گودی و قوس کف پا یا همان pes cavus در برخی از افراد مشکلاتی را به وجود می آورد که با عنوان کف پای گود شناخته می شود. در این حالت قوس میان پا بسیار زیاد بوده و این ناحیه در حین ایستادن با زمین در تماس نیست. در نتیجه فشار زیادی بر روی پاشنه و سینه پا وجود خواهد داشت و باعث احساس درد قوس کف پا خواهد شد. بنابراین باید در جهت درمان قوس کف پا اقدام کرد.
مشکل گودی زیاد کف پا ممکن است بنا به دلایل ژنتیکی و محیطی به وجود آید. بدین معنا که برخی افراد با این مشکل به دنیا می آیند و برخی دیگر به مرور زمان با آن مواجه می شوند.
شما میتوانید دیگر دلایل علت درد کف پا ی خود را در لینک زیر مطالعه کنید:
علت درد کف پا
علت قوس کف پا
دو دلیل اصلی برای مشکل قوس و گودی کف پا وجود دارد:
۱_گودی زیاد ذاتی در کف پا
در این شرایط مشکل مذکور در برخی خانواده ها به شکل ارثی وجود دارد.
۲_ علل عصبی و عضلانی
در این حالت مشکل قوس کف پا در اثر مشکلات اعصاب از قبیل بیماری شارکو ماری توث به وجود می آید.
بیشتر افرادی که با مشکل قوس و گودی کف پا دست و پنجه نرم می کنند ، با این شرایط به دنیا آمده اند:
- اگر در سنین بالاتر دچار این مشکل شوید و یا قوس کف پا تنها در پای چپ یا پای راست پدیدار شود حتما به یک پزشک مراجعه کنید تا شرایط را بررسی کند. ممکن است این وضعیت یکی از علائم مربوط به مشکلات عصبی در افراد باشد.
- افرادی که مشکل گودی کف پای آن ها به دلیل شرایط عصبی و عضلانی است معمولا قوس بسیار محکم و سفت دارند و میزان انعطاف پذیری آن بسیار کم است.
- مشکل قوس و گودی کف پا معمولا ارثی است. اگر این شرایط در بازه زمانی کوتاهی در بدن شما شکل گیرد باید به پزشک مراجعه کنید.
- استفاده از یک پشتیبان خوب برای گودی پا تا حد زیادی به آرام شدن فرد و بهبود شرایط کمک می کند.
- در صورت داشتن این مشکل ، وزن شما بر روی انگشت ها و پاشنه خواهد بود. همچنین قوس و گودی کف پا معمولا توانایی فرد در جذب شوک و ضربه را کاهش می دهد
- کفی های طبی کمی وجود دارند که ارتفاع آن ها مناسب بوده و محکم باشند تا پشتیبانی لازم برای قوس پا را ارائه کنند.
عوارض گودی کف پا
درد ناشی از وجود چنین مشکلی در بدن می تواند در زمان ایستادن ، راه رفتن و یا دویدن فرد خود را نشان دهد. معمولا در این شرایط میزان فشار بر روی استخوان های داخلی پای شما بیشتر می شود چرا که وزن بدن شما فقط بر روی پاشنه پا است. از جمله دیگر مشکلات مربوط به گودی کف پا می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- به وجود آمدن کورن و کالوس (سوار شدن انگشتان پا روی هم) در پاشنه پا یا سینه پا
- عدم انعطاف پذیری و سختی قوس پا
- سفتی عضلات ساق پا
در مقابل این مشکل، بیماری کف پای صاف وجود دارد که به خصوص در کودکان می تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. برای اطلاع بیشتر از این بیماری مطلب زیر را بخوانید:
اصلاح کف پای صاف در کودکان
علت درد قوس کف پا چیست؟
معمولا ارتفاع زیاد قوس پا نمی تواند به تنهایی عامل درد در این ناحیه از بدن فرد باشد. اما مشکل پروناسیون فشار زیادی را بر روی مفاصل و عضلات پا ، مچ پا و ساق وارد می کند.
درد زیاد در ناحیه کف پا می تواند از علائم مربوط به مشکل پروناسیون باشد. از جمله مشکلات همراه با پروناسیون می توان موارد زیر را در نظر گرفت:
- درد نوار ایلیوتیبیال (IT) در قسمت خارج ران و زانو
- زانو درد
- تاندونیت آشیل
- فاشئیت پلانتار
کسانی که مشکل پروناسیون در آن ها شدید است معمولا مستعد بروز مواردی همچون درد مچ پا ، پاشنه پا و همچنین شکستگی های ناشی از فشار (stress fractures) هستند. با این که پروناسیون با مشکل گودی و قوس زیاد پا تفاوت دارد، اما به عنوان یکی از مشکلات رایج مرتبط با گودی زیاد پا شناخته می شود.
