گزگز پا یک مشکل رایج در بین اغلب مردم می باشد. بسیاری از افراد در برخی مواقع احساسی مثل «سوزن سوزن شدن پا» را تجربه می کنند. علاوه بر این شما ممکن است همراه با گزگز، دچار درد یا بی حسی در پاها شوید.
این مشکل غالباً جای نگرانی ندارد. معمولاً زمانی که شما برای مدتی طولانی در یک وضعیت (مثلاً نشستن یا ایستادن) هستید، به اعصاب پای شما فشار وارد شده و ممکن است دچار گزگز پا شوید. بنابراین، با اندکی تحرک و تغییر وضعیت این مشکل رفع می شود.
با این وجود، در برخی موارد ممکن است شما دائماً گزگز پاهایتان را احساس کنید. اگر این مشکل برای مدتی طولانی ادامه یافت یا در کنار گزگز پا علائمی مثل درد را تجربه می کنید، بهترین کار مراجعه به پزشک است. پزشک می تواند علت گزگز پاهای شما را تشخیص داده و نگرانی هایتان را برطرف کند.
بیماری هایی که باعث گز گز کف پا میشوند؟
بسیاری از مشکلات پزشکی و بیماری های مزمن ممکن است منجر به گزگز پاها شوند. برخی از این بیماری ها عبارتند از:
- دیابت و نوروپاتی دیابتی
- ام اس (MS)
- کم کاری تیروئید
- سندرم تونل تارسال (TTS)
- نارسایی کلیه
- بیماری شارکو ماری توث (CMT)
- بیماری های خود ایمنی
- عفونت ها
- اختلال مصرف الکل و نوروپاتی الکلی
1_ دیابت و نوروپاتی دیابتی
دیابت و یکی از عوارض مرتبط با آن که با نام «نوروپاتی دیابتی» شناخته می شود، از علل رایج گزگز مداوم در پاها می باشد. نوروپاتی دیابتی به آسیب عصبی ناشی از افزایش خون در افراد دیابتی گفته می شود. علائم دیابت شامل موارد زیر می شود:
- تکرر ادرار
- تشنگی شدید
- خشکی دهان
- خارش پوست
- بوی میوه ای تنفس
- درد یا بی حسی دست ها
- درد یا بی حسی پاها
- احساس گرسنگی
- کاهش وزن بی دلیل
- کند شدن روند بهبودی زخم ها
- عفونت های قارچی
- خواب آلودگی یا بی حالی
- مشکلات بینایی
- حالت تهوع و استفراغ
2_ مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS)
مولتیپل اسکلروز یا ام اس (MS) یک بیماری سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) است که در آن، سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظ فیبر‌های عصبی (میلین) حمله کرده و باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه ی قسمت های بدن می شود. در نهایت، این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی یا از بین رفتن اعصاب شود.
سوزن سوزن شدن یا بی حسی نواحی مختلف بدن مثل صورت، دست ها و پاها از علائم رایج ام اس می باشند. سایر علائم این بیماری عبارتند از:
- خستگی
- ضعف
- مشکلات راه رفتن و تعادل
- درد و خارش
- اسپساسم عضلانی
- مشکلات بینایی
- سرگیجه
- مشکلات مثانه و روده (مشکل در ادرار و مدفوع)
- مشکلات جنسی
- مشکلات شناختی
- تغییرات عاطفی
- افسردگی
در حال حاضر هیچ تست آزمایشگاهی برای تشخیص ام اس وجود ندارد. پزشکان غالباً برای تشخیص این بیماری از رد گزینه های دیگر استفاده کرده و با استفاده از تطبیق علائم و نتایج آزمایشات شما با معیار های تشخیص ام اس، این بیماری را شناسایی می کنند. به طور کلی مراحل تشخیص این بیماری شامل موارد زیر می شود:
- بررسی تاریخچه ی دقیق پزشکی
- انجام یک معاینه ی عصبی کامل برای تست رفلکس ها، هماهنگی، تعادل و عملکرد اعصاب جمجمه ای
- آزمایش خون برای رد احتمال سایر بیماری ها
- آنالیز مایع نخاعی
- MRI
متأسفانه هیچ درمانی برای بیماری MS وجود ندارد؛ اما برخی از گزینه های درمانی به کند کردن روند پیشرفت بیماری و مدیریت علائم شما کمک می کنند.
