بونیونت یا بیرون زدگی استخوان کنار انگشت کوچک پا نوعی ورم استخوانی است که در سمت بیرونی پای افراد ایجاد می شود. این مشکل در واقع معادل بونیون است با این تفاوت که به جای شست پا، انگشت کوچک پا را درگیر می کند. 

بونیونت تحت عناوین پینه انگشت خیاطان، برجستگی، برآمدگی و ورم انگشت کوچک پا نیز شناخته می شود و به نسبت بونیون عادی (هالوکس والگوس)، شیوع کمتری دارد.

همانطور که از نام این بیماری مشخص است، پینه انگشت خیاطان معمولا در بین افرادی رخ می داد که خیاط بودند و بر روی سطوحی محکم و خاصی در حین خیاطی می نشستند تا میزان کار بهینه آن ها بیشتر شده و بیشتر از حالت عادی کار کنند. امروزه، پینه پا یا بونیونت یشتر در افرادی رخ می دهد که از کفش های بی کیفیت و تنگ استفاده می کنند و یا در ناحیه پای خود مشکلات ساختاری دارند.

برای بیماری بونیونت چندین راهکار درمانی مختلف وجود دارد و علاوه بر آن ها درمان های خانگی و کارهایی هستند که می توانید در خانه انجام دهید تا علائم و مشکلات بیماری را کاهش دهید. در برخی موارد و شرایط خاص، بهترین راهکار درمانی، جراحی است.

علت درد استخوان کنار انگشت کوچک پا

انگشت کوچک شما به دلیل قرار گرفتن در قسمت بیرونی پای شما مستعد آسیب است. استخوان های متاتارس منتهی به انگشت پنجم یکی از محل های متداول برای آسیب دیدگی پا به ویژه برای ورزشکاران است. اگر انگشتان پا متورم و دردناک است ، و داروهای خانگی به شما کمک نمی کنند ، باید به پزشک مراجعه کنید.

برخی از علل درد استخوان کنار انگشت کوچک پا عبارتند از:

• شکستگی
• در رفتگی
• فشار زیاد در اثر پوشیدن کفش های نامناسب
• پیچ خوردگی
• بونیونت
• کورن

علائم بیرون زدگی استخوان کنار انگشت کوچک پا

علائم اصلی و مهم بیماری (بونیونت) یا بیرون زدگی استخوان کنار انگشت کوچک پا، برآمدگی دردناک و سفتی پوست در بخش بیرونی پا و در کنار انگشت کوچک هستند. ممکن است این برآمدگی به مرور زمان بزرگ تر شود و همچنین امکان قرمز شدن و دردناکی آن نیز وجود دارد. درد، ورم و قرمزی این برآمدگی و پینه ها ممکن است در اثر برخورد پا با سطوح مختلف از قبیل کفش ها بیشتر و بدتر شود.

بونیونت یا همان پینه پا ممکن است در برخی شرایط تنها بر روی یک پا و در برخی شرایط دیگر هر دو پا را درگیر کند. گاهی در پای فرد هم بونیون و هم بونیونت وجود دارند و این منجر به پهن شدن قابل توجه جلوی پای فرد می شود. در این شرایط خاص، پای مربوطه در فرد در هر دو طرف برآمدگی و پینه خواهد داشت.

علت بروز استخوان کنار انگشت کوچک پا

علت بروز بونیونت را به دو دسته درونزاد و بیرونزاد تقسیم می کنند:

 علت درونی بیرون زدگی استخوان کنار انگشت کوچک پا

دلایل و علل درونزاد بروز بونیونت ها مشکلات مادرزادی در افراد هستند که منجر به دفورمه شدن استخوان متاتارس پنجم می شوند. در بیمارهایی با این شرایط، استخوان متاتارس پا تا حدی به سمت بیرون منحرف می شود که بونیونت ایجاد خواهد شد. تنها درصد بسیار کمی از بیماران که از بونیونت رنج می برند، مشکلات مرتبط با علل درونزاد را دارند.

بیشتر بخوانید: شکستگی استخوان کف پا (متاتارس) از علائم تا درمان

علل بیرونی بیرون زدگی استخوان کنار انگشت کوچک پا

بونیونت هایی با دلایل بیرونزاد زمانی رخ می دهند که فشار خاصی از سمت بیرون بر روی ناحیه جلوی پا وجود داشته باشد (مانند کفش تنگ). بونیونت ها در اکثر مواقع به همین دلایل بیرونزاد و فشاری که بر روی پا ایجاد می شود رخ می دهند.

درمان بیرون زدگی استخوان انگشت کوچک پا

با این که معمولا بونیونت ها با چشم قابل مشاهده و تشخیص هستند، اما پزشکان ممکن است گرفتن تصاویر رادیوگرافی را به بیماران تجویز کنند تا دلیل اصلی بروز مشکل در استخوان های پا مشخص شود.

پس از اینکه پزشکان وجود بونیونت یا برآمدگی کنار انگشت کوچک پا در بیمار را تایید کردند، در مرحله بعد نوع درمان این مشکل مورد بحث قرار خواهد گرفت. از جمله درمان های پزشکی مربوط به بونیونت می توان به مدیریت کردن عادی علائم و همچنین عمل جراحی برای برداشتن بونیون اشاره کرد.

ممکن است پزشک شما کورتیکوسترویید را به ناحیه مربوطه و مفصل کناری انگشت کوچک پا تزریق کند تا میزان ورم و برآمدگی بونیون را کاهش دهد. همچنین یکی دیگر از تجویزات متداول پزشکان معالج در این شرایط خاص، تعویض کردن کفش بیمار یا حتی سفارش یک جفت کفش دست ساز و مخصوص برای آن ها است.

در این کفش های خاص و دست ساز، پدهای نرمی مورد استفاده قرار می گیرد تا میزان فشار به بونیون و پینه به کمترین حالت ممکن برسد و علائم بونیونت یا پینه پا شدیدتر از قبل نشوند. پزشکان معمولا روش های درمان خانگی را پیشنهاد می دهند تا علائم و مشکلات مربوط به این بیماری کاهش یافته و آرام شوند.

 درمان های خانگی بونیونت یا تورم کنار انگشت کوچک پا

هدف از درمان های خانگی برای مشکل بونیونت کمک به کاهش علائم و همچنین کمک به مدیریت هر چه بیشتر درد هست. تعداد زیادی گزینه و شرایط در دسترس هستند تا به مدیریت علائم این مشکل در پا کمک کنند. در ادامه به این راهکارهای درمان خانگی خواهیم پرداخت:

• استفاده از پدهای طبی و خاص

تعداد زیادی پد مخصوص بونیونت و پینه پا در داروخانه و فروشگاه های لوازم طبی وجود دارند. این پدها در واقع از مواد سیلیکونی هستند که به خوبی محیط دور بونیون را پوشش داده و میزان جابجایی و فشار هر قدمی که فرد بر می دارد را به خوبی جذب خود می کنند. این کار به کاهش ریسک آسیب دیدن و تشدید علائم بونیونت ها کمک می کند.

• بسته های یخ و بالا نگه داشتن پا

در حالت قرمزی و تورم حاد، پزشکان متخصص ممکن است استفاده از یخ و خنک کردن پای بیمار را برای سه تا چهار بار در هر روز هر بار برای ده دقیقه پیشنهاد کنند. بالا نگه داشتن پا نیز ممکن است به کاهش ورم بونیونت و پینه های روی پا کمک کند.

• داروهای ضدالتهاب غیر استروییدی برای کاهش درد استخوان کنار انگشت کوچک پا

برخی داروها می توانند در کاهش درد و ورم فرد در ناحیه پا کمک کنند. از جمله این دارو ها می توان به ناپروکسن و ایبوبروفن اشاره داشت.

• تغییر کفش ها برای جلوگیری از کفش زدگی انگشت کوچک پا

پوشیدن کفش های راحت و انعطاف پذیر که بخش مربوط به انگشتان آن ها بزرگ و جا دار باشد در کمک به کاهش فشار بر روی بونیونت ها تاثیرگذار است. کفش هایی که باریک و محکم هستند یا پاشنه های بلندی دارند می توانند منجر به بدتر شدن علائم بیماری بونیونت شوند. در برخی موارد، کفش های دست ساز و خاص می توانند متناسب با پای هر فرد طراحی و ساخته شوند تا میزان فشار بر روی ناحیه زخم و پینه به حداقل برسد.

• کفی های طبی برای قوس کف پا

کفی های طبی که برای پشتیبانی و نگه داشتن بهتر قوس کف پا، درون کفش ها قرار داده می شوند، می توانند به کاهش فشار بر روی این ناحیه و همچنین بونیونت کمک کنند. کارشناسان ارتوپدی فنی و پزشکان می توانند به افراد در این زمینه که قوس کف پای آن ها به چه میزان پشتیبانی نیاز دارد و از چه کفی استفاده کنند کمک نمایند.

• جدا کننده های انگشتان پا

استفاده از لوازم کوچک و خاصی که انگشتان پا را در حین خواب یا شرایط دیگر از هم دور نگه می دارند می توانند علایم را تسکین دهند.

 عمل جراحی

پروسه مربوط به عمل جراحی افرادی که مشکل بونیونت یا پینه پا دارند بسیار ساده است. معمولا این عمل جراحی نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و اکثر افراد بلافاصله پس از اتمام عمل خود بیمارستان را ترک می کنند. با این حال نوع عمل جراحی مورد نیاز در هر فرد خاص است و نمی توان آن را به بیمار دیگری تعمیم داد. برخی عمل های جراحی تنها شامل برداشتن و شیو بونیون می شوند تا میزان فشاری که فرد بر روی پا حس می کند کمتر شود ولی معمولا نیاز به شکستن و تغییر زاویه دادن متاتارس پنجم می باشد.

دوره بهبودی بیرون زدگی استخوان کنار انگشت کوچک پا

بعد از عمل نیاز به گچ و آتل انگشت کوچک پا نیست و معمولا از کفش های مخصوصی استفاده می شود (به مدت ۶ تا ۸ هفته). همچنین شاید نیاز باشد افراد میزان فشار بر روی پای خود را در حین راه رفتن کم کنند و بدین منظور باید از عصا و لوازم خاصی در حین راه رفتن کمک بگیرند.

نقاهت و ریکاوری پس از عمل جراحی معمولا ملزم مرخصی گرفتن از کار و ماندن در خانه است، به خصوص اگر بیمار مربوطه در شغل خود نیاز به ایستادن و استفاده زیاد از پای خود داشته باشد.

همچنین دستورالعمل هایی که پزشک معالج و متخصص می دهد باید توسط بیمار به شکل مو به مو انجام شود. پزشک معالج بخیه ها را دو تا سه هفته پس از انجام عمل جراحی بر خواهد داشت اما ورم موجود در پا ممکن است حتی تا ماه ها پس از عمل باقی بماند و به شکل کامل محو نشود.

در حین این دوره زمانی جراح ممکن است از بیمار بخواهد تا با یک فیزیوتراپیست جلسات مختلفی را کار کند و یا از نرمش های خاصی در ناحیه قوزک پا استفاده کنند تا منجر به افزایش قدرت عضلات این ناحیه گردد.

دکتر رضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران