حتما شما هم با اصطلاح قرار دادن “پلاتین “در پا مواجه شده اید و افرادی را دیده اید که از عفونت” پلاتین” ساق پا نگران بوده اند. قبل از هر چیز باید بدانید آنچه به عنوان پلاتین در ساق پای بیماران قرار می گیرد، تیتانیوم یا استیل ضد زنگ است که به اشتباه پلاتین بیان می شود.

میله های داخل استخوانی (intramedullary rods )جهت چینش و ثابت کردن شکستگی های استخوانی به کار می روند. این میله ها به درون کانال مغز استخوان در مرکز استخوان های بلند اندام های انتهایی وارد می شوند. از نمونه این استخوان ها می توان به استخوان ران یا درشت نی (ساق پا) اشاره کرد. یکی از مزایای قابل توجه میله های داخل استخوانی نسبت به دیگر روش های ثابت سازی این است که میله ها به جای حمایت کامل از استخوان بخشی از فشار وارد بر آن ها را تحمل می کنند.

به همین دلیل، بیماران قادر خواهند بود تا سریع تر از اندام های تحتانی خود استفاده کنند. میله های فلزی برای همه شکستگی ها به کار نرفته و بیماران اغلب از درد و دیگر علائم محل ورود آن ها به استخوان شکایت دارند. میله های داخل استخوانی به گونه ای طراحی شده اند که به صورت دائم در استخوان باقی بمانند اما در صورت ابتلا به علائم دردناک ممکن است جهت خارج کردن میله به انجام جراحی مجدد نیاز باشد.

جراحی ساق پا با ایمپلنت های فلزی

بیمارانی که در بدن خود دارای پیچ، پین یا پلاک های فلزی هستند اغلب درباره ایمنی و اثرات طولانی مدت این وسایل بر بدن خود نگرانند. جراحان با اینکه چنین نگرانی هایی را در نظر می گیرند اما انجام جراحی مجدد جهت خارج کردن غیر ضروری این موارد را مطلوب نمی دانند. همچنین، گاهی اوقات استخوان به گونه ای در اطراف پلاک نگه دارنده شکستگی ها رشد می کند که برداشت آن پلاک ها بسیار دشوار می شود.

🛑 مطالعه بیشتر: درمان درد در مچ پا

انواع ایمپلنت های  فلزی

تیتانیوم جای فولاد ضد زنگ را در ابزار های ثابت کننده استخوانی گرفته است. تیتانیوم سازگاری بیشتری با بدن انسان داشته و احتمال واکنش بدن به آن کمتر است. در صورت بروز پاسخ التهابی نیز این پاسخ خفیف، محدود و غیر پایدار است. همچنین، می توان جهت ساخت مواد سبک اما مقاوم تر فلز تیتانیوم را با فلزات دیگر از جمله کوبالت، کروم و مولیبدن ترکیب کرد. امروزه تحقیقات و تلاش های فراوانی برای ابداع وسایل قابل جذب برای فیکساسیون استخوان ها در حال انجام است.

عکس پلاتین

عوارض پلاتین در ساق پا

مشکل احتمالی دیگر باقی ماندن ریزه های تیتانیوم است. قطعات کوچکی از این فلز جدا شده، به جریان خون وارد شده و در نزدیکی بافت های نرم و یا مفاصل قرار می گیرند. با اینکه هم تیتانیوم و هم فولاد ضد زنگ در نزدیکی این نواحی از بدن یافت شده اند اما ریزه های تیتانیوم به مقادیر و در افراد بیشتری دیده شده اند. هنگامی که ایمپلنت بر روی سطح دیگری ساییده می شود، احتمال ایجاد ریزه های فلزی بیشتر است. این پدیده سایشی، خوردگی نام دارد.

علائم عفونت پلاتین در پا

مطالعات حیوانی نشان داده اند که این ایمپلنت ها می توانند سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار دهند. در اکثر اوقات عفونت پلاتین ساق پا صرفا به دلیل وجود این ابزار ایجاد نمی شود و عواملی مانند بیماری های زمینه ای مثل دیابت و نارسایی کلیه یا مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی یا تکنیک جراحی و به ندرت الوده بودن محیط اتاق عمل  در بروز عفونت موثرتر هستند.برخی مطالعات نشان داده اند که ایمپلنت های فلزی می توانند فعالیت برخی گلبول های سفید خون (لنفوسیت ها) را افزایش دهند. این وضعیت می تواند سبب شل شدن یا عدم موفقیت ایمپلنت ها در درمان شکستگی شود. لازم به ذکر است که این گفته هنوز از نظر علمی اثبات نشده است.

عوارض پلاتین در ران

پلاک ها از ایمپلنت هایی ساخته شده اند که از آنها برای بی حرکت کردن شستگی ها استفاده می شود. از این وسایل برای بی حرکتی در شکستگی های بازو، ساعد، لگن، ران و ساق استفاده می شود.

پس از جوش خوردن شکستگی نیرویی که به استخوان وارد می شود همچنان توسط پلاک روی استخوان جذب می شود تا در دراز مدت استخوان تحت فشار و نیروهای خارجی قرار نگیرد. علت پوکی استخوان در کسانی که مدت زیادی در بستر استراحت میکنند و یا در فضانوردانی که کمتر تحت تاثیر نیروی جاذبه هستند هم همین است. بنابراین باقی ماندن پلاک در اندام به مدت زیاد موجب پوکی استخوان میشود.

بیشتر بخوانید: پارگی مینیسک زانو چگونه درمان می شود؟

عوارض پلاتین در ران و ساق بیشتر دیده می شود و در لگن، بازو و ساعد کمتر وجود دارد. بنابراین تمام پلاک های ران و ساق بعد از اینکه شکستگی آنها جوش خورد و محکم شد باید خارج شوند. این زمان معمولا بین یک و نیم تا دوسال است.

آیا فلزات به کار رفته در ایمپلنت ها سرطان زا هستند؟

سوال دیگری که مطرح می شود این است که آیا ریزه های فلزی و عفونت پلاتین ساق پا می توانند سبب ایجاد سرطان شوند؟ مطالعات بر روی موش ها نشان داده که ریزه های فلزی می توانند با آسیب رساندن به کروموزوم ها سبب بروز احتمالی سرطان شوند ولی این مورد در انسان اثبات شده نیست و سال هاست که این ایمپلنت ها به طور ایمن در انسان مورد استفاده هستند. با اینکه تولید کنندگان ایمن بودن ایمپلنت ها را از محققان سوال کرده اند اما تاکنون به این سوال پاسخی داده نشده است. علاوه بر این، تحقیقات بیان داشته اند که قرار دادن میله های بلند فلزی یا تیتانیومی در میانه استخوان می تواند سبب افزایش شدید ریزه های فلزی در جریان خون شود. به نظر می رسد که فلز کروم نسبت به دیگر فلزات بیشترین مقدار ریزه های فلزی را از خود آزاد می کند.

همچنین، میله های داخل استخوانی از جنس تیتانیوم نیز مقدار تیتانیوم یافته شده در آزمایش خون را افزایش می دهند. با این حال این مقدار به اندازه فلز کروم نیست. بنا بر شواهد، بخش بزرگی از میله داخل استخوانی، استخوان را در معرض فلز تیتانیوم قرار داده و در نتیجه مقدار این فلز در خون بالا می رود. خارج کردن ایمپلنت های تیتانیومی به تدریج مقدار این فلز را در خون و بافت های نرم کاهش می دهد. با این حال، بازگشت این مقادیر به حالت طبیعی می تواند یک سال یا بیشتر به طول انجامد.