3_ کم کاری تیروئید علت گز گز کف پا
کم کاری تیروئید مشکلی است که در آن، تیروئید شما کم کار بوده و توانایی تولید هورمون تیروئید کافی برای تأمین نیاز بدنتان را ندارد. علائم کم کاری تیروئید معمولاً بسیار خفیف می باشد؛ از این رو در ابتدای بیماری ممکن است با مشکلات دیگر اشتباه گرفته شود. علائم ذکر شده عبارتند از:
- خستگی
- افزایش وزن
- پف کردن صورت
- پریودی های سنگین یا نامنظم
- نازک شدن موها
- ضربان قلب آهسته
- ضعف، درد، حساسیت و سفتی عضلانی
- درد، تورم و سفتی مفاصل
- گواتر
- مشکلات حافظه
برای تشخیص کم کاری تیروئید پزشک معمولاً یک آزمایش خون به نام آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) تجویز می کند. سطوح بالای TSH در آزمایش شما ممکن است نشان دهنده ی کم کاری تیروئید باشد.
درمان کم کاری تیروئید معمولاً شامل مصرف هورمون تیروئید مصنوعی خوراکی به نام لووتیروکسین (لووکسیل، سینتروید و یونیتروید) است. پزشک به صورت منظم سطح TSH بدن شما را کنترل کرده و در صورت نیاز دوز مصرفی لووتیروکسین را تغییر می دهد. معمولاً شما تا آخر عمر باید درمان را ادامه دهید.
4_ سندرم تونل تارسال (TTS)
سندروم تونل تارسال یک بیماری ناشی از فشار یا کشش مداوم روی عصب تیبیال می باشد. تونل تارسال یک مسیر باریک از جنس استخوان و بافت نرم است که در داخل مچ پا قرار دارد. افراد مبتلا به سندرم تونل تارسال (TTS) علائمی مانند درد و گزگز مچ پا، پاشنه یا انگشتان پا را تجربه می کنند.
تشخیص و درمان سندرم تونل تارسال
آزمایشات تشخیصی رایجی برای سندرم تونل تارسال وجود دارند. به عنوان مثال در تست تینل (Tinel) پزشک با حرکت دادن نواحی خاصی از پای شما به عصب تیپیال فشار وارد می کند. اگر فشار وارد شده به این عصب باعث گزگز انگشتان پای شما شد، آزمایش TTS مثبت می باشد.
درمان سندرم تونل تارسال با توجه به بیمار و علائم او متفاوت می باشد. در اغلب موارد برای درمان TTS مواردی مثل استراحت، مصرف داروهای ضد التهابی یا استفاده از ارتز برای اصلاح حالت پا تجویز می گردد. از دیگر گزینه های درمانی این بیماری می توان به فیزیوتراپی یا تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش درد و التهاب اشاره کرد.
5_ نارسایی کلیه
یکی دیگر از بیماری هایی که می تواند سبب گزگز انگشتان پای شما شود نارسایی کلیه است. نارسایی کلیه ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، اما رایج ترین علت این مشکل دیابت و فشار خون بالا می باشد. علائم گزگز ناشی از نارسایی کلیه عبارتند از:
- درد و بی حسی پا و انگشتان پا
- گرفتگی و انقباض عضلانی
- ضعف عضلانی
تشخیص و درمان
- معاینه عصبی
- الکترومیوگرافی (EMG)، برای اندازه گیری فعالیت عضلانی
- نوار عصبی (تست سرعت هدایت عصبی)
- آزمایش خون
6_ بیماری شارکو ماری توث (CMT)
بیماری شارکو ماری توث یا CMT گروهی از اختلالات وراثتی است که سبب آسیب های عصبی محیطی و بروز علائم زیر می شود:
- آتروفی و ضعف عضلانی
- بی حسی اندام ها
- انقباض عضلانی
- گزگز، بی حسی یا احساس سوزش در دست ها و پاها
- ضعیف شدن عضلات ران، ساق و مچ پا
- تحلیل عضلات ران و ساق پا
- مشکلات راه رفتن که شامل زمین خوردن، افتادن و مشکل در دویدن و گام برداشتن می شود.
- تغییر شکل و دفرمه شدن پاها؛ مانند ناهنجاری هایی در عضلات قسمت پایین تر از مچ پا که به قوس بیش از حد کف پا یا چکشی شدن انگشتان پا منجر می شوند.
- از دست دادن حس در پا، انگشتان پا و اندام ها، یا مشکل در بلند کردن جلوی پا
برای تشخیص CMT ممکن است پزشک عمومی شما را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. متخصص مغز و اعصاب پس از بررسی سابقه ی پزشکی خانوادگی، یک معاینه ی کلی عصبی انجام خواهد داد. در برخی موارد متخصص شما ممکن است برای تأیید تشخیص، آزمایشات زیر را تجویز کند:
- آزمایش خون برای بررسی اختلالات ژنتیکی
- الکترومیوگرافی (EMG)
- بیوپسی عصبی (نمونه برداری عصبی)
- تست هدایت اعصاب یا نوار عصب (NCS)
- کار درمانی: ضعف در بازو ها و دست ها می تواند سبب دشواری در گرفتن اشیاء و انجام حرکات انگشتان -از جمله بستن دکمه ها یا نوشتن- شود. کار درمانی می تواند در استفاده از وسایل کمکی به فرد کمک کرده و فعالیت روزانه را برای او راحت تر سازد.
- فیزیوتراپی: به تقویت عضلات و به تأخیر انداختن ضعف و دفرمه شدن عضله های بدن کمک می کند.
- وسایل ارتوپدی: مثل بریس ها یا آتل ها
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی؛ محدود کردن مصرف الکل
7_ گز گز کف پا و بیماری های خود ایمنی
بیماری های خود ایمنی زمانی رخ می دهند که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به خود بدن حمله می کند. تعدادی از بیماری های خود ایمنی می توانند منجر به گزگز انگشتان پا شوند. برخی از این بیماری ها عبارتند از:
- لوپوس
- بیماری شوگرن
- سندرم گلین باره
- بیماری سلیاک
- آرتریت روماتوئید (RA)
تشخیص و درمان بیماری های خود ایمنی
برای تعیین اینکه آیا دلیل گزگز انگشتان پای شما یک بیماری خود ایمنی است یا خیر، پزشک معمولاً سابقه ی پزشکی و خانوادگی شما را با دقت بررسی کرده و یک معاینه ی جسمانی انجام می دهد. در برخی مواد نیز ممکن است تعدادی آزمایش خون برای شما تجویز شود. درمان بیماری های خود ایمنی مختلف، متفاوت است و اغلب شامل تغییر رژیم غذایی و مصرف دارو می شود.
8_ عفونت در بدن
تعدادی از عفونت ها سبب التهاب اعصاب و در نتیجه، گزگز انگشتان پا می شوند. این عفونت ها عبارتند از:
- بیماری لایم
- زونا
- هپاتیت B و C
- HIV
- بیماری هانسن
در صورت داشتن هر گونه علائم عفونت بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص نوع عفونت، سابقه ی پزشکی شما را چک کرده و یک معاینه ی جسمانی انجام می دهد. همچنین، در اغلب موارد برای تشخیص بیماری های عفونی آزمایش خون تجویز می شود. درمان بیماری به نوع عفونت شما بستگی دارد و معمولاً شامل درمان دارویی می شود.
9_ اختلال مصرف الکل و نوروپاتی الکلی
مصرف بیش از حد الکل به صورت منظم می تواند باعث بیماری نوروپاتی الکلی شود. مبتلایان به نوروپاتی الکلی، اعصاب محیطی شان به دلیل استفاده ی بیش از حد الکل آسیب دیده است. وظیفه ی اعصاب محیطی، انتقال سیگنال ها بین بدن، نخاع و مغز است. آمارها نشان داده است که حدود ۳/۴۶% افراد الکلی دچار نوروپاتی محیطی می شوند.
افراد مبتلا به نوروپاتی الکلی ممکن است در برخی از اندام های خود، احساس درد و گزگز کنند. گزگز اندام ها می تواند به مدت چند ماه تا چند سال ادامه یابد. سایر علائم نوروپاتی الکلی شامل موارد زیر می شود:
- درد
- بی حسی
- ضعف و گرفتگی عضلات
- مشکلات گوارشی
- بی اختیاری ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
برای تشخیص نوروپاتی الکلی پزشک سؤالاتی در مورد سابقه ی مصرف الکل از شما می پرسد. توصیه می شود که برای کمک به تشخیص صحیح و انتخاب مناسب ترین گزینه ی درمانی، به سؤالات پزشکتان صادقانه و کامل پاسخ دهید. آزمایشاتی که برای تشخیص نوروپاتی الکلی تجویز می شوند عبارتند از:
- معاینه عصبی
- نمونه برداری عصبی
- تست هدایت اعصاب یا نوار عصب (NCS)
- EMG
- آزمایشاتی برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی و روده کوچک
- آزمایش خون برای بررسی کمبود ویتامین
مهم ترین قدم برای درمان نوروپاتی الکلی ترک الکل و گرفتن مشاوره برای اختلال مصرف الکل است. همچنین در اغلب مواقع مصرف مکمل های ویتامین پیشنهاد می شود. در برخی موارد ممکن است پزشک برای کنترل گزگز و درد پاهای شما فیزیوتراپی یا داروهای مسکن تجویز کند. با این وجود، پس از ترک کامل الکل نیز ممکن است علائم نوروپاتی الکلی را تجربه کنید.
10_ بارداری
گزگز پاها در دوران بارداری امری رایج است. رشد جنین درون رحم می تواند به اعصاب پا فشار وارد کرده و باعث ایجاد حس سوزن سوزن شدن یا گزگز انگشتان پا گردد. شما می توانید گزگز پاها در دوران بارداری را به کمک روش های زیر مدیریت کنید:
- به پاهای خود استراحت دهید.
