بیماران مبتلا به دیابت ممکن است دچار مشکلات متعددی در پاهای خود نظیر سیاه شدن پا و زخم شدن پا و عفونت شوند. حتی مشکلات معمولی و جزئی در این افراد ممکن است بدتر و منجر به عوارض جدی شوند.
مشکلات پا اغلب زمانی رخ می دهند که عصب بر اثر دیابت آسیب دیده باشد (نوروپاتی). علایم درگیری عصب عبارتند از سوزن سوزن شدن و درد سوزشی یا ضعیف شدن پاها.نوروپاتی حتی می تواند حس پا را از بین ببرد به گونه ای که شما ممکن است به پای خود صدمه بزنید بدون آن که حتی متوجه آن شوید.اختلال جریان خون یا تغییر شکل پا و انگشتان آن هم می توانند مشکل ساز شوند.
علت سیاه شدن پای دیابتی
در ادامه مواردی را که میتواند دلایلی برای زخم یا سیاه شدن پای افراد دیابتی باشد را بیان کرده ایم:
۱_ نوروپاتی
گرچه آسیب عصب بر اثر دیابت می تواند دردناک باشد گاه می تواند احساس درد و حرارت و سرما را کاهش دهد. فقدان حس پا به این معناست که شما ممکن است متوجه آسیب دیدن پای خود نشوید. شما ممکن است یک سنگریزه داخل کفش خود داشته باشید و همه ی روز روی آن را بروید بدون آن که آن را حس کنید.امکان دارد پای شما تاول بزند و آن را حس نکنید.ممکن است متوجه آسیب پای خود نشوید تا آین که پوست تخریب و عفونی شود.
آسیب عصب ممکن است باعث تغییر شکل پا و انگشتان آن شود.به جای آن که سعی کنید پا و انگشتان تغییر شکل یافته آن را به زور داخل کفش های معمول کنید از درمانگر خود بخواهید برایتان کفش های طبی مخصوص تجویز کند.
۲_ تغییرات پوستی و تیره شدن پوست پا
دیابت می تواند تغییراتی در پوست پای شما ایجاد کند. ممکن است گاهی پاهایتان بسیار خشک شوند و رنگ پوست آن تیره و سیاه شود. پوست ممکن است ترک بردارد یا کنده شود.مشکل آن جاست که اعصابی که ترشح چربی و رطوبت را در پا کنترل می کنند دیگر کار نمی کنند.
پس از استحمام پاهای خود را خشک کنید و سپس رطوبت باقی مانده را با یک کرم دست بی بو یا لایه ی نازکی از پارافین جامد حفظ کنید.
کرم یا روغن را بین انگشتان پا نمالید.در این قسمت ها رطوبت بیش از حد ممکن است منجر به عفونت شود.
در همین باره می توانید مطلب درمان زخم پای دیابتی با آنتی بیوتیک را بخوانید.
۳_ پینه و میخچه
پای افراد دیابتی بیشتر و سریعتر از افراد نرمال به پینه و میخچه دچار می شود.علت آن نقاط پر فشار در زیر پا می باشد. اگر پینه و میخچه تراشیده نشوند بسیار ضخیم و نهایتا تبدیل به زخم می شوند.هرگز سعی نکنید پینه و میخچه ها را خودتان بتراشید چون ممکن است باعث زخم و عفونت شود.به علاوه اصلا تلاش نکنید که میخچه یا پینه را با مواد شیمیایی از بین ببرید چون این فراورده ها ممکن است پوست شما را بسوزانند.
می توانید از یک سنگ پا برای کنترل پینه ها استفاده کنید.بهتر است سنگ پا را روی پوست مرطوب استفاده کنید و بعد از آن از لوسیون استفاده نمایید.
۴_ زخم های پا
زخم ها معمولا روی سینه ی پا یا زیر شست پا ایجاد می شوند.زخم های کناره های پا معمولا ناشی از کفش های تنگ می باشند.به یاد داشته باشید که گر چه بعضی از این زخم ها درد ندارند همه ی زخم ها باید توسط درمانگرتان دیده شوند.غفلت از زخم سبب عفونت و حتی قطع عضو می شود.
درمانگر شما ممکن است برای رد عفونت استخوان در خواست رادیوگرافی کند.ممکن است وی از زخم شما نمونه برای کشت بردارد تا به نوع عفونت پی ببرد و موثرترین آنتی بیوتیک را پیدا کند.ممکن است نیاز باشد تا برای خارج کردن بافت های عفونی و مرده نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
راه رفتن روی یک زخم ممکن است آن را بزرگتر کرده عفونت را به اعماق پا براند.برای برداشتن فشار از روی پا ممکن است نیاز به کفش یا بریس های مخصوص یا حتی گچ گیری داشته باشید.
اگر زخم پایتان ترمیم نشود و گردش خون پا مختل باشد نیاز به مشاوره با جراح عروق خواهد بود.همیشه به یاد داشته باشید که کنترل قند خون اهمیت فراوانی دارد زیرا بالا بودن قند خون مقابله با عفونت را بسیار دشوار می سازد.
پس از درمان و ترمیم زخم باید به مراقبت از پاها ادامه دهید و از کفش های مخصوص استفاده کنید چون محل جوش خوردن زخم بسیار شکننده است و احتمال عود زخم وجود دارد.
۵_ اختلال گردش خون
اختلال گردش خون قابلیت پای شما را برای ترمیم و مقابله با عفونت کاهش می دهد. دیابت رگ های خونی پا و ساق را سفت و تنگ می کند.بعضی عوامل کاهش خونرسانی به پا را می توانید کنترل کنید:مثلا نباید سیگار بکشید و باید مراقب باشید که فشار خون و کلسترول خون تحت کنترل باشند.
اگر پاهایتان سرد باشند ممکن است وسوسه شوید که آن ها را گرم کنید.اما اگر حس پا مختل باشد ممکن است با آب گرم یا کیسه آب گرم آن ها را بسوزانید بدون آن که متوجه شوید.بهترین راه برای گرم نگه داشتن پا ها استفاده از جوراب های گرم است.
بعضی بیماران مبتلا به اختلال گردش خون هنگام تند راه رفتن یا راه رفتن در سربالایی یا روی سطوح سفت احساس درد در عضلات پشت ساق خود می کنند.به این حالت” لنگش متناوب” گفته می شود.توقف و استراحت به مدت چند دقیقه باعث کاهش درد می شود. اگر این علایم را دارید حتما با پزشک مشاوره کنید.
تمرین و ورزش برای بهبود وضعیت گردش خون مفید است .برای راه رفتن از کفش های مناسب استفاده کنید ولی در صورت ابتلا به زخم باز نباید روی آن راه بروید.
درمان سیاه شدن پای دیابتی ها
مراقبت از زخم پای دیابتی باید حتما تحت نظر پزشک صورت گیرد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمیز کردن زخم.
- تخلیه هر گونه مایع یا چرک از زخم.
- برداشتن یا بریدن بافت مرده یا عفونی (به نام دبریدمان).
- استفاده از باند و پمادهای مخصوص برای جذب مایع اضافی، محافظت از زخم و کمک به التیام آن.
- تجویز ویلچر یا عصا برای کاهش وزن از روی پای آسیب دیده (به نام تخلیه).
- تجویز آنتی بیوتیک های خوراکی یا IV برای کنترل و از بین بردن عفونت.
بسته به شدت عفونت، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است بستری شدن در بیمارستان را توصیه کند. گاهی برای جلوگیری از سرایت عفونت به سایر نقاط بدن، قطع عضو ضروری است.
علت قطع اندام در زخم های دیابتی
افراد مبتلا به دیابت بیش از سایر مردم در معرض قطع اندام هستند .علت آن می تواند درگیری شریان ها یا گرفتاری اعصاب باشد که هر دوی این عوامل می توانند باعث بروز زخم و احتمالا قطع اندام شوند. اغلب موارد قطع اندام با مرافبت مداوم و استفاده از کفش مناسب قابل پیشگیری هستند.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپد، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
مونا
یکشنبه ۷ آبان ۲( 6 ماه پیش)
تعداد بازدید: 151
مشاهده پرسش
