درد روی پا  یکی از مشکلات رایج میان افراد است. هر گامی که برداشته می‌شود نیرویی معادل یک و نیم برابر وزن بدن را به پاها وارد می‌کند. در بیشتر موارد، درد روی پا به واسطه صدمه، استفاده بیش از حد، فرسایش یا کفش‌های نامناسب ایجاد می‌شود.

انواع درد روی پا

درد روی پا می‌تواند در موقعیت‌های متفاوتی ایجاد شود، شایع ترین دلیل این مشکل فعالیت بیش از حد در موقعیت‌هایی نظیر دویدن، پریدن یا شوت کردن است. مشکلاتی که به دلیل فعالیت بیش از حد ایجاد می‌شوند عبارتند از:

درد روی پنجه  پا یا التهاب تاندون اکستانسور

 این مشکل به واسطه پوشیدن کفش‌های تنگ و یا فعالیت بیش از حد ایجاد می‌شود. در این حالت تاندون‌هایی که در پنجه پا وجود دارند و پا و انگشتان را به سمت بالا می‌کشند، ملتهب می‌شوند و درد زیادی برای فرد ایجاد می‌کنند.

این بیماری که یکی از علت های درد روی پا هنگام راه رفتن است، عبارت است از التهاب تاندون‌های روی پا. این تاندون‌ها حرکت انگشتان را هدایت می‌کنند. علائم این بیماری شامل افزایش تدریجی درد در پنجه و روی پا، ورم کردن پا و حساسیت پنجه و روی پا به لمس می‌باشند. این بیماری ناراحتی‌های شدیدی در زمان پوشیدن کفش ایجاد می‌کند.

علت این بیماری استفاده از کفش‌های تنگ، صاف بودن کف پا، ایستادن یا راه رفتن بیش از حد، سفتی عضلات و دویدن در نقاط ناهموار می‌باشد.

بیشتر بخوانید: آرتروسکوپی مچ پا

درباره صافی کف پا ویدیوی زیر را ببینید:

درد کنار پا یا سندرم سینوس تارسی

این مشکل یک بیماری نادر است و در این حالت سینوس تارس ملتهب می‌شود. سینوس تارس در واقع کانالی است که میان پاشنه و استخوان مچ پا (تالوس) قرار دارد. این بیماری موجب درد در بالای پاشنه و درد مچ پا در قسمت خارجی می‌شود.

این بیماری به واسطه التهاب در کانال کوچک و استخوانی میان پاشنه و استخوان تالوس ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل  احساس سفتی مچ پا، بی ثباتی مچ پا، درد در زمان حرکت و ایستادن در بالا و کناره‌ی بیرونی پا می‌شوند. دلایل این بیماری مواردی نظیر پیج خوردن مچ پا، ناپایداری  طولانی مدت  و مزمن و تغییر عملکرد مکانیکی پا هستند.

در همین باره بیشتر بخوانید: درمان پیچ خوردگی مچ پا

شکستگی‌های استخوانی در پاها

درد پا می‌تواند ناشی از شکستگی‌های استخوان‌های متاتارس باشد، این استخوان‌ها در بالای پنجه پا قرار دارند. این آسیب می‌تواند با ورم کردن پنجه همراه شود.

دلایل دیگری که موجب درد روی پا می‌شوند عبارتند از:

نقرس

این مشکل می‌تواند موجب درد شدید و ناگهانی به همراه التهاب و قرمزی در مفصل  انگشت بزرگ پا  (جایی که انگشت به استخوان های کف پا مفصل می شود) شود.

نقرس پا نوعی التهاب مفصل است که بر اثر تشکیل کریستال‌های اسید اوریک در مفاصلی نظیر مفصل انگشت شست پا به وجود می آید. این مشکل به دلیل افزایش سطح اسید اوریک در بدن ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شروع ناگهانی درد خصوصا در شب‌ها، قرمزی، ورم و داغ شدن پا هستند. عوامل زمینه ساز این مشکل رژیم غذایی پر از گوشت قرمز، مسائل ارثی، چاقی و دیابت هستند.

چرخش استخوان

رشد دردناکی است که در طول مفاصل فرد ایجاد می‌شود، و درد در مفاصل و در انگشتان پا ظاهر می‌شود.

