افراد دارای کف پای صاف، قوسی در پای خود نداشته و یا قوس پای آن ها بسیار اندک است. این قوس فاصله ای در پایین پای فرد است که در هنگام ایستادن او و بلند شدن آرام قوس از زمین، نمایان می شود.

کف پای صاف تنها در صورتی نیاز به درمان دارد که ایجاد ناراحتی کند. برای مثال این صافی بر وجود یک اختلال زمینه ای دلالت کرده و یا به دردی در جایی دیگر از بدن منجر شود. به نظر می رسد برخی افراد با اینکه قوس پایی بسیار اندک داشته و یا اصلا ندارند، هیچ گونه مشکلی را احساس نمی کنند. هنگامی که کف پای صاف سبب ایجاد علائم می شود تمرین ها و دستگاه های ساده ای می توانند در به حداقل رساندن این ناراحتی کمک کنند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با عوامل، علائم و درمان کف پا به خواندن مطلب ادامه دهید. همچنین شما میتوانید علائم و درمان کف پای صاف در کودکان را در سایت دکتر نادری متخصص ارتوپد مشاهده کنید.

علت کف پای صاف

مشکلات متنوعی در پا می توانند منجر به ایجاد صافی کف پا شوند. در این بیماری قوس کف پا از بین رفته و پا به سمت خارج منحرف می شود. کف پای صاف هنگامی رخ می دهد که پای فرد قوسی بسیار اندک داشته و یا اصلا ندارد. این یعنی یک یا هر دو کف پای او به صورت مسطح بر روی زمین قرار می گیرند. پای انسان ۳۳ مفصل دارد که ۲۶ استخوان مختلف را به هم متصل نگه می دارند. همچنین، این قسمت حاوی ۱۰۰ عضله، تاندون و رباط نیز می باشد.

قوس ها برای قدم های فرد مانند یک فنر عمل کرده و به توزیع وزن در سرتاسر پا و کف آن کمک می کنند. ساختار قوس ها تعیین کننده نحوه راه رفتن یک فرد می باشند. این قوس ها برای اینکه با فشار ها و سطوح مختلف تطابق پیدا کنند، نیاز دارند تا منعطف و محکم باشند. ممکن است هنگامی که فرد دارای کف پای صاف، راه رفته یا می ایستد کف پای آن ها به سمت داخل بچرخد. این وضعیت به چرخش بیش از حد شناخته شده و می تواند سبب شود تا پای فرد به سمت بیرون جهت گیرد.

بسیاری از افراد دارای کف پای صاف هیچ گونه علائمی ندارند اما افراد دیگر طیفی از علائم را تجربه می کنند که عمدتا به شدت شرایط بستگی دارد.

علائم صافی کف پا

شایع ترین علامت کف پای صاف، درد کف پا می باشد. این درد می تواند در نتیجه کشیدگی عضلات و رباط های متصل کننده ایجاد شود. فشار های غیر عادی بر روی زانو و لگن می توانند به ایجاد درد در این مفاصل منجر شوند. در صورت گردش مچ پا به سمت داخل، احتمال وجود این فشار ها بیشتر می شود. درد، بیش از هر جای دیگری این نواحی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد:

✔ داخل مچ پا (به همراه وجود تورم احتمالی)

✔ قوس پا

✔ عضله ساق پا

✔ زانو

✔ لگن

✔ قسمت پایینی کمر

✔ قسمت پایینی پاها

در این حالت ممکن است یک یا هر دو کف پا احساس سفتی داشته باشند. علاوه بر این موارد، صافی کف پا می تواند سبب توزیع نابرابر وزن بدن نیز بشود. این وضعیت می تواند سبب از بین رفتن کفش ها به صورت نامتقارن و سریع تر از زمان معمول مخصوصا در یک سمت کفش شود. این از بین رفتن نامتقارن می تواند به آسیب هایی بیشتر منجر شود.

عوامل موثر در ایجاد کف پای صاف

عوامل شایع صافی کف پا شامل موارد زیر می شوند:

• عوامل ژنتیکی، صافی کف پا می تواند به وسیله ژن ها از والدین به فرزندان منتقل شود.
• قوس های ضعیف، در این مورد، هنگامی که فرد می نشیند قوس پای او قابل دیدن است اما در هنگام ایستادن بر روی زمین کف پای او مسطح میشود.
• آسیب پا یا مچ آن
• آرتریت (التهاب مفصل) یا آرتریت روماتوئید
• آسیب، اختلال در عملکرد یا پارگی تاندون تیبیای خلفی
• بیماری های سیستم عضلانی یا عصبی مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی یا مهره شکاف دار (اسپینا بیفیدا)

در لینک زیر مطالعه کنید:

⬅️ عوارض کف پای صاف ➡️

عارضه دیگری که کف پای صاف ممکن است به وجود آورد به هم پیوستگی تارسال (مچ پا) می باشد. این عارضه سبب می شود تا استخوان های مچ پا به طرز غیر معمولی به یکدیگر پیوسته و منجر به ایجاد کف پای صاف و سفت شوند. متخصصان اطفال معمولا این عارضه را در دوران کودکی فرد تشخیص می دهند. افراد مبتلا به چاقی یا دیابت احتمال بیشتری جهت ابتلا به صافی کف پا دارند. همچنین، صافی کف پا در دوران بارداری شیوع بیشتری دارد.

