وقت باز کردن گچ پای شما فرا رسیده است. اما پای شما هنوز به طور کامل بهبود پیدا نکرده است. استخوان شما هنوز در حال قوی تر شدن است. در این زمان شما باید مراقبت های بعد از باز کردن گچ پا را ادامه دهید و دستور العمل های پزشک خود را تا زمان بهبودی کامل، دنبال کنید.
همچنین در آغاز این مقاله راهکارهایی ارائه شده است که می توانید برای خواب بهتر در زمانی که پایتان گچ گرفته است، انجام دهید.
طرز خوابیدن با پای گچ گرفته
خواب راحت در روزهای اول ممکن است چالش برانگیز باشد اما به زودی به آن عادت خواهید کرد. برای راحتی در هنگام خواب لازم است به یکسری نکات توجه کنید. در اینجا نحوه درست هنگام خواب با پای گچ گرفته آمده است:
۱- داروهای ضد درد خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید و بهتر است درست قبل از اینکه آماده خواب باشید، از داروها استفاده کنید
۲- پای خود را بالاتر از قلب خود ببرید. نگه داشتن استخوان شکسته بالاتر از قلب مانع از جمع شدن خون و ایجاد تورم می شود.
۳- اگر می توانید به پشت بخوابید زیرا منطقی ترین وضعیت برای محافظت از پا در برابر آسیب و تورم است.
اگر با خوابیدن به پشت راحت نیستید، خود را به آرامی به حالت پهلو تنظیم کنید و چند بالش بین پاها قرار دهید. از بالای زانوی خود تا قسمت گچ، به اندازه کافی بین پاها بالش قرار دهید.
۴- در وسط تخت بخوابید تا از احتمال سقوط در نیمه شب جلوگیری کنید. سقوط از روی تخت هرگونه آسیب دیدگی را تشدید می کند.
اگر خطر افتادن برای شما خیلی زیاد است که نمی توانید جایگزین خوابیدن روی زمین یا مبل را در نظر بگیرید. خوابیدن روی مبل یک جایگزین واقعی است زیرا پا می تواند به طور طبیعی روی بازوی مبل قرار گیرد و به شما یک ارتفاع طبیعی می دهد.
۵- داشتن گچ سنگین و قرار دادن پا روی بالش ها باعث گرمای شدید بدن میشود، بنابراین پوشیدن لباس بسیار سبک فکر خوبی است. راه حل این است که شما در لباسهای سبک لباس خواب خنک و گشاد بپوشید.
۶- سعی کنید درست قبل از خواب زیاد غذا نخورید تا وقتی می خواهید بخوابید، معده شما مرتب شود.
۷- هرگونه اختلالی را که می تواند بر استرس خوابیدن بیفزاید از بین ببرید مانند چراغ ها، صدای اضافی و حتی وسایل الکترونیکی.
طریقه باز کردن گچ پا
گچ پای شما با یک اره ی مخصوص که به عقب و جلو حرکت می کند، از پای شما خارج می شود. وقتی که گچ، در حال بریده شدن است، شما احتمالاً در پوست خود احساس مورمور شدن یا گرما می کنید. این اره طوری طراحی شده است که گچ پای شما را بدون بریدن پوست، برش می دهد. هنگام راحت تر باز کردن گچ پا، سعی کنید آن را در حین اره شدن با دست نگه دارید.
اگر همه چیز عادی به نظر برسد، پزشک یا تکنسین ماهر، گچ را با اره مخصوص باز می کند. این اره دارای یک تیغه کند می باشد که از طرفی به طرف دیگر حرکت می کند. این لرزش دستگاه است که باعث شکسته شدن گچ می شود، بنابراین چیزی به پوست شما آسیب نمی رساند، هرچند ممکن است کمی شما را قلقلک دهد.