نوروپاتی محیطی

این مشکل موجب درد، تیر کشیدن یا بی حسی و یا احساس سوزن سوزن شدن پا می‌شود، این مشکل می‌تواند از پنجه تا روی پا گسترش پیدا کند.نوروپاتی محیطی دلایل زیادی نظیر دیابت و کمبود های ویتامین و مصرف بعضی داروها یا در معرض بعضی سموم قرار داشتن دارد.

۱۶ علت سوزش کف پا

اختلال عملکرد عصب پرونئال

به دلیل اختلال عملکرد یکی از دو شاخه اصلی عصب سیاتیک ایجاد می‌شود که می‌تواند موجب مور مور شدن و درد در پشت پای فرد می‌شود، این موضوع باعث ضعیف شدن پنجه یا قسمت‌های پایین پا می‌شود.

علت درد و ورم روی پا

پس به طور خلاصه ورم روی پا می تواند از هر یک از ساختمان های پا ناشی شود:

۱- استخوان‌ها: شکستگی ناشی از فشار(stress fracture)، سندرم سینوس تارسی، دفورمیته انگشتان (انگشت چکشی و انگشت چنگالی ) و اتصال غیر طبیعی استخوان های پا (tarsal coalition).

۲- بافت‌های نرم: مثل التهاب تاندون اکستنسور یا التهاب تاندون تیبیالیس قدامی .

۳- پوست: بیماری پای ورزشکاران ( athlete`s foot) که عفونت قارچی پوستی است.

۴- بیماری‌ها: نقرس، گانگلیون یا نوروپاتی.

شکستگی‌های ناشی از فشار

این مشکل به واسطه شکستگی‌های کوچک در استخوان‌های پا ایجاد می‌شود. برای مثال ممکن است استخوان متاتارس پا بر اثر تداوم فشار آسیب ببیند. در واقع بر خلاف شکستگی های معمول که بر اثر وارد شدن نیرویی ورای حد تحمل استخوان ایجاد می شوند در این نوع شکستگی نیروی به مراتب کمتر ولی به تعداد دفعات زیاد باعث شکستگی می شود مانند ضربه های حین رژه رفتن یا دویدن یا حتی راه رفتن بیش از حد طولانی .در این شرایط پای فرد به شدت درد می‌گیرد، ورم می‌کند و در ناحیه شکستگی، به برخوردها حساس می‌شود.

این بیماری معمولا به دلیل وارد شدن فشار بیش از حد در نقاط مشخصی از پا ایجاد می‌شود، ضربه زدن، دویدن و افزایش شدت ورزش  و حتی تغییر سطحی که فرد روی آن تمرین ورزشی می کند می‌تواند به ایجاد این نوع از شکستگی‌ها منجر شود.

انگشتان چنگالی و چکشی

در این حالت تغییر شکل انگشتان پا  ایجاد می‌شود و موقعیت استخوان‌های کوچک فرد در آن تغییر می‌کنند. علائم این بیماری شامل سفتی، درد و تغییر شکل یک یا چند انگشت می‌شود که به انگشت چکشی معروف است. دلایل این بیماری استفاده از کفش‌های تنگ و نوک تیز، صدمه به انگشتان، مشکلات اعصاب یا رگ‌های خونی و آرتروز می‌باشند.

التهاب تاندون تیبیالیس قدامی

التهاب تاندون قدامی تیبیالیس در جلوی قوزک پا رخ می‌دهد، این تاندون وظیفه بلند کردن پا  و خم کردن مچ پا به سمت بالارا بر عهده دارد. علائم این بیماری شامل افزایش تدریجی درد در جلوی مچ پا و روی پا می‌شود، این درد پس از استراحت نیز بدتر می‌شود.

یکی از دلایل این بیماری استفاده بیش از حد از پا در ورزش‌های سنگین نظیر دویدن، صخره نوردی یا پرش می‌باشد، همچنین ضعیف شدن ماهیچه‌ها یا سفتی این تاندون نیز می‌تواند این مشکل را ایجاد کند.

