ساده ترین تعریف انگشت شست فوتباليست ها یا انگشت چمنی (turf toe) پیچ خوردگی مفصل متاتارسوفالنپیال انگشت شست پا است. این مشکل هنگامی بروز می کندکه انگشت به دلیل وارد شدن فشار زیاد بیش از حد به سمت بالا خم شود. برای مثال، امکان دارد در هنگام فشار دادن پا بر روی زمین برای شروع یک دوی سریع یا گیر کردن پا بر روی زمین اتفاق افتد.
پس از رایج شدن استفاده از چمن مصنوعی در زمین های بازی، شیوع پیچ خوردگی های مفصل شست پا در میان بازیکنان فوتبال به طور ویژه ای بیشتر شد. چمن مصنوعی سطحی سفت تر از چمن طبیعی داشته و در هنگام فشرده شدن انعطاف کمتری نشان می دهد. با اینکه چمن مصنوعی اغلب در زمین های فوتبال وجود دارد اما در طیف وسیعی از ورزش ها و فعالیت های دیگر نیز به کار می رود.
آناتومی انگشت شست فوتباليست ها
انگشت شست از دو مفصل تشکیل شده است. مفصل بزرگ تر متاتارسو فالانژیال (MTP) نام داشته و در محل اتصال اولین استخوان دراز پا و اولین بند انگشت شست وجود دارد. در عارضه انگشت شست فوتباليست ها turf toe، این مفصل آسیب می بیند. مفصل متاتارسو فالانژیال با ساختار های مهمی احاطه شده که آن را در جای خود نگه داشته و از جا به جایی آن جلوگیری می کنند. همه این ساختار ها به صورت کلی مجموعه کف پا یا کمپلکس پلانتار نامیده می شوند.
صفحه کف پا (plantar plate): این بافت فیبروزی ضخیم در زیر مفصل متاتارسو فالانژیال قرار گرفته و از خم شدن بیش از حد انگشت شست جلوگیری می کند.
رباط های جانبی: این رباط ها در هر دو سمت انگشت شست وجود داشته، استخوان انگشت را به استخوان متاتارسال متصل کرده و از حرکت بیش از حد انگشت به دو طرف جلوگیری می کنند.
تاندون خم کننده کوتاه شست پا: این تاندون در زیر اولین استخوان متاتارسال قرار گرفته و به بند نزدیک شست متصل می شود. تاندون یاد شده سبب قدرت و پایداری شست در حرکات فشاری می شود.
استخوان های سزاموئید (کنجدی): این دو استخوان کوچک توسط تاندون خم کننده شست پا احاطه شده و به حرکت آسان تر آن کمک می کنند. علاوه بر این، استخوان های سزاموئید با کمک به تحمل وزن وارد شده بر ناحیه جلویی پا سبب پایداری مفصل متاتارسو فالانژیال می شوند.
انواع آسیب های (Turf toe)
اصطلاح turf toe یا همان عارضه انگشت شست فوتباليست ها به آسیب هر گونه ساختار بافتی کمپلکس کف پا همچون صفحه کف پا یا رباط های جانبی اشاره دارد. این آسیب ها می توانند از نظر شدت متفاوت بوده و از کشیدگی بافت نرم تا پارگی نسبی یا جا به جایی کامل مفصل متاتارسو فالانژیال را شامل شوند. پزشکان جهت کمک به برنامه ریزی درمان turf toe آسیب ها را از ۱ تا ۳ (خفیف تا شدید) درجه بندی می کنند.
درجه ۱: کمپلکس کف پا کشیده و سبب بروز حساسیت به لمس نقطه ای و تورمی خفیف می شود.
درجه ۲: کمپلکس کف پا دچار پارگی نسبی و سبب بروز حساسیت به لمس گسترده، تورم متوسط و کبودی شده است.
درجه ۳: کمپلکس کف پا به طور کامل آسیب دیده و سبب بروز حساسیت شدید به لمس، تورم شدید و کبودی شده است.
