تاندونیت کشکک زانو یا (التهاب تاندون پتلار)، نوعی آسیب ورزشی است که در اثر نیروی وارده در هنگام برخوردهای مکرر با زمین اتفاق می افتد. انقباضات مداوم عضله ساق پا، باعث می شود که تاندون شما تحت فشار قرار گیرد و این مساله به مرور زمان می تواند باعث التهاب و ضعیف شدن تاندون شود. سایر فاکتورهای خطر برای تاندونیت کشکک زانو عبارتند از:
- سفتی عضلانی در عضلات چهار سر ران، همسترینگ و عضلات ساق پا می تواند باعث افزایش فشار بر روی تاندون کشکک پا شود.
- عدم تعادل قدرت بین عضلات پاها، باعث می شود که عضلات قوی تر به شدت کشیده شوند و این مساله باعث می شود که تاندون کشکک زانو پاره شود.
- برخی از بیماری های مزمن از جمله نارسایی کلیه، آرتریت و دیابت می توانند باعث ایجاد اختلال در جریان خون زانو و تضعیف تاندون آن شوند. این مساله تاندون را مستعد پارگی می کند.
- در موارد نادر، مصرف آنتی بیوتیک های فلوروکینولون، می تواند باعث تاندونیت کشکک زانو و متعاقبا پارگی تاندون آن شود.
علائم تاندونیت کشکک زانو (پتلار)
اولین و شایع ترین علامت این بیماری، درد است که معمولا در زیر کاسه زانو رخ می دهد. این درد اغلب بعد از فعالیت های ورزشی شروع می شود و به صورت یک درد تیر کشنده و تیز ظاهر می شود. در حالی که این علائم ممکن است همیشه یکسان نباشند، اما ممکن است تا حدی پیشرفت کنند که در حرکات روزمره شما مانند ایستادن و یا بالا رفتن از پله نیز اختلال ایجاد کنند.
سایر علائم رایج تاندونیت کشکک زانو عبارتند از:
- درد و حساسیت در زانو یا پشت کاسه زانو
- تورم
- مشکل در راه رفتن، دویدن و پریدن
- احساس درد در هنگام خم کردن یا صاف کردن پا
تاندونیت کشکک زانو چگونه تشخیص داده می شود؟
علائم تاندونیت کشکک زانو، ممکن است شبیه سایر بیماری ها باشد، از این رو برای تشخیص آن باید به پزشک مراجعه کنید. برای اینکار پزشک ممکن است از سایر معاینات زیر استفاده کند:
- معاینه فیزیکی
- تصاویر اولتراسوند برای تشخیص وجود پارگی در تاندون کشکک زانو
- استفاده از اشعه ایکس برای رد احتمال شکستگی های استخوانی که باعث زانو درد می شوند
- استفاده از MRI برای نشان دادن ساختار زانو و مشاهده تصاویر کاملتر از تاندون کشکک زانو
تاندونیت کشکک زانو چگونه درمان می شود؟
درمان تاندونیت کشکک زانو به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب، وضعیت زانو، سن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. روش های درمانی عبارتند از:
۱_ روش های غیر جراحی
در بیشتر موارد، درمان تاندونیت کشکک زانو نیاز به روش های جراحی ندارد. گزینه های رایج درمان غیر جراحی تاندونیت کشکک زانو عبارتند از:
- تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت و کشش عضلات اطراف زانو
- استفاده از زانوبندهای پوشیدنی، آتل یا گچ گرفتن زانو
- محدود کردن یا اجتناب از فعالیت های تشدید کننده آسیب
- استراحت، کمپرس یخ یا گرم کردن زانو و اعمال حرارت به زانو برای کاهش تورم
- داروهای مسکن و ضد التهاب رایج و بدون نسخه
- برای موارد شدیدتر آسیب، می توان از تزریق استفاده کرد
- در موارد بسیار شدید، جراحی دبریدمان ممکن است مناسب باشد.
۲_ درمان با جراحی
در حالیکه استفاده از جراحی برای تاندونیت کشکک زانو بسیار نادر است، اما در مواردی که سایر روش های درمانی موثر نباشند، ممکن است استفاده شود و طی آن بافت آسیب دیده زانو را ترمیم می کنند.
به طور کلی، بهترین درمان برای تاندونیت کشکک زانو این است که علت آسیب را شناسایی کرده و تا زمان بهبودی آسیب، از انجام فعالیت آسیب زا اجتناب کنید.
پیشگیری از ابتلا به تاندونیت کشکک زانو
چندین مرحله برای جلوگیری از بروز تاندونیت کشکک زانو وجود دارد، از جمله:
۱_ تقویت کردن عضلات
هر چقدر عضلات ران قوی تر باشند، ضربه های فیزیکی که می توانند منجر به تاندونیت کشکک زانو شوند را بهتر کنترل می کنند. اما دقت کنید که همه تمرینات تقویتی برای این کار مناسب نیستند. به خصوص تمریناتی که طی آن ها، پا روی زمین قرار نمی گیرد می توانند منجر به افزایش علائم و درد شوند.
۲_ استراحت کردن
اگر در حین ورزش کردن احساس درد داشتید، ورزش را متوقف کرده و از کمپرس سرد بر روی ناحیه مورد نظر استفاده کنید. تا زمان توقف کامل درد از ادامه فعالیت، خودداری کنید.
۳_ اصلاح فرم حرکات و تکنیک ها
ممکن است به دلیل فرم نادرست حرکات در حین ورزش و فعالیت ها، آسیب دیدگی ایجاد شود. از این رو برای بهبود حرکات با یک مربی مشورت کنید.
بهبود تاندونیت کشکک زانو
زمان بهبودی تاندونیت کشکک زانو به شدت آسیب بستگی دارد. برای اینکار توقف یا کاهش زمان انجام فعالیت ها، ممکن است ضروری باشد. ادامه دادن به فعالیت های آسیب زا ممکن است باعث آسیب بیشتری به تاندون کشکک زانو شود.
در صورتی که درباره احتمال بروز تاندونیت کشکک زانو نگران هستید یا اینکه اخیرا دچار این عارضه شده اید، می توانید خطر آسیب دیدگی را با روش های زیر کاهش دهید:
- کشش مناسب عضلات قبل و بعد از ورزش
- پوشیدن کفش های مناسب برای این عارضه و زانوبند هنگام ورزش
- استفاده از کمپرس سرد بعد از فعالیت های بدنی ممکن است به کاهش التهاب کمک کند.
آیا تاندونیت کشکک زانو خود به خود بهبود می یابد؟
میزان توانایی بدن شما برای درمان یا کاهش تاندونیت کشکک زانو به سلامت کلی بدن شما و همچنین شدت آسیب بستگی دارد. استفاده از مسکن های رایج، استراحت و کمپرس سرد می تواند درد، تورم و احتمال آسیب و پارگی بیشتر تاندون کشکک زانو را کاهش دهد.
معمولا خودداری از انجام فعالیت های سنگین و دردناک، بهترین راه برای اطمینان از بهبود آسیب دیدگی زانو است. همچنین می توانید از زانوبندهای طبی برای حمایت زانو نیز استفاده کنید.
در صورتی که ورزشکار هستید و باید به طور منظم در فعالیت های بدنی شدید شرکت کنید، ممکن است نیاز باشد که با یک فیزیوتراپ مشورت کنید. یک فیزیوتراپ حرفه ای می تواند به شما در تقویت ماهیچه های پا، بهبود دامنه حرکتی مفصل زانو و جلوگیری از آسیب های احتمالی بعدی کمک کند.
دکتر غلامرضا نادری جراح و فوق تخصص ارتوپد در تهران