صافی کف پا می تواند با افزایش سن نیز به وجود آید. استفاده روزانه از کف پا می تواند سبب ضعیف شدن تاندون تیبیای خلفی شود. این تاندون ساختار حمایتی اصلی برای قوس پا است که می تواند ملتهب شده (تاندونیت) و یا در اثر استفاده بیش از حد پاره شود. آسیب به این تاندون می تواند سبب صاف شدن قوس پا شود. همچنین، صافی کف پا می تواند در اثر یک نقص تکاملی باشد که در حین کودکی، با افزایش سن یا پس از بارداری به وجود می آید.

کف پای صاف در کودکان

گاهی اوقات، ممکن است در هنگامی که قوس پا هنوز در حال تشکیل شدن است به نظر برسد که کودک دارای کف پای صاف است. ممکن است، اغلب به نظر برسد که کودکان و شیر خورارن کف پایی صاف دارند. در حقیقت، قوس پا در این افراد وجود داشته اما هنوز در حال تشکیل شدن است. با گذشت زمان، قوس پا به صورت طبیعی توسعه خواهد یافت. امکان دارد چربی اضافی در کف پای شیرخوار سبب پوشاندن قوس پای او شود.

داشتن پایی به نظر صاف در اوایل دوران کودکی به این معنا نیست که فرد همیشه کف پایی صاف خواهد داشت. با این حال، در صورتی که یک کودک در اثر توسعه استخوانی نادرست یا یک بیماری دیگر مانند مهره شکاف دار به صافی کف پا مبتلا شود، اغلب پزشک نیاز دارد تا علت زمینه ای را درمان کند.

تشخیص کف پای صاف

افرادی که به کف پای صاف مبتلا بوده و هیچ گونه درد یا علائم دیگری را تجربه نمی کنند معمولا نیازی به مشورت با پزشک ندارند. با این حال، در صورتی که هر فردی علائم زیر را داشته باشد باید به دنبال توصیه پزشکی باشد:

☑ صافی کف پایی که به تازگی به وجود آمده است.

☑ درد در کف پا، مچ آن و یا اعضای پایینی

☑ علائمی که با استفاده از کفش های مناسب و حمایت کننده بهبود نمی یابند.

☑ صاف تر شدن یک یا هر دو کف پا

☑ احساس سفتی، سنگینی، سختی و پری

در لینک زیر مطالعه کنید:

🔷عمل کف پای صاف🔷

اغلب پزشکان معتبر می توانند با معاینه کف پا و مشاهده ایستادن و راه رفتن فرد، افتادگی قوس پا را تشخیص دهند. پزشک پا را از عقب و جلو بررسی می کند. ممکن است برای اینکه پزشک قادر به معاینه شکل و عملکرد هر پا باشد، نیاز به ایستادن فرد بر روی انگشت های پای خود وجود داشته باشد. علاوه بر آن، پزشک به سابقه پزشکی فرد نیز نگاه می کند. در برخی موارد، آن ها می توانند یک اسکن اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی را درخواست دهند.

درمان کف پای صاف

برخی افراد دارای کف پای صاف می توانند به صورت خود به خود به گونه ای اعضای بدن خود را قرار دهند که از بروز علائم جلوگیری شود. افرادی که علائمی را تجربه نمی کنند معمولا نیازی به درمان ندارند. در صورتی که صافی کف پا سبب ایجاد درد شود، پوشیدن کفش های حمایت کننده و مناسب می توانند کمک کننده باشند. کفش هایی با پهنای بیشتر می توانند سبب رهایشی در علائم شوند.

کفی های مناسب کفش، قطعاتی که در کفش جای می گیرند و قطعات حمایتگر قوس پا می توانند سبب رهایش فشار بر روی قوس پا شده و در صورتی که پا بیش از حد به سمت داخل رفته باشد سبب کاهش درد شوند. با این حال، این موارد تنها می توانند علائم را درمان کنند و قادر به ارائه مزایایی بلند مدت نمی باشند.