عوامل ایجاد کننده turf toe
در صورتی که پنجه پا بر روی زمین، پاشنه پا بالا و فشار وزن شست پا را به سمت خم شدن بیش از حد پیش برد، turf toe در هر ورزش یا فعالیتی بروز می دهد. این آسیب ها اغلب در میان بازیکنان فوتبال و بر روی چمن مصنوعی اتفاق می افتند. سطوح دارای چمن مصنوعی سفت تر بوده و کمتر ضربه ها را به خود جذب می کنند.
کفش های ورزشی مناسب برای چمن مصنوعی، نرمی و انعطاف بیشتری دارند. این کفش ها با اینکه چالاکی بیشتری را برای فرد فراهم می کنند، از پایداری و ثبات ناحیه جلویی پا به شدت می کاهند.
پزشک چگونه turf toe را تشخیص می دهد؟
در حین ویزیت، پزشک درباره وضعیت کلی سلامت، علائم مشکلات انگشت پا و نحوه آسیب دیدن آن سوال می پرسد. در هنگام معاینه فیزیکی پا، پزشک این اندام را از نظر تورم، کبودی و محدوده حرکتی مفصل متاتارسو فالانژیال بررسی می کند. پزشک انگشت پا را به سمت بالا، پایین، چپ و راست خم کرده و به دنبال ناپایداری خواهد بود که می تواند بیانگر وجود پارگی در کمپلکس کف پا باشد.
همچنین امکان دارد جهت مقایسه دامنه حرکتی انگشت سالم نیز معاینه شود.. بررسی محدوده حرکتی انگشت می تواند دردناک باشد. پزشک در صورت نیاز یک داروی بی حس کننده را قبل از انجام این حرکات به پا تزریق می کند.
آزمایش های تصویر برداری
دیگر آزمایش هایی که به تایید تشخیص پزشک کمک می کنند شامل موارد زیر هستند:
تصویر برداری اشعه ایکس: این آزمایش تصویر برداری تصاویر واضحی از ساختار های متراکمی همچون استخوان ایجاد می کند. با اینکه کمپلکس کف پا از بافت های نرم مختلفی تشکیل شده است اما امکان دارد پزشک برای اطمینان از عدم وجود مشکلات دیگر در انگشت شست این روش را تجویز کند. این مشکلات شامل شکستگی های استخوانی کوچک در محل اتصال کمپلکس به استخوان ها و همچنین شکستگی یا جا به جایی دو استخوان سزاموئید می شوند.
MRI: این روش می تواند تصاویر بهتری از بافت نرم ایجاد کرده و آسیب بافت های نرم و غضروف ها را نمایان کند. تصویر برداری MRI می تواند در آسیب های درجه ۲ و ۳ و ارائه ی جزییات بیشتر از یافته های رادیوگرافی ساده کمک کننده باشد.
درمان (turf toe)
اغلب موارد انگشت شست فوتباليست ها (turf toe) بدون نیاز به جراحی درمان می شوند. درمان های غیر جراحی بر اساس درجه آسیب تعیین می شوند.
درمان غیر جراحی
درجه ۱: برای این نوع آسیب پیروی از پروتکل RICEیعنی استراحت، کمپرس یخ، بانداپ فشاری و بالا نگه داشتن عضو پیشنهاد می شود. بستن انگشت شست به انگشتان کوچک تر محدوده حرکتی آن را کمتر می کند. دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند سبب تسکین درد و التهاب شوند. در این درجه درد معمولا قابل تحمل بوده و ورزشکار می تواند با پوشیدن کفش های دارای کف سفت به ورزش کردن ادامه دهد.
ابزار هایی همچون کفی گرافیتی کفش ها که در نواحی پنجه سفتی بیشتری دارند، می توانند فشار وارد شده بر صفحه کف پا را کاهش داده و پایداری بیشتری ارائه دهند.
درجه ۲: در صورت نیاز امکان دارد، جهت ثابت نگه داشتن مفصل متاتارسو فالانژیال پوشیدن کفش های مخصوص برای بیمار تجویز شود. پس از آن، این آسیب ها به وسیله بستن انگشت ها و روش های مختص آسیب های درجه ۱ درمان می شوند. در اغلب موارد، ورزشکاران مبتلا به آسیب درجه ۲ قبل از شروع دوباره ورزش به ۳ تا ۱۴ روز استراحت نیاز دارند.
درجه ۳: این آسیب های شدید تر اغلب با بی حرکت کردن پا به مدت چندین هفته درمان می شوند. امکان دارد، ورزشکار مجبور به پوشیدن کفش های مخصوص یا استفاده از قالب گچ برای پایین نگه داشتن نسبی انگشت شست شود. همگام با التیام یافتن آسیب، روش های درمانی به تدریج به سمت درمان آسیب های درجه ۲ و ۱ می روند. فیزیوتراپی در درمان این آسیب ها مفید بوده و باید به محض فروکش شدن نسبی علائم آغاز شود. انجام تمرینات ورزشی مخصوص می تواند به کشش و تقویت انگشت شست پا کمک کند. حرکت زود هنگام مفصل برای کاهش یا پیشگیری از سفت شدن آن ضروری است.
درمان با کمک های اولیه
پروتکل رایس برای بهبود اغلب آسیب های ورزشی موثر است. این پروتکل شامل استراحت،کمپرس یخ، بانداژ فشاری و بالا نگه داشتن عضو می شود.
استراحت: از ادامه دادن فعالیت دست کشیده و از راه رفتن یا تحمل وزن با پای آسیب دیده خودداری کنید.
کمپرس یخ: چند بار در روز و در هر بار به مدت ۲۰ دقیقه از پک های یخی استفاده کنید. باید ازگذاشتن مستقیم یخ بر روی پوست اجتناب شود.
بانداپ فشاری: برای کمک به پیشگیری از تورم بیشتر، یک بانداژ فشاری انعطاف پذیر بپوشید.
بالا نگه داشتن: برای کاهش تورم، در هنگام استراحت تکیه داده و پای خود را بالا تر از سطح قلب نگه دارید.
علاوه بر این، دارو های ضد التهاب بدون نسخه همچون ایبوپروفن می توانند در تسکین درد ها مفید باشند.
در صورت شدت آسیب یا تداوم علائم باید فورا به دنبال درمان بود. قبل از ملاقات با پزشک، سعی کنید وقایع لحظه آسیب را به خاطر آورید. این اطلاعات می توانند در تشخیص آسیب و برنامه ریزی درمان به پزشک کمک کنند.
درمان جراحی
اغلب برای درمان turf toe نیازی به جراحی نیست. با این حال، در صورت تداوم علائم یا تاثیر بر سطح ورزشی فرد، جراحی می تواند یک گزینه درمانی باشد. پزشکان اغلب جراحی را برای آسیب های بزرگ درجه ۳ پیشنهاد می دهند. از جمله این آسیب ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پارگی شدید کمپلکس کف پا
- ناپایداری مفصل متاتارسو فالانژیال
- شکستگی های استخوانی آزاد در مفصل
- آسیب به غضروف مفصل
- بروز بونیون های جدید یا تشدید انواع قبلی
نوع جراحی بسته به آسیب متغیر است.
هدف جراحی ترمیم بافت های نرم وبازیابی حرکت و حفظ عملکرد طبیعی مفصل متاتارسو فالانژیال است.
آسیب های انگشت چمنی (turf toe) در صورت دریافت مراقبت زود هنگام معمولا به خوبی التیام می یابند. رایج ترین عوارض این آسیب طیف وسیعی از علائم خفیف تا متوسط اما مداوم هستند. درد و سفتی مفصل از جمله این علائم هستند. عوارض بلند مدت احتمالی این آسیب شامل فقدان توان تحمل فشار توسط شست، سفتی، بونیون و ثابت ماندن انگشت شست می شوند.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
برای پرسش از دکتر، روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
هيرادقادري
چهارشنبه ۱۲ بهمن ۱( 1 سال پیش)
تعداد بازدید: 155
مشاهده پرسش
