آرتروسکوپی روشی برای تشخیص مشکلات درون مفصل است. عمل آرتروسکوپی زانو به منظور مشاهده مشکلات داخل مفصل زانو انجام شده و از همین طراحی می توان توسط جراحی به درمان مشکلات پرداخت. از آنجایی که عمل آرتروسکوپی به نسبت مشکل است، ما در اینجا شما را با مراقبت های بعد از آرتروسکوپی زانو آشنا می کنیم.
⚠ نکته مهم: توصیه های نوشته شده در این مقاله صرفا توصیه های کلی هستند و هر بیمار بایر بر اساس ترجیح پزشک معالج و بسته به شرایط خاص خود دوره بعد از عمل جراحی را سپری نماید.
دستورالعمل های بعد از عمل آرتروسکوپی زانو
به طور کلی فعالیت هایی که بعد از عمل انجام میدهید شامل مراقبت از زخم و محل عمل، تغذیه و ورزش و فعالیت های روزمره می شود:
پانسمان زخم عمل زانو
🔵 بعد از آرتروسکوپی، زخم باید با گاز استریل یا بانداژ پوشیده شود.
🔵 معمولاً پانسمان باید به مدت ۲۴ ساعت در محل مورد جراحی باقی بماند.
🔵 به دلیل استفاده مایعات زیاد در هنگام آرتروسکوپی، دیدن مقداری خونابه روی پانسمان ها طبیعی است.
🔵 اگر با بالا نگه داشتن پا و استفاده از یخ خون ریزی قرمز روشن همچنان ادامه دارد، لطفا با پزشک خود تماس بگیرید.
🔵 پانسمان باید در روز اول یا دوم بعد از عمل برداشته شود و زخم آن با باندهای چسبی پوشانده شود.
🔵 نوارهای کاغذی را جدا نکنید و هیچ یک از بخیه های قابل مشاهده را نکشید.
🔵 برای کنترل تورم، حداقل ۵-۷ روز از باندکشی استفاده کنید. زخم ها حدود ۴۸ ساعت باید خشک نگه داشته شوند.
🔵 پس از ۵ روز بعد از عمل جراحی می توانید زخم را در معرض آب قرار دهید اما مراقب باشید که ناحیه را نمالید. زخم تا سه هفته بعد از عمل نباید در وان یا استخر فرو رود.
کمپرس یخ
🔵 کمپرس یخ برای ۵-۷ روز اول بعد از عمل بسیار مهم است.
🔵 در حالی که پانسمان بعد از عمل داشته باشید، باید به صورت مداوم از یخ استفاده کنید.
🔵 پس از برداشتن پانسمان در روز اول یا دوم، می توانید به مدت ۲۰ دقیقه، ۳-۴ بار در روز از کمپرس یخ استفاده کنید.
🔵 برای جلوگیری از یخ زدگی مراقب باشید.
تمرینات بعد از عمل آرتروسکوپی زانو
🔵 بهتر است پس از عمل زیاد روی پاها نایستید.
🔵 ممکن است برای پیاده روی، به عصا نیاز داشته باشید. از این وسایل برای کمک به تعادل استفاده می شود اما برای از بین بردن وزن پا نمی توان از آن ها استفاده کرد.
🔵 پای خود را برای ۷۲ ساعت اول بالا نگه دارید تا تورم را کاهش دهد.
🔵 دامنه حرکتی، بالا بردن پا و تمرینات مچ پا برای ۷ روز اول بعد از عمل توصیه می شود و باید از عصر روز جراحی شروع شود.
🔵 در حالی که ورزش مهم است، این کار را بیش از حد انجام ندهید. اعتدال را رعایت کنید.
⬅ مقالات مرتبط: آرتروسکوپی مچ پا
اقدامات احتیاطی بعد از آرتروسکوپی زانو
🔵 داروهای بی حسی که در طول عمل جراحی از آن ها استفاده می شود ممکن است برای ۲۴ ساعت اول باعث حالت تهوع شوند.
🔵 در صورت بروز حالت تهوع، بهتر است فقط مایعات بنوشید. تنها غذاهای جامدی که باید خورده شوند کراکر خشک یا نان تست هستند.
🔵 اگر حالت تهوع و استفراغ شدید داشتید یا دچار علائم کم آبی (عدم دفع ادرار) شدید، لطفاً با پزشک یا مرکز جراحی تماس بگیرید.
🔵 تب با درجه کم (۱۰۰.۵ فارنهایت یا ۳۸ درجه سلسیوس) در ۲۴ ساعت اول معمولا شایع است اما بیش تر از آن غیر معمول است. لطفاً با ایجاد تب بیش از ۱۰۱.۰ درجه فارنهایت یا ۳۸.۵ درجه سلسیوس با پزشک خود تماس بگیرید.
🔵 در صورت استفاده از بی حسی نخاعی ، بیماران ممکن است دچار سردرد نخاعی شوند. لطفاً در صورت بروز این حالت و عدم تسکین با ایبوپروفن با مرکز جراحی خود تماس بگیرید.
🔵 تا زمانی که به سطح عادی فعالیت خود برگردید، بهتر است روزانه یک یا دو عدد قرص آسپرین بچه (۸۰ میلی گرم) یا یک قرص معمولی آسپرین (۳۲۵ میلی گرم) مصرف کنید، زیرا خطر ایجاد لخته خون بعد از عمل را کاهش می دهد.
🔵 در صورت بروز درد شدید یا تورم قابل توجه ساق و مچ پا، لطفاً با پزشک خود تماس بگیرید.
داروهای ضد درد
🔵 بی حسی موضعی (مانند نووکائین) در حین عمل به داخل مفصل تزریق می شود.
🔵 احتمال درد شدید در روز اول یا دوم بعد از عمل بسیار زیاد است که زمان ایجاد تورم است.
🔵 استفاده از داروهای ضد درد طبق نسخه ی تجویزی به کنترل درد با خطر کمی از عوارض کمک می کند.
🔵 مصرف داروهای ضد درد قبل از خواب، به خواب بهتر کمک می کنند.
🔵 هنگام مصرف داروهای مخدر، مشروبات الکلی ننوشید یا رانندگی نکنید.
🔵 در صورت تجویز داروهای مخدر (مانند ویکودین، هیدروکودون و اکسی کدون) می توانید این داروها را با ۲۰۰ میلی گرم یا ۴۰۰ میلی گرم ایبوپروفن هر ۴-۶ ساعت ترکیب کنید.
🔵 شما باید مصرف داروهای معمول خود را طبق روال از روز بعد از عمل از سر بگیرید.
🔵 بعد از عمل محدودیت خاصی برای رژیم ندارید اما استفاده گسترده از داروهای مخدر می تواند منجر به یبوست شود. رژیم غذایی پر فیبر، مایعات زیاد و فعالیت عضلات می توانند از بروز این اتفاق جلوگیری کنند.
فعالیت های روزمره
🔵 اگر جراحی پای راست نبوده باشد، به محض قطع مصرف داروهای ضد درد، اکثر بیماران قادر به رانندگی هستند.
🔵 تأثیر داروهای ضد درد مخدر خطرناک است و تا زمان مصرف آن ها از رانندگی منع می شوید.
🔵 بازگشت به مدرسه یا محل کار نیز به میزان درد بعد از عمل و فعالیت های شغل یا درس شما بستگی دارد.
🔵 درد معمولاً راهنمای خوبی در مورد این است که آیا می توانید به فعالیت های خود برگردید یا خیر.
تغذیه بعد از عمل زانو
یبوست عارضه ی معمول استفاده از داروهای ضد درد است. شما می توانید با افزایش فیبر در رژیم غذایی و مصرف آب، یبوست را از بین ببرید. یک قاشق غذاخوری شیر منیزیم (هیدروکسید منیزیم) نیز مناسب است و می توانید یک یا دو بار در روز مصرف کنید.
تأثیرات بیهوشی بعد از آرتروسکوپی زانو
اثرات نامحسوس بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی می تواند بیش از ۲۴ ساعت به طول انجامد. در روز عمل استراحت کنید. اگرچه ممکن است احساس طبیعی داشته باشید، اما ممکن است رفلکس و توانایی ذهنی شما مختل شود.
ممکن است به مدت ۲۴ ساعت یا بیشتر احساس سرگیجه، سبکی سر و یا خواب آلودگی کنید. به مدت ۲۴ ساعت مشروبات الکلی مصرف ننمایید، رانندگی نکنید و با ماشین آلات کار نکنید. بعد از بیهوشی عمومی، طبیعی است که به مدت ۲۴ ساعت احساس درد عمومی و درد عضلانی کنید. ممکن است گلودرد نیز داشته باشید.
ورم زانو بعد از عمل مینیسک
بسیاری از افراد ممکن است بعد از جراحی مینیسک خود دچار تورم در اطراف زانو شوند. در حالی که این می تواند نگران کننده باشد، تورم نیز می تواند بخشی از روند طبیعی بهبودی باشد. درک تورم، نحوه کاهش تورم و زمان تشخیص مشکل ساز بودن آن پس از جراحی ترمیم مینیسک بسیار مهم است.
آنچه باید بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو بدانید
❓ تا چه میزان وزن خود را می توان روی زانوها اعمال کرد؟
همه ی وزن خود. یکی از مزایای بزرگ آرتروسکوپی زانو این است که شما ممکن است بلافاصله شروع به راه رفتن روی زانو کنید. البته این مساله بستگی به نوع عمل جراحی انجام شده دارد.