افراد مبتلا به التهاب تاندون تیبیای خلفی نیز ممکن است بتوانند از قرار دادن یک لژ در کفش های خود در کنار لبه داخلی قطعاتی که در کفش قرار می گیرند بهره برند. این موارد می توانند مقداری از باری را که بدن بر روی بافت تاندون قرار می دهد کاهش دهند. پوشیدن یک مچ بند پا نیز می تواند تا زمانی که التهاب کاهش یابد، مفید باشد. ممکن است پزشکان به برخی افراد توصیه کنند تا هنگامی که علائم آن ها بهبود نیافته است، استراحت کرده و از انجام فعالیت هایی که ممکن است سبب بدتر شدن وضعیت پا شوند خودداری کنند.

ممکن است فرد مبتلا به آرتریت یا پارگی تاندون در یابد که ترکیبی از کف کفش و دارو های مسکن می تواند سبب به حداقل رساندن علائم آن ها شود. در صورتی که این موارد مفید نباشند، ممکن است به جراحی نیاز باشد. برخی استخوان ها در دوران کودکی به خوبی توسعه نمی یابند که این وضعیت می تواند سبب ادامه یافتن صافی کف پا از کودکی تا بزرگسالی شود.

در این موارد نادر، مداخلات جراحی می توانند برای جدا کردن استخوان های به هم چسبیده لازم باشند. هنگامی که چاقی علت صافی کف پا می باشد، کاهش وزن می تواند به بهبود علائم کمک کند.

درمان صافی کف پا در بزرگسالان با تمرین ها

پزشک یا فیزیوتراپ می تواند جهت مدیریت علائم کف پای صاف یا جلوگیری از تشکیل آن ها انجام تمرین های مخصوصی را به فرد توصیه کند. آکادمی جراحان اورتوپد آمریکا (AAOS) انجام تمرینات زیر را جهت بهبود قدرت و انعطاف کف یا مچ پا توصیه می کند. این تمرین ها سبب رهایش علائم می شوند.

۱. کشش تاندون پاشنه پا

کوتاهی تاندون آشیل می تواند سبب چرخش مچ پا به سمت داخل شود. هدف از کشش تاندون پاشنه پا، کشیدن تاندون آشیل و عضلات خلفی ساق پا می باشد.

برای انجام این حرکت، رو به روی یک دیوار ایستاده، یک دست خود را تا سطح چشم بالا آورده و بر روی دیوار قرار دهید. پایی را که نیاز به کشیده شدن دارد تقریبا یک قدم قبل تر از پای دیگر قرار داده و پاشنه پای خود را محکم بر روی زمین بگذارید. زانوی پای جلویی خود را تا جایی خم کنید که یک کشیدگی را در پای عقبی خود احساس کنید. این وضعیت را به مدت ۳۰ ثانیه حفظ کرده و سپس برای ۳۰ ثانیه استراحت کنید.

این حرکت را ۹ بار دیگر انجام دهید. اجتناب از خم کردن کمر و مستقیم نگه داشتن آن در انجام این حرکت ضروری است. این تمرین را دو بار در روز انجام دهید.

۲. چرخش توپ گلف

انجام این تمرین نیازمند یک صندلی و یک توپ گلف می باشد. در حالی که پای خود را محکم بر روی زمین قرار داده اید بر روی یک صندلی بنشینید. توپ گلف را در زیر پای خود قرار داده و آن را در زیر قوس پای خود به مدت ۲ دقیقه به جلو و عقب ببرید. این کار سبب کشیده شدن رباط ((فاشیای پلانتار)) می شود.

عوارض کف پای صاف در بزرگسالی

صافی کف پا می تواند به ایجاد انحراف شست پا یا هالوکس والگوس منجر شود. افراد مبتلا به دیگر مشکلات کف، مچ و نواحی پایینی پا ممکن است متوجه شوند که صافی کف پا می تواند در این موارد نقش داشته و سبب بدتر شدن علائم شود. مثال های این مشکلات شامل موارد زیر می شوند:

❇ التهاب تاندون آشیل

❇ آرتریت در مچ یک یا هر دو پا

❇ آرتریت در کف یک یا هر دو پا

❇ انحراف شست

❇ چکشی شدن انگشت ها

❇ التهاب فاشیای کف پا (التهاب رباط های کف پا می باشد)

❇ التهاب تاندون تیبیای خلفی

❇ درد ساق پا

کف پای صاف می تواند بر وضعیت بدنی فرد در هنگام ایستادن، راه رفتن یا دویدن اثر بگذارد. در نتیجه، این مورد می تواند سبب افزایش احتمال ایجاد درد در لگن، زانو و مچ پا شود. صافی کف پای بالغین یکی از شایعترین مشکلات مچ پا و پا می باشد. طیف درمان از روش های غیر جراحی مانند ارتوز و بریس تا جراحی گسترده است.

دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپد، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران