبی یا بیماری های عضلانی. مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی یا اسپینا بیفیدا
اگر بخاطر صافی کف پا دچار درد درناحیه مچ پا می شوید مادر مقاله ی بهترین مسکن برای درد مچ پا، برای شما بهترین مسکن ها و درمان های خانگی را شرح داده ایم.
عوارض کف پای صاف
اگر چه صافی کف پا تنها یک عارضه مربوط به پا به نظر می رسد، پاهای صاف مجموعه ای از مشکلات را در قسمت های دیگر بدن مثل قوزک، زانو ها و لگن ایجاد کرده و آن ها را از شکل طبیعی خود خارج می کنند. برخی از مشکلات احتمالی عبارت اند از:
❇ درد مفاصل
❇ ضعف و خستگی عضلات
❇ الگوی غلط راه رفتن
❇ نوک پایی راه رفتن
❇ رشد ضعیف پا
کف پای صاف بیش از همه در کودکان زیر هفت سال مشکل ساز می شود. اگر کودک شما هنوز به این سن نرسیده است، پاهایش میزان زیادی غضروف دارد.
همانند قسمت نرمی که در سر بوده و بعدا سفت شده، غضروف پا هم در گذر زمان نرمی اش را از دست داده و به استخوان تبدیل می شود. این مساله بدین معنا است که اگر کودک حین رشد استخوانی اش درست راه نرود، شکل و روند رشد پا با خلل مواجه می شود.
همچنین بسیاری از افراد، با مشکل گودی کف پا مواجه هستند که آن نیز، عوارض و مشکلات خاص خود را دارد. اگر شما هم از این مشکل رنج می بریدبرای شما مقاله ای در رابطه با درمان سنتی قوس کف پا نوشته ایم که به درمان شما کمک میکند.
معافیت از سربازی و کف پای صاف
از آنجا که در صورت صافی کف پا، عموماً کمردرد نیز در حین راه رفتن های طولانی و خستگی پا و عدم توانایی ایستادن به مدت زیاد بر فرد مستولی می شود، مشمولین سربازی در صورت ابتلا به دفرمیتی صافی کف پا، که اغلب یک مشکل مادرزادی است، بسته به شدت صافی، از معافیت دائم و معافیت از رزم برخوردار می شوند. معافیت از سربازی مشروط به تشخیص صافی کف پا توسط پزشک است.
صافی کف پا تا چه سنی قابل درمان است؟
صافی کف پا در کودکان به دلیل این واقعیت که استخوان ها و مفاصل آنها هنوز انعطاف پذیر است، بسیار شایع است. صافی کف پا در اغلب کودکان وجود دارد که بین سنین سه تا شش سالگی برطرف میشود، اگر بعد از این سن صافی کف پا همچنان وجود داشت باید از روشهای فیزیوتراپی که شامل کشش عضلات پشت ساق پا، تقویت عضلات بین استخوانی کف پا و عضلات جلوی ساق پا و بهبود انعطاف پذیری مفاصل کف پاست، کمک بگیرد. بدون مشورت پزشک متخصص اطفال در کودکان اقدام به درمان این بیماری نکنید.
روش تست کف پای صاف
شما میتوانید با انجام آزمایش ساده ی زیر به راحتی بفهمید که آیا به افتادگی قوس یا صافی کف پا مبتلا هستید یا خیر. برای انجام این آزمایش:
– ابتدا کف پاهای خود را خیس کنید.
– روی یک سطح صاف، همانند یک پیادهروی سیمانی، بایستید که بتواند اثر پایتان را به شما نشان دهد.
– حالا کنار بروید و به اثر پاهایتان نگاه کنید. اگر اثر تمامی کف پایتان را روی سطح دیدید، به احتمال زیاد شما به بیماری کف پای صاف دچار هستید.
روش تشخیص کف پای صاف در کودکان
برای تشخیص کف پای صاف در کودکان می توانید پای کودک خود را خیس کرده و روی سطح سیمانی قرار داده، اگر اثر تمام کف پای کودک، روی سطح سیمانی نمایان بود یعنی کودک شما به کف پای صاف مبتلا است و باید به پزشک مراجعه کنید. روش دیگر تشخیص کف پای صاف در کودکان به این صورت است که کف پای کودک را به رنگ های بی ضرر و مخصوص کودکان آغشته کرده و پاهای کودک را روی کاغذ یا روی کاشی حمام قرار دهید اگر تصویر کف پای کودک شما به صورت کامل روی کاغذ دیده شد، کودک شما کف پای صافی دارد. این روش به دلیل رنگی بودن پای کودکان جذابیت بیشتری برای کودکان دارد.
اگر کودک شما به کف پای صاف مبتلا باشد، پزشک از شما در مورد وجود هر گونه سابقه صافی کف پا یا بیماری های موروثی مچ پا در خانواده تان سوال خواهد پرسید. بیمار در هر سنی که باشد، پزشک در مورد فعالیتهای شغلی و تفریحی او، هرگونه آسیبی که پیش تر به مچ پایش وارد شده یا هرگونه عمل جراحی که روی مچ پای او انجام شده و همچنین نوع کفشی که از آن استفاده می کند، سؤالاتی را خواهد پرسید.
پزشک کفشهای تان را برای یافتن هرگونه نشانهای از ساییدگی بیش از اندازه بررسی میکند. اغلب، ساییدگی کفش ها اطلاعات با ارزشی را در مورد مشکلات راه رفتن و هر گونه ضعف در هم ترازی استخوان ها برای پزشک فراهم میکند.
برای تکمیل اطلاعات خود باید بدانید ویژگی کفش مناسب ورزشی چیست و کفش شما باید چه ویژگی هایی داشته باشد تا به شما آسیب نزند.