❓ آیا باید از عصا استفاده کنم؟ برای چه مدت؟
برخی از جراحان بعد از عمل جراحی به بیماران خود توصیه می کنند از عصا استفاده کنند. پیش بینی اینکه چه کسی ممکن است یا به عصا احتیاج نداشته باشد دشوار است. در صورت لزوم از عصا استفاده کنید. برخی از بیماران پس از عمل چند روز به عصا احتیاج دارند تا در هنگام پیاده روی از آن ها حمایت کند ، در حالی که برخی دیگر هرگز نیاز به استفاده از عصا ندارند. اگر احساس ناپایداری یا درد هنگام راه رفتن دارید، از عصا استفاده کنید.
❓ آیا کمپرس یخ از روی پانسمان نفوذ می کند؟
بله، ممکن است احساس نکنید ، اما اثر می گذارد.
❓ آیا رطوبت یخ محل زخم من را خیس می کند؟
خیر. لایه های زیادی در زیر نوار پانسمان وجود دارد.
❓ پانسمان من افتاده است؛ باید چکار کنم؟
نگران نباشید به دلیل شکل پاها، این اتفاق ممکن است بیافتد. در این صورت با گاز استریل پانسمان کنید و روی آن را با باند کشی ببندید.
❓ مراجعه قبلی من بیش از یک هفته نگذشته است؛ آیا پانسمان خود را باید بردارم؟
پانسمان را برای ۳ روز اول نگه دارید. پس از آن، می توانید دستورالعمل های فوق را دنبال کنید. توصیه می کنیم پانسمان را جدا کنید، گاز را بر روی زخم خود قرار دهید، و سپس مجدداً از بانداژ استفاده کنید.
❓ چه موقع می توانم دوش بگیرم؟
بهتر است ۳ روز اول، پانسمان ها را تمیز و خشک نگه دارید. بعد از آن می توانید مانند حالت معمولی دوش بگیرید اما تا بعد از اولین مراجعه بعد از عمل نباید زخم خیس شود. باید پانسمان را هنگام دوش گرفتن خشک نگه دارید. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد. می توانید دور آن را با پلاستیک بپوشانید و یا از باند های ضد آب استفاده کنید.
❓ آیا می توانم زانوی خود را خم کنم؟
بله.به تدریج و به صورت پیشرونده می توانید. این کار هیچ آسیبی به زانو وارد نمی کند.
❓ اثر داروی ضد درد به اندازه کافی نمی ماند، اما طبق تجویز اثر آن باید هر ۳-۴ ساعت طول بکشد. آیا می توانم بیشتر از آن مصرف کنم؟
بسته به میزان و مدت درد نیاز به داروی ضد درد در افراد متفاوت است. قرص های ضد درد ۳۰-۴۵ دقیقه خوب اثر می گذارند و شروع به تسکین درد می کنند. سعی کنید برای چند روز اول بعد از عمل زمان درد را پیش بینی کنید و قبا از آغاز آن مسکن مصرف کنید.
ساعت شماری نکنید. اگر داروی درد به جای ۳-۴ ساعت فقط ۲.۵ ساعت اثر گذاشت، فقط کمی بیشتر از آن مصرف کنید. اگر درد دارید، دارو بخورید. تحمل درد در افراد متفاوت است. اگر سابقه مصرف مواد مخدر یا الکل را دارید، احتمالاً متوجه خواهید شد که به داروهای بیشتری احتیاج دارید.
❓ آیا می توانم استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنم؟
می توانید به همراه داروی ضد درد داروی ایبوپروفن یا ناپروکسن یا استامینوفن مصرف کنید.امروزه بر روش های ضد درد چند دارویی تاکید می شود.
❓ چه زمانی می توانم فیزیوتراپی را شروع کنم؟
ممکن است بتوانید هفته بعد از عمل شروع کنید. بهتر است قبل از عمل با یک درمانگر مشورت کنید. بسیاری از اماکن درمانی بسیار شلوغ هستند، بنابراین تنظیم جلسات از قبل مناسب است. نظر پزشک جراح شما در مورد زمان آغاز فیزیوتراپی اهمیت دارد.
❓ آیا می توانم رانندگی کنم؟ چه زمانی؟
در حالی که داروهای ضد درد مخدر مصرف می کنید، رانندگی نکنید.
❓ چه زمانی می توانم به سر کار برگردم؟
بستگی به نوع شغل شما دارد. اگر عمدتاً کارهای پشت میز یا بی تحرک انجام می دهید، هنگامی که احساس رضایت می کنید می توانید به کار خود بازگردید. بیشتر افراد طی ۳-۵ روز برمی گردند. اگر شغل فیزیکی و پر تحرکی دارید، بهتر است حداقل دو هفته مرخصی بگیرید.
پس از پیشرفت بعد از عمل، پزشک در این مورد تصمیم می گیرد. بیشتر افراد بین ۴-۸ هفته بعد از عمل به فعالیت های منظم و ورزشی خود بر می گردند که معمولاً به ورزش و میزان فعالیت شما بستگی دارد (در صورت بازسازی یا ترمیم رباط ها این زمان حداقل شش ماه خواهد بود).
دکتر غلامرضا نادری
متخصص ارتوپد ، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