بیماری پای ورزشکاران

این بیماری به دلیل عفونت قارچی پوست پا ایجاد می‌شود. این بیماری تقریبا در پانزده درصد افراد ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل زبر شدن، دردناک شدن، پوسته  پوسته شدن، ورم کردن و تاول زدن پوست هستند. این بیماری به دلیل رعایت نکردن بهداشت پا، وجود رطوبت اضافی در این نواحی و ابتلا به واسطه سرایت اتفاق می‌افتد.

درد عصبی پا

این مشکل به دلیل فشار یا آسیب به عصب پا یا بخش پایینی کمر ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل سوزش پا، تیر کشیدن، سوزن سوزن شدن، بی حسی و ضعف پنجه پا می‌شود. دلایل ایجاد این حالت، التهاب یا صدمه به عصب، تغییر شکل ستون فقرات و برآمدگی دیسک هستند.

کیست گانگلیون

کیست گناگلیون نوعی توده کوچک است که با مایعی ژله مانند پر شده است و در اطراف مفاصل پا و تاندون‌ها شکل می‌گیرد. علائم این مشکل، ایجاد برآمدگی‌های کوچک و نخود مانند بر روی پا است. این برآمدگی‌ها در صورتی که به ساختارهای اطراف فشار وارد کنند موجب درد می‌شوند.

کیست گنگلیون در صورتی که به پا یا مفصل فشار وارد کند می‌تواند موجب درد پا شود. در صورتی که کیست در کنار عصب قرار داشته باشد، این موضوع می‌تواند باعث احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در پای فرد شود. اگر کیست بزرگ باشد می‌تواند باعث ناراحتی و درد در زمان پوشیدن کفش شود.

علت این مشکل آسیب به پنجه پا، افزایش سن و موارد این چنینی است. معمولا علت پدید آمدن این مشکل مشخص نیست.

اتصال غیر طبیعی استخوان های مچ پا

اتصال غیر طبیعی استخوان های مچ پا (Tarsal Coalition) نوعی پل استخوانی است که دو یا چند استخوان پا را به هم وصل می‌کند. این مشکل حرکات پا را محدود می‌کند و تقریبا یک درصد جمعیت درگیر این مشکل می‌شوند. علائم این مشکل، سفتی پا، ناپایداری و درد پا و صافی غیر قابل انعطاف کف پا هستند، این موضوعات به طور معمول در اوایل نوجوانی رخ می‌دهند. دلیل این بیماری مسائل مادرزادی زمان تولد و مسائل ارثی است.

تشخیص مشکلات پا

تشخیص مسائل پا می‌تواند با کمک معاینه فیزیکی پا، اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن‌ صورت بگیرد. آزمایش دیابت، نقرس و موارد دیگر مانند نوار عصب و عضله نیز ممکن است برای تشخیص نیاز باشند.

درمان درد روی پا

به دلیل این که پا وزن کل بدن فرد را تحمل می‌کند، یک صدمه خفیف می‌تواند در صورت عدم درمان به مشکلی جدی تبدیل شود. درمان فوری برای چنین آسیب‌هایی اهمیت زیادی دارد. درمان انتخاب شده به دلیل ریشه‌ای بیماری بستگی دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• فیزیوتراپی، که می‌تواند به حل مشکلاتی نظیر نوروپاتی محیطی، التهاب تاندون اکستانسور و آسیب به عصب پرونئال به کار رود.
• یک قالب گچی یا بوت مخصوص می‌تواند برای آسیب‌هایی نظیر شکستگی و مو برداشتن استخوان‌ها استفاده شود.
• داروهای ضد التهاب می‌توانند به کاهش التهاب بیماری‌هایی نظیر نقرس کمک کنند.
• استراحت در خانه و درمان‌های خانگی می‌توانند به کاهش مشکلات کمک کنند.

درمان‌های خانگی می‌توانند دردهای پا را تا حد زیادی برطرف کنند. فرد باید تا حد ممکن به استراحت بپردازند و تلاش کند به میزان کمتری از پای آسیب دیده استفاده کند. فرد می‌تواند با استفاده از یخ و کمپرس سرد به ناحیه آسیب دیده رسیدگی کند، این کار باید برای مدت بیست دقیقه در روز انجام شود. زمانی که فرد نیاز به راه رفتن دارد، بهتر است از ابزارهای حمایتی(مثل عصا یا واکر )، کفش‌های طبی (و البته نه چندان تنگ) برای پاهای خود استفاده کند.