منو

خشکی انگشت شست پا از علائم تا درمان                                      

هالوکس ریجیدوس یا خشکی شست پا معمولا در بالغین و بین سنین ۳۰ تا ۶۰ ساله بروز پیدا می کند. در این مقاله به بررسی علائم و روش های درمانی این بیماری می پردازیم.

هالوکس ریجیدوس چیست؟

 هالوکس ریجیدوس نوعی اختلال در مفصل است که در انگشت شست پا قرار دارد. این بیماری باعث درد و خشکی در مفصل می شود و با گذشت زمان، خم کردن انگشت پا به سخت تر می شود. هالوکس به معنی انگشت شست پا و ریجیدوس به معنی سفت و خشک شدن است.  هالوکس ریجیدوس در واقع نوعی آرتریت است.

این اختلال می تواند نگران کننده یا حتی ناتوان کننده باشد زیرا ما هر زمان که راه می رویم، خم می شویم، بالا می رویم یا حتی می ایستیم از انگشت شست پا استفاده می کنیم.

از آنجا که هالوکس ریجیدوس یک بیماری پیشرونده است، با گذشت زمان حرکت انگشت پا کاهش می یابد. در مرحله اولیه آن، هنگامی که حرکت انگشت شست پا تا حدی مقدور است، به این حالت hallux limitus می گویند. اما با پیشرفت بیماری، دامنه حرکات انگشت شست پا به تدریج کاهش می یابد تا اینکه به طور بالقوه به مرحله انتهایی ریجیدوس، که در آن انگشت شست پا خشک و سفت می شود، می رسد.

علت خشکی انگشت شست پا

علل شایع هالوکس ریجیدوس یا خشکی شست پا به دلیل عملکرد ناقص (بیومکانیک) و ناهنجاری های ساختاری پا است که می تواند منجر به آرتروز در مفصل انگشت شست شود.

هنوز کسی نمی داند که چرا این مشکل در  بعضی افراد ایجاد می شود و در بعضی خیر. ممکن است علت آن صدمه به غضروف مفصل بر اثر ضربه به شست  یا اشکالاتی در آناتومی پا باشد.

هالوکس ریجیدوس

شایع ترین محل آرتروز در مفاصل پا قاعده ی شست پاست که به آن مفصل متاتارسوفالنژیال گفته می شود و در واقع محلی است که شست پا به استخوان کف پا متصل می شود.

اهمیت این مفصل از آن جهت است که هر بار که گام بر می داریم مفصل خم می شود. اگر این مفصل شروع به خشک شدن کند راه رفتن دردناک و دشوار خواهد شد.

خشکی شست پا

همانند سایر مفاصل، انتهای استخوان های سازنده ی این مفصل با غضروف مفصلی پوشیده شده است. اگر فرسایش یا ضربه به غضروف مفصلی آسیب وارد کنند و غضروف را از بین ببرند انتهاهای عریان شده ی استخوان به هم سایش پیدا می کنند. خار یا برجستگی استخوانی روی  استخوان ایجاد می شود. این برجستگی ممکن است مانع خم شدن کافی شست پا هنگام راه رفتن شود. نتیجه خشکی شست پا یا هالوکس ریجیدوس خواهد بود.

 این نوع آرتروز  که در اثر سایش ایجاد می شود، اغلب در افرادی ایجاد می شود که نقصی دارند که باعث تغییر در عملکرد پا و انگشت شست پا می شود. به عنوان مثال، کسانی که دارای قوس افتاده و یا بیش از حد از ناحیه قوزک پا هستند، در معرض ابتلا به هالوکس ریجیدوسی یا خشکی ست پا هستند.

برخی افراد به دلایل ژنتیکی و ارث بردن از خانواده دچار هالوکس ریجیدوس می شوند. در افراد دیگر، به دلیل فعالیت بیش از حد اتفاق می افتد، به ویژه در افرادی که در مشاغلی هستند که فشار روی انگشت شست پا را افزایش می دهد، مانند کارگرانی که اغلب باید خم شوند یا قوز کنند.