- تغییر پوزیشن دهید (به مدت طولانی در یک پوزیشن نمانید).
- به میزان کافی آب بنوشید.
11_ کمبود ویتامین علت گز گز کف پا
کمبود برخی از ویتامین ها -به ویژه ویتامین های گروه B- می تواند باعث گزگز انگشتان پا شود. علل اصلی کمبود ویتامین داشتن رژیم غذایی ناسالم و ابتلا به یک بیماری زمینه می باشد. B12 یکی از ویتامین های مهم بدن است و کمبود آن می تواند با نوروپاتی محیطی در ارتباط باشد. علائم کمبود ویتامین شامل موارد زیر می شود:
- خستگی
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سوزن سوزن شدن و سردی دست و پا
- سردرد
- درد قفسه سینه
- مشکلات گوارشی
- حالت تهوع
- بزرگ شدن کبد
12_ مصرف برخی داروها میتواند باعث گزگز کف پا شود
مصرف برخی از داروها می تواند سبب گزگز پا شود. رایج ترین داروهایی که عوارض جانبی این چنینی ایجاد می کنند عبارتند از: داروهای درمان سرطان (شیمی درمانی) و داروهایی که برای درمان HIV (ایدز) تجویز می شوند. داروهایی که برای درمان بیماری های زیر استفاده می شوند نیز در برخی موارد می توانند باعث بروز علائمی مثل گزگز پا شوند:
- تشنج
- مشکلات قلبی
- فشار خون بالا
13_ تحت فشار قرار گرفتن اعصاب
در برخی موارد علت گزگز انگشتان پای شما فشرده شدن عصب های پشت یا کمر می باشد. این عصب ها ممکن است به دلیل عواملی مانند آسیب دیدگی یا تورم تحت فشار قرار بگیرند. سایر علائم این مشکل عبارتند از:
- درد
- تغییر در حس پاها
- کاهش دامنه ی حرکت پاها
- استراحت
- دارو
- فیزیوتراپی
- جراحی (در موارد خاص)
13_ قرار گرفتن در معرض سموم
قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی و سموم می تواند باعث گزگز پاها شود. از سایر علائم این نوع مسمویت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد
- بی حسی
- مشکل در راه رفتن یا اختلالات حرکتی
🔔 برخی از سمومی که در صورت بلعیده شدن یا تماس با پوست می توانند سبب گزگز پاها شوند عبارتند از:
- سرب
- آرسنیک
- جیوه
- تالیوم
- حشره کش های آلی
- برخی از داروهای گیاهی
- ضد یخ
- چسب
- الکل
14_ هایپرونتیلاسیون
زمانی که تنفس بیش از حد سریع و عمیق باشد مشکلی به نام هایپرونتیلاسیون رخ می دهد. در این نوع تنفس، بدن شما دی اکسید کربن زیادی دفع کرده و موجب به هم خوردن تعادل ترکیبات خون می گردد. علائم هایپرونتیلاسون شامل احساس گیجی، تنگی نفس و اضطراب می شود.
کاهش سطح دی اکسید کربن همچنین می تواند باعث گزگز پاها یا دستان شود. هایپرونتیلاسیون به تنهایی یک بیماری محسوب نمی شود و معمولاً به دلیل استرس روحی یا مشکلات زیر اتفاق می افتد:
- اختلال اضطراب
- عفونت های ریه
- بیماری های ریوی
- مشکلات قلبی
- کتو اسیدوز دیابتی
- بیماری ارتفاع (ارتفاع زدگی)
- لب های خود را جمع کنید و نفس بکشید.
- در یک کیسه ی کاغذی نفس بکشید. نکته: اگر دچار مشکلات قلبی یا ریوی هستید از انجام این کار بپرهیزید.
- تنفس شکمی را امتحان کنید.
14_ علل ناشناخته ی گزگز انگشتان پا
گاهی اوقات ممکن است بدون هیچ دلیل مشخصی احساس گزگز یا سوزن سوزن شدن پاها را تجربه کنید. این امر با اصطلاح پزشکی «گزگز ایدیوپاتیک» شناخته می شود. گزگز ایدیوپاتیک بیشتر در افراد بالای ۶۰ سال مشاهده می شود. شما ممکن است همراه با سوزن سوزن شدن پاها، علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- درد
- بی حسی
- ضعف
- عدم تعادل در حین ایستادن یا راه رفتن
چه زمانی باید برای گز گز انگشتان به پزشک مراجعه کنیم؟
- از بین نمی رود یا ادامه دار شده است.
- با درد همراه است.
- باعث مشکل در راه رفتن شده است.
عزیزخدری
سه شنبه ۲۰ شهریور ۳( 3 ماه پیش)
تعداد بازدید: 86
مشاهده پرسش