درمان درد قوس کف پا
گودی کف پا معمولا منجر به بروز مشکل خاصی نمی شود اما گاهی اوقات منبع اصلی درد در افراد همین مورد است. راه های درمانی مختلفی وجود دارند که تسکین درد افراد خواهند بود. معمولا استفاده از کفش های طبی مخصوص می تواند به شما کمک شایانی کند.
این پشتیبانی می تواند فشار بر روی نواحی خاصی از پا در حین راه رفتن یا دویدن را کاهش دهد. یک راه دیگر جهت مدیریت درد در پا ایجاد تغییراتی در فعالیت ها و فشار بیش از حد بر روی این ناحیه از بدن است. به عنوان مثال اگر پیاده روی های طولانی مدت انجام می دهید بهتر است این کار را متوقف کرده و یا مسافت را کاهش دهید.
تعریف کف پای گود
کف پای گود به حالتی گفته می شود که گودی پا حتی اگر فرد ایستاده باشد به خوبی دیده می شود. علاوه بر این ، یک یا چند مورد از علائم زیر در فرد ظاهر می شوند:
- درد در حین راه رفتن یا ایستادن
- پای ناپایدار و سست به خاطر کج شدن پاشنه به سمت داخل که در نهایت منجر به بروز مشکلاتی در مچ پا می شود.
- کالوس ها در ناحیه پا و اطراف آن و همچنین پاشنه پا
- خم شدن انگشت های پا و یا جمع شدن آن ها مثل یک مشت (claw toes)
از جمله دیگر اتفاقاتی که احتمال دارد در افراد رخ دهند می توان به ضعف عضلات پا و همچنین افتادگی پا اشاره کرد. مشکل افتادگی پا معمولا نشانه یک مشکل عصبی در بدن فرد است.
تشخیص کف پای گود
تشخیص گودی پا شامل بررسی تاریخچه سلامت خانواده فرد می شود. جراح یا متخصص به خوبی پا را معاینه می کند تا علائم احتمالی و مرتبط با این مشکل را پیدا کند.
سپس پا در زمینه قدرت عضلانی آزمایش می شود و همچنین الگوی راه رفتن فرد و نحوه هماهنگی اعضای بدن وی تحت نظر خواهد بود. اگر مشکل عصبی باشد شاید پزشک بخواهد معاینات خود را به شکل گسترده تری دنبال کند. همچنین برخی پزشکان جراح الگوی ساییدگی در کفش های بیمار را بررسی می کنند.
گاهی اوقات به جهت داشتن ارزیابی دقیق و بیشتر از تصاویر رادیوگرافی استفاده می شود. ممکن است پزشک جراح بخواهد بیمار را به یک متخصص اعصاب معرفی کند تا ارزیابی سیستم عصبی به شکل کامل انجام شود.
راه های درمان کف پای گود
درمان گودی کف پا به درمان های جراحی و غیر جراحی تقسیم می شود:
درمان غیر جراحی قوس کف پا
درمان مشگل گودی قوس پا ممکن است شامل یک یا چند مورد از آیتم هایی که در ادامه با هم مرور می کنیم باشد:
- ارتوزها: ارتوز(کفی) را می توان در داخل کفش قرار داد تا یک پشتیبان خوب برای ناحیه قوس و گودی پا باشد و فشار را از نواحی دیگر کم کند.
- ایجاد تغییرات در کفش ها: کفش های طبی پشتیبان خوبی برای قوزک پا هستند و همچنین پهن بودن پاشنه کفش ها می تواند پایداری بهتری به پای فرد بدهد.
عمل جراحی قوس کف پا
اگر درمان های غیر جراحی نتوانند به خوبی درد فرد را تسکین داده و مشکل ناپایداری پای وی را حل کنند ، به عمل جراحی برای کاهش درد و بهبود وضعیت پا نیاز خواهد بود تا ضعف پای فرد جبران شود.
پزشکان جراح بر اساس وضعیت ویژه هر بیمار ، پروسه درمانی مناسب وی را انتخاب می کنند. ممکن است از یک عمل جراحی خاص و یا ترکیبی از چند مورد استفاده شود.
در برخی موارد که مشکل اصلی فرد در سیستم عصبی باشد ، گاهی در آینده نیز به عمل جراحی نیاز است چرا که مشکل افراد در این شرایط معمولا با گذر زمان پیشرفت می کند.
کفش مناسب برای کف پای گود
پوشیدن کفش هایی که راحت باشند برای افرادی که مشکل گودی کف پا دارند بسیار ضروری است. کفش هایی تهیه کنید که پشتیبانی مناسبی را با کمک پد طبی خود برای پا به همراه داشته باشند.
از کفش هایی با پاشنه کوتاه استفاده کنید و همچنین ناحیه جلوی کفش باید به خوبی اندازه پای شما باشد و از جمع شدن انگشتان پا جلوگیری شود.
پوشیدن کفش های پاشنه بلند عموما گزینه مناسبی به حساب نمی آیند اما گاهی اوقات این کفش ها در پای بانوانی که مشکل گودی کف پا دارند حس خوبی را به وجود می آورند.
دکتر رضا نادری، جراح و متخصص ارتوپد