هالوکس ریجیدوس همچنین می تواند در اثر آسیب دیدگی انگشت شست پا ایجاد شود. یا ممکن است توسط بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس ایجاد شود. جراح پا و مچ پا می تواند علت هالوکس ریگیدوس را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را به شما توصیه کند.

تشخیص خشکی انگشتان پا

هرچه زودتر این بیماری تشخیص داده شود، درمان آن آسان تر است. بنابراین، بهترین زمان مراجعه به جراح پا و مچ پا زمانی است که برای اولین بار علائم را مشاهده کردید. اگر صبر کنید تا خار پاشنه ایجاد شود، احتمالاً مدیریت وضعیت شما دشوارتر خواهد بود.

در تشخیص هالوکس ریجیدوس یا خشکی شست پا، جراح پاهای شما را معاینه می کند و انگشت را حرکت می دهد تا دامنه حرکت آن مشخص شود. اشعه ایکس به تعیین میزان آرتروز و همچنین ارزیابی هرگونه خار پاشنه یا سایر ناهنجاری های ایجاد شده کمک می کند.

خشک شدن انگشت شست پا

هرچه زودتر این بیماری تشخیص داده شود، درمان آن آسان تر است. بنابراین، بهترین زمان مراجعه به جراح پا و مچ پا زمانی است که برای اولین بار علائم را مشاهده کردید. اگر صبر کنید تا خار پاشنه ایجاد شود، احتمالاً مدیریت وضعیت شما دشوارتر خواهد بود.

در تشخیص هالوکس ریجیدوس یا خشکی شست پا، جراح پاهای شما را معاینه می کند و انگشت را حرکت می دهد تا دامنه حرکت آن مشخص شود. اشعه ایکس به تعیین میزان آرتروز و همچنین ارزیابی هرگونه خار پاشنه یا سایر ناهنجاری های ایجاد شده کمک می کند.

علت درد انگشت شست پا

قسمت داخل پا از استخوان ها، لیگامنت ها، تاندون ها و ماهیچه های متعددی تشکیل شده است که بیش از نیمی از این استخوان ها درون انگشتان قرار دارند. هر مسأله ای که برای این اجزا رخ دهد می تواند باعث درد انگشتان پا شود و امکان یا عدم امکان درد هر نقطه از انگشتان پا در منزل باید جدا گانه بررسی شود.

مفصل متاتارسوفالانگل (MTP) از قسمت سر اولین استخوان در بالای پای شما به انگشت شست متصل می شود و همچنین با دو استخوان کوچک زیر این استخوان نیز متصل است. این مفصل معمولاً در صورت صدمه و درد می تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کرده و فعالیت های عادی روزانه که شامل حرکت و بار روی انگشتان پا هستند را برای شما مشکل کند.

این درد می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برای تشخیص آن ها باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید اما از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

ویژگی های رایج درد انگشت شست پا

اگر شما هم دردی را در انگشت شست پای خود حس می کنید احتمال دارد به همراه علائم زیر باشد:

  • احساس ناراحتی هنگام راه رفتن
  • حساسیت
  • ورم
  • سوزش و تغییر رنگ
  • انحراف

بیرون زدگی یا سایر موارد تغییر شکل نظیر میخچه، بونیون، ناخن فرو رفته و ….

 

علائم خشکی انگشت شست پا

❇ در هنگام فعالیت احساس درد در مفصل شست پا. به ویژه هنگامی که حین راه رفتن، انگشتان پا را از روی زمین بر می دارید.

❇ تورم اطراف مفصل شست پا

❇ برجستگی سفت استخوانی روی شست پا (این برجستگی روی شست پا قرار دارد بر خلاف هالوکس والگوس که برجستگی کنار شست پاست)

❇ خشکی مفصل شست پا به گونه ای که نمی توانید آن را به بالا و پایین خم کنید.

 

علت و درمان درد مچ پا

تشخیص هالوکس ریجیدوس یا  خشکی شست پا

اگر متوجه شدید که خم کردن شست پایتان به بالا و پایین دشوار شده است یا دیدید که به علت درد شست پا مجبورید روی کناره ی خارجی پا راه بروید، به پزشک مراجعه کنید. هر چه هالوکس ریجیدوس زودتر تشخیص داده شود درمان آن آسانتر خواهد بود.

پزشک شما پایتان را از نظر وجود برجستگی استخوانی بررسی خواهد کرد و دامنه ی حرکتی  بدون درد مفصلتان را اندازه خواهد گرفت. رادیوگرافی ساده، محل و اندازه ی برجستگی استخوانی و مقدار تخریب غضروف و فضای مفصلی را نشان خواهد داد.

تشخیص هالوکس ریجیدوس

درمان خشکی شست پا

همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم هالوکس ریجیدوس می تواند به روش جراحی یا غیر جراحی درمان شود.

۱- درمان غیر جراحی خشکی شست پا

مسکن ها و داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن می توانند تورم و درد را کم کنند. استفاده از کیسه ی یخ و یا غوطه ور کردن پا در آب سرد و گرم به طور متناوب نیز در کاهش التهاب و کنترل علایم به طور موقت مفیدند اما باید توجه داشت که مانع از پیشرفت این بیماری نمی شوند.

پوشیدن کفش پنجه پهن فشار وارد بر شست را کم می کند. احتمالا شما دیگر نباید کفش پاشنه بلند بپوشید. پزشک شما ممکن است کفشی را تجویز کند که کف سفت داشته باشد تا از خم شدن شست پا هنگام راه رفتن کم شود.

نحوه ی استفاده از آب گرم و سرد متناوب به این صورت است که شما دو ظرف آب یکی سرد در حد تحمل و دیگری گرم در حد تحمل تهیه می کنید. پا را به مدت ۳۰ ثانیه در آب سرد غوطه ور کنید سپس بلافاصله آن را به مدت ۳۰ ثانیه داخل آب گرم بگذارید. این تناوب سرد و گرم را ۵ دقیقه ادامه دهید طوری که در انتها پای شما داخل آب سرد باشد. این کار را ۳ بار در روز تکرار کنید. اگر دیابتی هستید یا پای شما حس نرمال ندارد در مورد دمای آب بسیار دقت کنید تا سوختگی ایجاد نشود.

۲- درمان جراحی خشکی شست پا

– کیلکتومی خشکی شست پا

این جراحی زمانی توصیه می شود که، درگیری خفیف تا متوسط باشد. در این روش برجستگی یا خار استخوانی به همراه مقداری از استخوان شست پا برداشته می شود تا فضای بیشتری برای خم شدن شست پا فراهم گردد.

برش جراحی در پشت پا داده می شود. شست پا و محل جراحی ممکن است ماه ها متورم باقی بمانند و شما باید حداقل تا دو هفته بعد از عمل از صندل با کف سفت یا چوبی استفاده کنید.

درمان جراحی خشکی شست پا

– آرترودز (فیوژن) خشکی شست پا

فیوژن (جوش دادن) استخوان ها به هم زمانی توصیه می شود که تخریب غضروف شدید باشد. در این روش جراحی، غضروف خراب برداشته می شود و مفصل با پیچ و پلاک فیکس می شود. گرچه بعد از این عمل دیگر هرگز نمی توانید مفصل را حرکت دهید این روش قابل اعتمادترین راه برای کاهش درد در موارد شدید است.

در ۶ هفته اول بعد از عمل از عصا به همراه آتل گچ یا کفش مخصوص استفاده خواهید کرد. جوش خوردن استخوان ممکن است ۲ تا ۳ ماه زمان ببرد. پس از این عمل هرگز نخواهید توانست کفش پاشنه بلند بپوشید.

– آرتروپلاستی (تعویض مفصل) خشکی شست پا

ممکن است در بیماران بسیار مسن و کم تحرک کاربرد داشته باشد. در حال حاضر به دلیل عوارض زیاد و عمر کم پروتز های سیلیکونی ساخته شده برای این مفصل، روش پر طرفداری نیست.

دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران

فهرست مطالب

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

برای ثبت پرسش خود از دکتر می توانید از این قسمت استفاده کنید.برای پاسخگویی بهتر به سوالات شما لطفا قد، وزن و سن خود را در متن سوال درج کنید همچنین از پرسيدن سوالاتى كه جنبه اورژانس دارند اجتناب كنید.

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر عطاخانی دوشنبه ۱۹ آبان ۹۹( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 313 مشاهده پرسش
    سلام خدمت آقای دکتر.من دوسه هفته پیش خدمت شما بودم بخاطرهالوکس ریجیدوس.وگفتین باید فیوژن بشه.سوال ونگرانی بنده اینه که آیا بعدازخشک کردن شست پام ،موقع راه رفتن لنگ خواهم زد یا نرمال مثل قبل خواهدبود.میدونم که دویدن نمیشه بعدازفیوژن.ممنون اگه جواب بدین.
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری دوشنبه ۱۹ آبان ۹۹( 4 سال پیش)

      درود

      در راه رفتن معمولى نخواهيد لنگيد 

      با احترام

  • تصویر کاربر احمدی پنجشنبه ۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش) تعداد بازدید: 333 مشاهده پرسش
    سلام
    من عمل هالوکس والگوس انجام دادم مدت 8ماه پیش اما هنوز مفصل شستم خم نمیشه و کمی تورم و درد داره
    عکس گرفتم دکتر گفت جوش خورده کامل اما کمی هم کوتاه شده شستم بخاطر پوکی
    گفت بخاطر اینکه روش فشار نیاوردی و ورزشش ندادی دچار خشکی شده و ممکنه دیگه برنگرده حرکتت و احتمال برگشتش پس از این همه مدت 20درصد بیشتر نیست!!!
    اما برام 10جلسه فیزیوتراپی نوشته
    میخواستم ببینم آیا واقعا ممکنه با فیزیوتراپی درمان بشم یا باید کار دیگری انجام بدم
    ممنون از لطفتون
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری پنجشنبه ۱ اسفند ۹۸( 4 سال پیش)

      درود

      فيزيوتراپى بسيار مفيده ولى كاش زودتر انجام مى شد

      بدون معاينه و ديدن راديوگرافى نمى تونم بيش از اين مطلبى بگم

      با احترام

  • تصویر کاربر nt سه شنبه ۱۱ دی ۹۷( 5 سال پیش) تعداد بازدید: 322 مشاهده پرسش
    با سلام
    خیلی وقت بود که مفصل شصت پام درد داشت البته نه دائمی ولی یک وقتهایی خیلی اذیت می کرد چند وقت پیش به دکتر مراجعه کردم بدون عکسبرداری و با معاینه تشخیص هالوس رجیدوس دادند و گفتند کفش پاشنه دار نپوشم و پنجه کفش پهن باشه و یکسری پیزهای دیگه که مراعت کنم
    پنجه پای من پهن هست و پام بزرگه کفشی که خیلی پاشنه داد به حساب بیاد نمیپوشیدم
    چند وقتیه که کفش پهن و راحتی پوشیدم و خیلی بهترم

    چون پام بزرگه و کفش شیک خریدن سخت بود یک جفت کفش را خیلی میپوشیدم تا خراب بشه فک میکنم این باعث میشه که دایم به یک نقطه از پا فشار بیاد
    سوالم اینه که میتونم به ورزش کردنم ادامه بدم؟دویدن و ایربیک و تی آرایکس که بعضا فشارهایی هم روی پنجه پا داره؟
    البته فکر کنم کفشهایه قبلیم خیلی تاثیر داشتن و عوضشون که کردم خیلی بهترم.

    ممکنه مشکلم از استخوان کنجدی ها باشه؟
    1. تصویر کاربر دکتر رضا نادری سه شنبه ۱۱ دی ۹۷( 5 سال پیش)

      درود

      ممكنه مربوط به سزاموييد ها باشه ولى هالوكس ريجيدوس بيشتر محتمله

      راديوگرافى و معاينه لازمه

      كفش علاوه بر پهن بودن بايد رويه نرم و كف سفت داشته باشه

      فعاليت هاى مستلزم روى پنجه بودن براتون مضره

      با احترام

درحال دریافت اطلاعات
تماس با ما

با ما در تماس باشید

آدرس مطب

شریعتی پایین تر از مترو قلهک ساختمان خانه درسا طبقه ۵ واحد ۱۷

ساعات کار مطب

شنبه و چهارشنبه از ساعت ۱۶ الی ۱۹

دکتر نادری
پرسش از دکتر