عمل جراحی ACL (که به عمل بازسازی رباط صلیبی نیز مشهور است) به منظور درمان آسیب دیدگی ACL که در ورزشکاران هم شایع است، کاربرد دارد. اگر اخیراً جراحی رباط صلیبی انجام داده اید باید بدانید که علاوه بر برنامه فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی بخش مهمی از روند بهبودی شما محسوب می شوند. این تمرینات سطح ۱ را باید به مدت ۱ الی ۴ هفته پس از جراحی انجام دهید. هدف این تمرینات بازیابی کنترل عصبی-عضلانی عضلات چهار سر ران، تقویت مفصل ران و بهبود دامنه حرکتی زانو و مچ پای آسیب دیده می باشد.
تمرینات ورزشی بعد از عمل رباط صلیبی قدامی (ACL)
این تمرینات را باید ۱ تا ۳ بار در روز و تنها در محدوده ی حرکتی بدون درد انجام دهید. به محض اینکه در حین انجام این تمرینات درد شما افزایش یافت، فعالیت را متوقف کنید.
1_ تمرینات سطح ۱ بعد از عمل ACL
حرکت کششی ساق با با حوله به صورت نشسته
در حالت مناسبی که راحت هستید بنشینید و به صورت شکل کف پای آسیب دید را درون حوله قرار دهید و دو طرف حوله را با دو دست خود بگیرید.
حالا مطابق شکل حوله را به سمت بدن خود بکشید، به صورتی که انگشتان پایتان به سمت شما کشیده شوند. این تمرینان را ۲ ست ۳۰ ثانیه ای تکرار کنید.
۲. حرکت کششی همسترینگ تاق باز (صورت رو بالا)
مطابق شکل بنشینید و کف پای آسیب دیده خود را درون حوله قرار دهید و با دو دست خود دو طرف حوله را محکم بگیرید.
به پشت و به صورت تاق باز دراز بکشید و پای آسیب دیده را بالا بیاورید، تا جایی که در پشت ساق پای خود کشش را احساس کنید. این حالت برای برای ۳۰ ثانیه نگه دارید. روزی ۲ بار و هر بار به مدت ۳۰ ثانیه این تمرین را انجام دهید.
۳. تقویت چهارسر (Quad Set)
به پشت دراز کشیده و یک رول حوله دستی را زیر زانوی خود قرار دهید.
ماهیچه های روی پای خود را سفت کنید، ۳ تا ۵ ثانیه نگه دارید و سپس آن را رها کنید. این کار را برای ۲ ست ۱۰ تایی انجام دهید.
۴. انکل پامپ یا حرکت مچ پا به سمت بالا (Ankle-Pump)
به پشت دراز بکشید، یا روی یک صندلی بنشینید.
مچ و انگشتان پای آسیب دیده ی خود را به سمت بالا و پایین حرکت دهید. این کار را برای ۲ ست ۱۰ تایی تکرار کنید.
۵. سُر دادن پاشنه پا و خم و صاف کردن زانو (Heel slides)
بنشینید و مطابق تمرینات قبلی کف پای آسیب دیده خود را بین حوله قرار دهید و دو سر حوله را با دستان خود بگیرید.
مطابق شکل با بازوهای خود حوله و پای آسیب دیده را به سمت بدن خود بکشید و زانوی خود را تا جایی که می توانید خم کنید. آن را به مدت ۳ تا ۵ ثانیه به حالت خم نگه دارید و سپس آرام به حالت قبل برگردید. خم و صاف کردن زانوی خود را برای ۲ ست ۱۰ تایی تکرار کنید.
۶. به پشت بالا بردن ران (Hip Extension)
مطابق شکل روی شکم دراز بکشید و صورت خود را روی بالش قرار دهید.
در حالی که شکم شما به زمین چسبیده است، زانوی پای آسیب دیده را کاملاً صاف بالا بیاورید. این کار را برای ۲ ست ۱۰ تایی تکرار کنید.
دکتر رضا نادری، فوق تخصص ارتوپد در تهران