درمان با امواج شوکی یا شاک ویو درمانی روشی است که در فیزیوتراپی رایج شده است. شاک ویو تراپی یا اکسترا کوپورال شاک ویو تراپی (ESWT) که از انرژی بسیار پایین تر از موارد مورد استفاده در درمان بیماری هایی مانند سنگ شکن کلیه، درمان خارپاشنه و دیگر بیماری های ارتوپدی اسکلتی عضلانی، خصوصاً بافت های همبند مانند رباطها و تاندونها بکار می رود….
موارد کاربرد شاک ویو درمانی
روش شاک ویو تراپی، برای بیماران مبتلا به درد بافت نرم (عضله، تاندون ها و رباط ها)، بیماری های مفصلی و استخوانی مفید است. این درمان می تواند به افرادی که دچار آسیب های ورزشی یا آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد (overuse injuries) هستند، کمک کند و می تواند برای کسانی که تحت فیزیوتراپی قرار می گیرند برای طیف وسیعی از شکایات مفید باشد.
زمینه های اصلی کاربرد شاک ویو درمانی در ارتوپدی، توانبخشی و پزشکی ورزشی است و عموماً این روش برای کمک به درمان شرایط زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
۱_ پا: درمان خار پاشنه، التهاب نیام کف پا، التهاب تاندون آشیل
۲_ آرنج: آرنج تنیس بازان و گلف بازان
۳_شانه: کلسیفیه شدن تاندون های عضلات روتاتور کاف (کلاهک چرخاننده شانه)
۴_زانو: التهاب تاندون پتلار (کشکک)
۵- مفصل ران: بورسیت
۶_ بخش فوقانی ساق پا: شین اسپیلنت (درد جلوی ساق پا)
۷_ بخش تحتانی ران: سندرم اصطکاک نوار ایلیوتیبیال
۸_ کمردرد: نواحی کمری و گردنی ستون فقرات و درد مزمن عضلانی
۹_ هالوکس ریجیدوس (شست خشک)
۱۰_ استئوآرتریت
شاک ویو تراپی توسط چه کسی انجام میشود؟
شاک ویو تراپی خارپاشنه باید توسط فیزیوتراپیست مجرب انجام شود. این دستگاه از یک دستگیره پنوماتیک استفاده می کند که شاک ویوهای شعاعی ایجاد می کند و از طریق یک ژل رسانا به محل آسیب منتقل می شود.
نحوه عملکرد درمان با امواج شوکی چگونه است؟
۱) این درمان پاسخ التهابی ایجاد می کند. بدن با افزایش فعالیت متابولیک در اطراف محل درد واکنش نشان می دهد و این امر موجب تحریک و تسریع روند بهبود می شود.
۲) شاک ویو تراپی موجب تجزیه بافت اسکار و احتمالاً کلسیفیکاسیون می شود
۳) انتقال درد را مسدود می کند
میزان موفقیت شوک درمانی چقدر است؟
تحقیقات حاکی از این است که نتایج کلی، بهبود ۷۷ درصدی بیماری های مزمنی که با سایر روش های درمانی درمان نشده اند را نشان می دهد. نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که ما انتظار داریم پس از درمان شاهد نتایج بالینی مثبتی باشیم، اما این احتمال وجود دارد که این درمان بهبودی در علائم حاصل نکند.
هدف عمدتاً برطرف کردن مشکلات با استفاده از فیزیوتراپی و توانبخشی به عنوان اولین خط درمان است و شاک ویو مکمل این درمان است. برای دستیابی به بهترین نتایج، فیزیوتراپی و درمان توانبخشی نیز باید انجام شود.
مزایای درمان با شاک ویو چیست؟
این درمان بدون استفاده از اشعه ایکس یا دارو کار می کند و زمینه فرآیند خود درمانی طبیعی بدن را تحریک می کند. در حقیقت کاهش سریع درد و بهبود سهولت حرکت دیده می شود. عوارض ثانویه جزئی هستند. شاک ویو تراپی ممکن است نیاز به جراحی را نیز برطرف کند. شاک ویو تراپی مزایای بی شماری دارد:
- عدم جراحی
- عدم وجود عوارض جانبی منفی
- بهبودی سریع
- سهولت استفاده
- مقرون به صرفه بودن
اثرات مفید شاک ویو تراپی اغلب پس از ۱ یا ۲ درمان دیده می شود. این درمان درد را از بین می برد و تحرک کامل را بازیابی می کند، بنابراین کیفیت زندگی را بهبود می بخشد.
تعداد جلسات شوک درمانی
جلسه درمان از ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پالس شاک ویو در ناحیه آسیب دیده استفاده می کند و تقریباً ۳-۱۰ دقیقه بطول می انجامد. اکثر بیماران بلافاصله پس از درمان متوجه تسکین درد می شوند، در برخی دیگر رسیدن به تسکین قابل توجه ممکن است ۴تا ۵ جلسه زمان ببرد.
عوارض شاک ویو تراپی
به طور معمول این درمان عوارضی در پی ندارد. با خطر اندکی همراه است اما همیشه موفق نیست. شاک ویو تراپی می تواند موجب افزایش درد شود که معمولاً با گذشت زمان بهتر می شود. افرادی که ضعف حسی (نوروپاتی) یا حساسیت مفرط در محل درمان دارند نباید ESWT داشته باشند.
عوارض جانبی شوک درمانی
تحقیقات جدید نشان می دهد که این روش می تواند تأثیر مثبتی بر درد حاد داشته باشد. از آنجا که امواج موجب تحریک واکنش التهابی می شوند، ممکن است چند روز پس از درمان احساس درد، حساسیت یا تورم موقت داشته باشید. اما بدن به طور طبیعی بصورت خود به خود بهبود می یابد.
بنابراین آنچه اهمیت دارد این است که هیچ داروی ضدالتهابی بعد از درمان مصرف نکنید، چراکه ممکن است سرعت نتایج را کند کند. تقریباً بلافاصله پس از اتمام درمان می توانید به اکثر فعالیت های معمول خود بازگردید.
آیا جایگزینی برای این درمان وجود دارد؟
مشکلات تاندون را می توان از طریق فیزیوتراپی با ورزش، اصلاح فعالیت، کفش یا آتل نیز درمان کرد.
مراقبتهای بعد از شاک ویو تراپی
شما می توانید فعالیتهای معمول خود را ادامه دهید اما تا دو روز (۴۸ ساعت) پس از درمان از هرگونه حرکتی که موجب احساس درد شود، اجتناب کنید.
روی محل تحت درمان یخ قرار ندهید، یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا دیکلوفناک مصرف نکنید، زیرا این امر موجب متوقف شدن روند التهابی و روند بهبودی شاک ویو تراپی می شود. ممکن است بلافاصله پس از درمان احساس تسکین درد داشته باشید، اما نتایج طولانی مدت معمولاً تا سه ماه همچنان باقی خواهند ماند. مراجعه بعدی به کلینیک سه ماه پس از درمان خواهد بود.
تاثیر شاک ویو تراپی
اگر این روش اثربخشی نداشته باشد، باید با فیزیوتراپ خود در مورد گزینه های جایگزین که در اختیار دارید مشورت کنید.
آیا شاک ویو تراپی درد دارد؟
این روش درمانی می تواند برای بعضی از بیماران معمولا با درد ملایم تا متوسطی همراه باشد. شاک ویو موجب ایجاد واکنش التهابی، که روند طبیعی بهبود بدن است، می شود. به همین دلیل از داروهای ضد التهاب و یخ استفاده نکنید. درد باید طی ۲۴ ساعت کاهش یابد.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی در تهران