وقتی که گچ اندام شما باز شد، پزشک آن را دوباره معاینه خواهد کرد. او درد و محدوده ی حرکتی اندام شما را بررسی خواهد کرد. اگر شما هنوز درد داشته باشید، یا در حرکت دادن اندام خود مشکل داشته باشید، پزشک ممکن است آن را آتل ببندد تا زمانی که بهبود پیدا کند. حتی ممکن است پزشک شما تصمیم بگیرد که شما به یک گچ متفاوت یا گچی کوتاهتر از گچ قبلی خود نیاز دارید.
اگر گچ پای شما باز شد، با یک کفش گشاد یا بزرگتر از معمول به مطب پزشک بروید. احتمال دارد پای شما اندکی ورم کند.
عوارض پس از باز شدن گچ پا
اگر تغییراتی را در پای گچ گرفته مشاهده کردید، تعجب نکنید. به مرور زمان به حالت طبیعی خود برمی گردد. شما ممکن است دارای شرایط زیر باشید:
- عضلات ضعیف: احتمال دارد که عضلات پیرامون محل آسیب دیده ی شما ضعیف شوند. چرا که آنها در مدت زمانی که در گچ بوده اند، استفاده نشده اند. هنگامی که دوباره استفاده از آنها را از سر بگیرید، عضلات قویتر خواهند شد. پزشک شما ممکن است برای کمک به قویتر شدن عضلات شما، ورزش را پیشنهاد دهد.
- پوست خشک: پوستی که با گچ پوشانده شده، احتمال خشک شدن و پوسته پوسته شدن دارد. استفاده از لوسیون می تواند به نرم شدن دوباره پوست شما کمک کند. پوست شما ممکن است حساس نیز شده باشد. به طوریکه خاراندن با ناخن هایتان ممکن است پوست شما را خراش دهد. در این صورت، از کف دست خود برای مالیدن محل خارش پوست استفاده کنید. موی روی پوست شما نیز ممکن است تیره تر به نظر برسد.
- تورم: عضو آسیبدیده شما همچنان رو به بهبودی است. بنابراین حتی پس از خارج شدن گچ، نیز ورم میکند. برای کمک به کاهش تورم، پای خود را بالاتر از قلب قرار دهید و در صورت ادامه ورم، با متخصص ارتوپد خود تماس بگیرید.
وقتی که گچ پای شما باز شد، اندام شما ممکن است مقداری متفاوت به نظر برسد. تمام این تغییرات طبیعی هستند. آنها ممکن است به سرعت بهبود پیدا کنند بنابراین نیازی به نگرانی نیست.
- پوست شما ممکن است تیره تر، پوسته پوسته و یا رنگ پریده به نظر برسد.
- موی دست یا پای شما ممکن است تیره تر یا ضخیم تر از معمول به نظر برسد.
- اندام شما ممکن است کمی بو بدهد. (به این دلیل که اندام در گچ بوده و مدت زمان زیادی شسته نشده است.)
عضلات اندام شما ممکن است کوچکتر و ضعیف تر شوند، چرا که از آنها استفاده نشده است. پزشکان این حالت را آتروفی عضلانی می نامند. این نیز طبیعی است، اما اندکی طول می کشد که عضلات به حالت طبیعی خود برگردند. نیاز است که شما آن را سخت نگیرید و مراقب فعالیت های خود در این مدت زمان باشید. بعد از باز کردن گچ پا، به پای خود فرصت بهبودی دهید.
مراقبت از پا پس از باز کردن گچ
پس از باز کردن گچ پا، احتمالاً متوجه خشک بودن پای خود شده اید. برای بهبود خشکی پا، توصیه می شود که به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه پای خود را در آب گرم قرار دهید.
هنگامی که پای خود را از آب خارج کردید، پوست خود را خشک کنید، سپس به آرامی پای خود را با حوله مالش دهید، هرگز پای خود را به شدت ماساژ دهید چرا که موجب آسیب به پوست شما می شود. زمانی که پایین پای شما خشک می شود، از کرم مرطوب کننده بر روی ناحیه مبتلا استفاده کنید. این فرایند را روزانه تکرار کنید تا پوست شما به حالت طبیعی خود برگردد.