همچنین پزشک از شما می خواهد که پابرهنه راه بروید تا علاوه بر ارزیابی قوس کف پای تان، وجود هرگونه چرخش خارجی در مچ پا و هر نشانه دیگری از ضعف عملکرد مکانیکی مچ پای تان را بررسی کند.
پزشک مچ پاهای تان را از لحاظ انعطاف پذیری، دامنه ی حرکت و همچنین وجود حساسیت به لمس یا هرگونه وضعیت غیرطبیعی در استخوان، مورد معاینه قرار خواهد داد و بسته به نتایج این معاینه فیزیکی، ممکن است گرفتن عکس رادیولوژی را به شما توصیه کند.
دستگاه تشخیص کف پای صاف
روش دقیق تری برای تشخیص کف پای صاف وجود دارد که از دستگاه تشخیص کف پای صاف به نام اسکن کف پا استفاده می شود. اسکن کف پا صفحهای دارد که بیمار با پاهای خود روی آن قرار می گیرد و دستگاه بر اساس فشاری که پا بر صفحه حساس آن وارد کرده است، میتواند اثر پای بیمار و نیز میزان صاف بودن کف پا را مشخص کند. از این دستگاه میتوان برای تشخیص صافی کف پا و همچنین به دلیل کم هزینه بودن آن میتوان برای غربالگری صاف بودن کف پا استفاده کرد. برای اطلاع از صاف بودن کف پای خود می توانید به مراکز تخصصی مراجعه کرده و این اسکن را انجام دهید و از اولین لحظه شروع صاف شدن کف پای خود باخبر شوید.
علائم صاف بودن کف پا در کودکان
❇ درد پا، ساق یا زانو
❇ انحراف پاشنه پا به سمت خارج در حالی که کودک می ایستد.
❇ بد راه رفتن کودک
❇ مشکل در پوشیدن کفش و ساییدگی نا متقارن کفش ها
❇ کاهش انرژی در فعالیت های فیزیکی
علت صاف شدن کف پای کودکان چیست؟
بیش از یک دلیل احتمالی برای این حالت وجود دارد. اما یکی از شاخصه های اصلی حالت عضلات کودک است.
ضعف عضلات
مشکل اصلی کودکانی که ضعف عضلانی دارند، شل بودن رباط است. به بیان ساده تر، رباط ها یا بافت های رابط در این کودکان زیاد کش می آیند. در نتیجه حرکت و جنبش بیش از اندازه معمول شده، استخوان پاشنه پای کودک به داخل می چرخد و قوس پا از بین می رود.
عضلات زیاد
در کودکانی که تون عضلانی بالایی دارند، تاندون کوتاه است و پا به سمت داخل کشیده می شود.
هزینه جراحی صافی کف پا
هزینه عمل کف پای صاف برای هر فردی متفاوت است و منحصرا یک قیمت خاص نیست و همچنین هزینه آن بستگی به شدت صافی کف پا، یا صافی کف پا به همراه دفورمیتی مچ پا و… دارد لذا هزینه دقیق آن را نمی توان گفت. شما می توانید برای پرسش از دکتر به لینک زیر مراجعه کنید و سوال خود را از دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی مچ پا بپرسید.
👈👈👈 از دکتر بپرسید
درمان کف پای صاف در کودکان
تا سن ۳ سالگی کف پای صاف انعطاف پذیر نیاز به هیچ درمانی ندارد و استفاده از کفش های طبی و کفی های مختلف توصیه نمی شود، مگر این که سابقه خانوادگی قوی وجود کف پای صاف وجود داشته باشد که تا سن بلوغ، خود به خود اصلاح نشده است.
پس از سن ۳ سالگی، اگر کودک علامتی نداشته باشد، اغلب نیازی به درمان ندارد، اما اگر کودک علامت داشته باشد به درمان نیاز خواهد بود.
⬅ روش های غیر جراحی درمان صافی کف پا در اطفال
❇ کاهش سطح فعالیت برای کم کردن درد
❇ استفاده از کفی های مخصوص
❇ درمان فیزیکی شامل تمرینات کششی برای تاندون آشیل
❇ مسکن برای کاهش درد
❇ استفاده از کفش های طبی مخصوص
گاهی درمان جراحی برای کاهش علائم صافی کف پا و بهبود عملکرد پا لازم است.
برای درمان کف پای صاف به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
کف پای صاف عارضه ای است که در آن تمام سطح کف پای بیمار با زمین برخورد دارد و قوسی در آن دیده نمی شود که ممکن است منجر به اختلال در کارکرد مچ پا، زانو درد، کمر درد و پا درد شود، برای درمان کف پای صاف باید به متخصص ارتوپدی و کسی که دانش کافی در این زمینه داشته باشد، مراجعه کرد. برای رزرو وقت اینترنتی از دکتر غلامرضا نادری بورد تخصصی ارتوپدی، آرتروسکوپی و آرتروپلاستی – فلوشیپ جراحی مچ پا و پا – درمان آسیب های ورزشی به لینک زیر مراجعه کنید.
👈👈👈 نوبت دهی دکتر غلامرضا نادری
کفش مخصوص کف پای صاف کودکان
پزشک ممکن است پس از معاینه پای کودک تشخیص دهد که کودک نیاز به کفش مخصوص کف پای صاف دارد و آن را برای کودک تجویز کند. معمولا مناسب ترین سن برای تشخیص کف پای صاف کودکان بعد از ۳ سالگی کودک است. در ادامه تصویر مربوط به کفش مخصوص کف پای صاف کودکان را آورده ایم.
ورزش برای کف پای صاف
ورزش های زیر را سه بار در هفته و در ۲ ست ۱۰ تایی انجام دهید. هر کشش را به میزان ۱ دقیقه انجام دهید.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
برای پرسش از دکتر، روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.