عمل بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL) یا جراحی رباط صلیبی، نوعی جراحی زانو است که یکی از رباط های اصلی زانو را تعویض می کند. اگر رباط صلیبی قدامی شما دچار آسیب شده باشد، ممکن است این جراحی به شما پیشنهاد شود. این جراحی به زانوی شما کمک می کند تا دوباره عملکرد صحیح خود را به دست آورد.
جراحی رباط صلیبی قدامی
رباط صلیبی قدامی، استخوان ران شما را به استخوان ساق پا متصل می کند و به ثابت نگه داشتن زانو کمک می کند. اگر رباط صلیبی قدامی شما پاره یا رگ به رگ شده است، عمل بازسازی رباط صلیبی قدامی می تواند رباط آسیب دیده را با یک بافت پیوندی جایگزین کند.
این تاندون جایگزین، از بخش دیگری از زانو می باشد. به این عمل، جراحی سوراخ کلید یا جراحی کم تهاجمی نیز می گویند. یعنی جراح، به جای یک برش بزرگ، با ایجاد کردن چند حفره ریز در پوست شما، عمل را انجام می دهد. تمام افراد مبتلا به آسیب رباط صلیبی قدامی نیاز به جراحی ندارند. اما پزشک ممکن است در موارد زیر، جراحی را توصیه کند:
- شما ورزش هایی مانند فوتبال یا نتبال را انجام می دهید که شامل حرکات چرخشی زیادی هستند و قصد دارید دوباره آنها را از سر بگیرید.
- شغل شما فیزیکی یا دستی است، برای مثال، شما یک آتشنشان، افسر پلیس یا یک کارگر ساختمانی هستید.
- دیگر بخش های زانوی شما آسیب دیده اند و باید با جراحی ترمیم شوند.
- زانوی شما دچار بی ثباتی یا لقی شده است.
چه اتفاقی در طول جراحی رباط صلیبی اتفاق می افتد؟
عمل بازسازی رباط صلیبی قدامی معمولاً با روش جراحی سوراخ کلید (آرتروسکوپی) انجام می شود. یعنی با استفاده از ابزارهای مخصوص چندین برش کوچک در زانوی شما ایجاد می شود. جراح از یک آرتروسکوپ برای مشاهده ی داخل زانوی شما استفاده می کند.
آرتروسکوپ، یک لوله ی نازک انعطاف پذیر است که یک چراغ قوه و دوربین در انتهای خود دارد. جراح پس از بررسی داخل زانو، بخشی از تاندون را به عنوان یک بافت پیوندی جدا می کند. بافت پیوندی معمولاً تکه ای از تاندون دیگر قسمت زانو می باشد.
فکر کردن در مورد خطرات و مزایای جراحی و صحبت کردن با جراح در مورد آن بسیار مهم است. او در مورد تمام گزینه های درمانی با شما صحبت می کند و به شما کمک می کند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید. جراح همچنین برای شما توضیح می دهد که دقیقاً چه چیزی قبل، حین و بعد از عمل جراحی باید انتظار داشته باشید و خطرات احتمالی را برای شما شرح می دهد.
قبل از تصمیم گیری وقت بگذارید و اگر هر سؤالی دارید، از جراح خود بپرسید. اگر تصمیم به انجام این عمل گرفتید، باید رضایتنامه را امضا کنید. به همین دلیل آگاهی کامل در مورد این عمل جراحی از اهمیت زیادی برخوردار است.
بهبودی و مراقبت بعد از جراحی رباط صلیبی قدامی
معمولاً ۶ ماه تا یک سال طول می کشد تا از عمل بازسازی رباط صلیبی قدامی به بهبودی کامل دست یابید. شما چند روز پس جراحی، باید به فیزیوتراپیست مراجعه کنید. آنها به شما برنامه توانبخشی با ورزش های مخصوص ارائه می دهند. این کار به شما کمک می کند تا قدرت و دامنه حرکتی کامل را به زانوی خود بازگردانید.
شما معمولاً مجموعه ای از اهداف دارید که باید در راستای آنها عمل کنید. این برنامه می تواند مختص شما باشد، اما جدول زمانی معمول برای ریکاوری از عمل بازیابی رباط صلیبی قدامی شبیه به موارد زیر می باشد:
- ه تا ۲ هفته: قراردادن وزن بدن روی پاها
- ۲ تا ۶ هفته: شروع پیاده روی به طور طبیعی بدون مُسکن یا زانوبند
- ۶ تا ۱۴ هفته: بازگشت به محدوده ی کامل حرکتی – قادر بودن به بالا و پایین رفتن از پله ها
- ۳ تا ۵ ماه: قادر بودن به انجام فعالیت هایی ماندن دویدن بدون درد (اما هنوز باید از انجام فعالیت های ورزشی خودداری کنید)
- ۶ تا ۱۲ ماه: برگشت به ورزش مورد علاقه
مدت زمان دقیق بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به مسائل زیادی دارد. این موارد شامل ورزشی که بازی می کنید، شدت آسیب، پیوند مورد استفاده و میزان بهبودی شما می شود. فیزیوتراپیست از شما می خواهد مجموعه ی آزمایشات کاملی را انجام دهید تا ببیند آیا آماده برگشت به ورزش هستید یا خیر.
آنها همچنین بررسی می کنند که آیا از نظر روحی نیز آماده از سر گرفتن ورزش مورد علاقه خود هستید. در طول دوره ریکاوری، شما می توانید به مصرف مکمل های بدون نسخه مانند پاراستامول یا داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن ادامه دهید. از خواندن اطلاعات بیمار روی برچسب دارو اطمینان حاصل کنید و اگر سؤالی دارید، با داروساز خود برای توصیه های بیشتر صحبت کنید.
شما همچنین می توانید از کیسه آب یخ (یا نخود یخ زده پیچیده شده در یک حوله) روی زانوی خود استفاده کنید تا به کاهش درد و التهاب کمک کنید. از قرار دادن مستقیم یخ روی پوست خودداری کنید، زیرا یخ می تواند به پوست شما آسیب برساند. جراح شما در مورد زمان برگشت به محل کار، رانندگی و سایر فعالیت‌های روزانه، توصیه های لازم را انجام می دهد.
آمادگی برای جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی
جراح تا زمانی که تورم زانوی شما کاهش پیدا نکند و محدوده حرکتی زانوی شما برنگردد، بعید است عمل بازسازی رباط صلیبی را انجام دهد. این دوره ممکن است چند هفته بعد از آسیب طول بکشد، اما در بین افراد مختلف متفاوت است. پزشک معمولاً از شما می خواهد در این مدت زمان اقدامات توانبخشی پیش از عمل جراحی زانو را دنبال کنید. این اقدامات شامل موارد زیر می شوند:
- تمریناتی که برای تقویت عضلات پای شما طراحی شده اند.
- تمریناتی برای بهبود محدوده ی حرکتی
- فعالیت های عمومی سبک مانند پیاده روی و شنا
1_ آمادگی قبل از عمل
جراح اقدامات لازم جهت آمادگی پیش از جراحی را برای شما توضیح می دهد. برای مثال، اگر سیگاری هستید، از شما می خواهد سیگار را ترک کنید. زیرا سیگار کشیدن احتمال عفونت قفسه سینه یا زخم را افزایش می دهد و روند بهبودی را کُند می کند. این جراحی، معمولاً یک عمل یک روزه است، یعنی شما نیازی نیست شب در بیمارستان بمانید.
این عمل تحت جراحی عمومی یا بی حسی ستون فقرات انجام می شود. اگر شما تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرید، یعنی در طول عمل خواب خواهید بود. اگر بی حسی ستون فقرات دریافت کنید، شما در طول عمل بیدار خواهید بود، اما قسمت پایین تنه ی شما بی حس خواهد بود. گاهی اوقات ممکن است لازم باشد برای کمک به آرامش بیشتر، در کنار بی حسی موضعی آرامبخش مصرف کنید.
این روش ممکن است باعث خواب آلودگی شما شود، بنابراین ممکن است چیز زیادی در مورد عمل به خاطر نیاورید. شما باید با شخصی هماهنگ کنید تا شما را بخانه برساند و در طول شب در کنار شما بماند. معمولاً شما برای مدت کوتاهی قبل از عمل جراحی نباید چیزی بخورید و بنوشید. توصیه های پزشک خود را دنبال کنید و اگرسؤالی دارید از او بپرسید.
2_ مراقبت در بیمارستان
در روز عمل، جراح از شما دیدن می کند تا وضعیت سلامتی شما را بررسی کند. تیم پزشکی شما، بررسی های نهایی را انجام می دهد و آماده جراحی می شوید. آنها ممکن است از شما بخواهند جوراب های فشاری بپوشید یا برای جلوگیری از ترومبوز رگ عمیق (DVT) تزریق انجام دهید.
3_ پس از جراحی بازسازی رباط صلیبی
پس از جراحی، شما باید تا از بین رفتن اثرات بیهوشی، استراحت کنید. شما ممکن است با رفع شدن بی حسی، مقداری درد، سفتی و ناراحتی احساس کنید، اما می توانید در صورت لزوم مسکن مصرف کنید. شما باید در اسرع وقت بلند شوید، در اطراف حرکت کنید و وزن بدن خود را روی پاهایتان قرار دهید.
ممکن است برای کمک به پشتیبانی از زانوی شما، به شما زانو بند و عصا داده شود. زخمهای اطراف زانوی شما پانسمان می شوند. معمولاً زمانی که اثرات بی حسی از بین می روند، شما می توانید به خانه بروید. اما در این زمان شما باید فردی را به همراه داشته باشید تا شما را به خانه برساند و در طول شب در کنار شما بماند.
دکتر غلامرضا نادری، متخصص ارتوپد، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
مریم
پنجشنبه ۲۶ مهر ۳( 1 ماه پیش)
تعداد بازدید: 65
مشاهده پرسش