مراقبت های بعد از باز کردن گچ پا در خانه
پوست شما تا چند روز بعد بسیار حساس می شود، بنابراین شما برای درمان آن نیاز به زمان دارید. ممکن است زمانی که به خانه می رسید، بخواهید اندام آسیب دیده خود را خارش دهید تا پوست مرده را از روی اندام خود پاک کنید. به جای ساییدن، اسکراب کردن یا خراش دادن پوست خود، با استفاده از یک پارچه نرم یا گاز استریل، پوست خود را به آرامی با آب گرم و یک صابون ملایم بشویید.
اگر شما یک زخم باز روی اندام شکسته شده خود دارید، ممکن است روی زخم، دَلَمه بسته شده باشد. خراشیدن این دَلَمه های خون می تواند باعث آسیب به پوست شما و منجر به عفونت شود. اگر هنوز یک زخم باز وجود داشته باشد، دستورالعمل های پزشک را در مورد چگونگی مراقبت از آن دنبال کنید.
اگر اندام شما به مدت ۳ هفته یا بیشتر در گچ باشد، در روزهای اول پس از باز شدن گچ، پوست خود را دو بار در روز به مدت ۲۰ دقیقه در آب گرم فرو ببرید. به آرامی پوست خشک خود را با یک حوله ی نرم مالش دهید. کلمه ی کلیدی در اینجا “به آرامی” است. مالش دادن شدید پوست می تواند به پوست جدید آسیب برساند.
با حرکات کوچک و آسان شروع کنید و سپس کم کم از اندام به طور کامل استفاده کنید. بعد از باز کردن گچ، ناحیه مورد نظر را لوسیون بزنید. این کار موجب نرم شدن پوست شما، بهبودی سریع و کمک به توقف خارش می شود. از یک لوسیون بدون عطر استفاده کنید، چرا که عطرها می توانند پوست حساس را که در گچ بوده، تحریک کنند. لوسیون هایی که با کره کاکائو درست شده اند، بهتر عمل می کنند.
اگر شما به تازگی گچ پای خود را باز کرده اید، حداقل ۳ روز صبر کنید بعد موهای پای خود را بتراشید. این کار به پوست شما، فرصتی برای بهبودی می دهد.
نرمشهای پس از بازکردن گچ پا
مهم است که پس از برداشتن گچ، در اسرع وقت مچ پای خود را تمرین دهید. با ورزش و از سر گرفتن حرکات عادی، احساس سفتی و درد به تدریج کاهش می یابد. تمرینات مچ پا اگر به طور منظم و چند بار در روز انجام شود، موثرتر خواهد بود. شما باید سعی کنید تمرینات زیر را ۳ تا ۴ بار در روز انجام دهید:
۱. در حالت نشسته، پای خود را چند سانتی متر از زمین بلند کنید و انگشتان پا و مچ پا را به سمت خود بکشید. برای انجام دادن این حرکت، روسری یا حوله ای را دور پای خود قرار دهید و با کشیدن روسری با دست، پای خود را به سمت بالا بکشید. این کشش را ۱۰ ثانیه انجام دهید.
۲. در همان حالت بمانید و مچ پای خود را به آرامی به داخل و سپس به سمت بیرون بچرخانید. اطمینان حاصل کنید که حرکت از مچ پا شروع می شود و نه از زانو. حرکت را در هر جهت به مدت ۱۰ ثانیه نگه دارید.
۳. با پا، حرکت دایره ای، فقط از مفصل مچ پا ایجاد کنید. سپس در جهت دیگر تکرار کنید.
۴. با نگه داشتن صندلی، با پای آسیب دیده خود به عقب قدم بگذارید. این پا را صاف نگه دارید، انگشتان پای شما رو به جلو و پاشنه پا روی زمین باشد. حالا زانوی دیگر خود را خم کنید تا جایی که در ناحیه ساق پای آسیب دیده احساس کشش ملایم کنید. این حالت را ۳۰ ثانیه نگه دارید.
۵. از موقعیت بالا پای آسیب دیده خود را به جلو حرکت دهید اما آن را کمی پشت پای دیگر خود نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که انگشتان پای شما به سمت جلو باشد و هر دو زانو را خم کرده و پاشنه پای آسیب دیده خود را روی زمین نگه دارید. شما باید یک کشش ملایم در ساق پای آسیب دیده خود احساس کنید و ۳۰ ثانیه نگه دارید.
راه رفتن بعد از باز کردن گچ پا
در ابتدا بعد از باز کردن گچ پا بهتر است پا را در آب و صابون گرم بشویید و روزانه از لوسیون بدن استفاده کنید. اوایل از عصا برای پشتیبانی جزئی استفاده کنید اما به مرور می توانید روی پای خودتان شروع به راه رفتن کنید. پس از برداشتن گچ، ممکن است چند هفته روی پای آسیب دیده لنگ لنگان بزنید.
اکثر افراد برای راه رفتن یا حرکت طبیعی دیگر نیازی به فیزیوتراپی ندارند. فعالیت های معمول و روزانه طی چند هفته تا چند ماه به حالت عادی برمی گردند. در شکستگی مفاصل، انجام تمرینات ملایم و دو بار در روز بسیار مفید است.
مدت زمان گچ گرفتگی پا
در مواردی که شکستگی ها در مچ پا بدون جابجایی باشند، درمان آنها با استفاده از گچ گیری انجام می شود. جوش خوردن این شکستگی ها بطور معمول حدود شش هفته زمان می برد. افراد مسن که تعادل و قدرت عضلانی کمتری دارند بهتر است از واکر استفاده کنند و جوانتر ها میتوانند با دو عصای زیر بغل راه بروند. در حین راه رفتن بیمار باید وزن را بر روی پای سالم بگذارد. در این مدت بیمار باید از گذاشتن وزن بر روی کف پا اجتناب کند. وزن گذاشتن روی پا میتواند موجب جابجا شدن شکستگی شده و مشکلات زیادی را برای بیمار بوجود آورد.
علت کبودی پا بعد از باز کردن گچ
بعد از شکستگی های اندام تحتانی آن اندام تا مدتی ورم داشته و در نتیجه سرعت جریان خون وریدی در آن کند می شود. زمانی که شما پایتان را آویزان می کنید سرعت جریان خون کندتر می شود که نتیجه آن کبود شدن پا است. چرا که خون وریدی که تیره و کبود شده است نمی تواند از ساق پای شما بالاتر رود و به قلب برسد. بدیهی است که این خون در ساق و مچ پا و خود پا دچار سکون می شود. خون وریدی تیره و کبود است و به همین دلیل رنگ پوست پا هم کبود می شود.
برای جلوگیری از کبود شدن پا بعد از باز گچ کردن گچ بهتر است پای خود را مدت زیادی به پایین آویزان نکنید. بهتر است دراز کشیده و پای خود را حدود یک وجب از سطح قلب بالاتر بگیرد.
علت ورم پا بعد از باز كردن گچ
شایعترین علت ورم پا که چند ماه بعد از شکستگی همچنان ادامه دارد بیحرکتی مفصل نزدیک شکستگی است. طبق تحقیقات انجام شده، بیشتر ورم ها با گذشت زمان فروکش می کنند، اما درصد کمی از آنها پس از آسیب به مدت ۲ سال یا بیشتر ادامه دارند. زمان از بین رفتن تورم در ۵۰ درصد بیماران ۶ تا ۱۸هفته است. ایجاد ادم به سن و جنس بیمار، نوع و سطح شکستگی ها یا ارتباط شکستگی فیبولار ارتباط ندارد.
استخوان در کسانی که تورم پا ندارند سریعتر بهبود می یابد. اما زمانی که تورم ایجاد شود، به نظر می رسد روند خود را طی می کند و این عارضه تأثیر نامطلوبی بر بهبود عملکرد بیماران ندارد.
علت درد مچ پا بعد از باز کردن گچ
حالا که گچ شما باز شده است، تجربه خارش و درد در مچ پا طبیعی است. شما ممکن است احساس سفتی در آن ناحیه داشته باشید و در آب و هوای سرد، اغلب ممکن است متوجه کبودی رنگ پای خود شوید.
اگر مچ پای شما در زمان باز شدن گچ، ورم کرده باشد، ممکن است نیاز باشد برای حفاظت از پای خود از بانداژ استفاده کنید. بانداژهای مخصوص، معمولا به شکل دولایه به کار می رود، و از نزدیک انگشتان پای شما شروع می شود و تا دور ماهیچه ساق پای شما ادامه پیدا می کند. لطفا به نکات زیر دقت کنید:
- دو انتهای بانداژ نباید روی هم قرار بگیرند. ۴-۳ سانتی متر فاصله ایجاد کنید تا از مشکلات گردش خون جلوگیری کنید.
- اجازه ندهید بانداژ در بعضی جاها چین خوردگی پیدا کند تا مشکل گردش خون پیش نیاید.
- وقتی که به رختخواب می روید، بانداژ را دربیاورید و وقتی که بیدار می شوید دوباره از آن استفاده کنید.
- اگر انگشتان پای شما کبود، متورم و بی حس شدند و یا در صورتی که در پای شما پین به کار رفته، بانداژ را از پای خود خارج کنید.
عکس پای گچ گرفته
فیزیوتراپی
بلافاصله بعد از باز کردن گچ، در صورتی که پای شما ضعیف شده باشد و یا دامنه حرکتی پای شما کامل نباشد، برای ادامه روند توانبخشی شما، فیزیوتراپی تجویز خواهد شد.
در این نقطه شما دوباره مورد ارزیابی قرار خواهید گرفت. در ابتدا از شما سؤالاتی پرسیده می شود که به برنامه ریزی برای بهترین روند درمان کمک خواهد کرد. سپس مورد معاینه قرار خواهید گرفت، بنابراین توصیه می شود لباس راحت بپوشید تا بتوان این کار را به راحتی انجام داد.
پس از ارزیابی بدن شما توسط فیزیوتراپیست، با رضایت شما، محدوده ای از تکنیک های درمانی بسته به پیشرفت شما انتخاب می شوند. علاوه بر این فیزیوتراپیست، به شما تمریناتی را برای انجام دادن در خانه آموزش خواهد داد. این ورزش ها، بهترین فرصت را برای توانبخشی کامل شما فراهم خواهند کرد.
هدف از توانبخشی، بازگشت هرچه سریعتر شما به زندگی عادی خواهد بود. گرچه، همانطور که آسیب هر فرد متفاوت است، سبک زندگی و بهبود هر فرد نیز متفاوت می باشد؛ تعیین یک زمان بندی مشخص برای بهبود کامل فرد می تواند دشوار باشد. شما باید در مورد این موضوع با فیزیوتراپیست خود صحبت کنید.
نقاهت بعد از باز کردن گچ پا
گچ پای شما قرار است به زودی باز شود و احتمالا شما نمی توانید انتظار داشته باشید که سریعاً به زندگی عادی خود برگردید. اما این به معنای “خداحافظ گچ پا، سلام فوتبال” نیست. برای انجام هر چیزی به روال طبیعی خود، مدتی زمان لازم است. وقتی که گچ پای شما باز می شود، شما نیاز دارید از آن قسمت از بدنتان که در گچ بوده بیشتر مراقبت کنید و از انجام برخی فعالیت های فیزیکی پرهیز کنید.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران