زانو درد یکی از شکایت های متداول است که افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می دهد. زانو درد ممکن است نتیجه یک صدمه، مانند پارگی رباط یا آسیب به غضروف باشد. بیماری هایی مانند آرتریت، نقرس و عفونت نیز می توانند باعث زانو درد شوند.
برای درد زانو به چه دکتری مراجعه کنیم؟
متأسفانه، درد زانو یک مشکل رایج برای بسیاری از مردم در هر سنی است. در حالی که افراد جوان پس از آسیب دیدگی، دچار درد زانو می شوند. درد زانو همچنین می تواند به دلیل چاقی یا آرتروز ایجاد شود.
اگر درد حاد یا مزمن زانو را تجربه می کنید، ممکن است لازم باشد برای درمان به یک متخصص زانو مراجعه کنید.
متخصص زانو کیست؟
اول و مهمترین مطلب این است که شما باید بدانید که چه نوع پزشکی را برای درد زانو انتخاب می کنید. اگر بخواهید در مورد درد زانوی خود به پزشک عمومی مراجعه کنید، وی به احتمال زیاد شما را به پزشک ارتوپدی ارجاع می دهد.
پزشکان ارتوپدی (گاهی اوقات پزشکان ارتوپدی یا جراحان ارتوپدی نیز نامیده می شوند) پزشکانی هستند که در مراقبت از استخوان ها، مفاصل، رباط اعصاب و تاندون های شما (بافتی که استخوان ها و مفاصل را به هم متصل می کند) متمرکز هستند. به این ترتیب، یک متخصص زانو درد، متخصص ارتوپدی زانو نیز نامیده می شود.
به خاطر داشته باشید که بسیاری از پزشکان ارتوپدی فقط در یک یا دو قسمت از سیستم اسکلتی عضلانی بدن تخصص دارند، بنابراین قبل از قرار ملاقات با هر پزشک جدید بررسی کنید که متخصص زانو هست یا خیر.
بلافاصله پس از آسیب دیدگی زانو، ممکن است علاوه بر درد زانو، برخی از علائم رایج را نیز تجربه کنید. این علائم و نشانه ها شامل موارد زیر است:
- ایجاد صدا در زمان حرکت زانو
- صدای خرد شدن
- تورم، قرمزی و احساس گرما
- سفتی و یا ناتوانی در راست کردن کامل زانو
- ضعف و یا بی ثباتی
چه زمانی به متخصص زانو مراجعه کنیم؟
همه درد های زانو به درمان پزشکی نیاز ندارند. بیشتر تغییرات جزئی، پیچ خوردگی و آسیب دیدگی در خانه با استراحت و کمپرس سرد و گرم قابل درمان است. اگر هرکدام از علائم زیر را تجربه کردید، برای مشاوره باید با یک متخصص ارتوپدی زانو تماس بگیرید.
- تورم مشخص زانو یا تغییر شکل واضح داشته باشید
- تحمل وزن روی زانوی خود را ندارید
- وقتی می خواهید راه بروید زانوی شما “بیرون می آید”
- علاوه بر قرمزی و تورم تب نیز داشته باشید
- درد شدید
- درد مزمن زانو
با درد مداوم و ناتوانی در داشتن زندگی طبیعی و فعال، نباید برایتان عادی شود.
اگر درد مزمن زانو را تجربه کرده اید، وقت آن است که به یک متخصص درد زانو مراجعه کنید. در حالی که برخی از بیماری های مزمن زانو قابل درمان نیستند، اما می توانند به کاهش علائم و درد شما کمک کنند.
بسیاری از انواع زانو دردهای جزیی به خود مراقبتی ها به خوبی پاسخ می دهند. همچنین فیزیوتراپی و بستن زانوبند می توانند به تسکین درد زانو کمک کنند. با این وجود در بعضی موارد ممکن است زانوی شما نیاز به جراحی داشته باشد.
این مقاله را بخوانید: درمان پای ضربدری با ورزش
علائم زانو درد
بسته به علت ایجاد این مشکل، ممکن است محل و شدت زانو درد مختلف باشد. علائم و نشانه هایی که بعضی اوقات به همراه زانو درد بروز می یابند شامل موارد زیر هستند:
- تورم و سفتی زانو
- قرمزی و گرما در صورت لمس
- ضعف یا عدم ثبات زانو
- ایجاد صدای غیر عادی
- عدم توانایی در صاف کردن کامل زانو
علت زانو درد
زانو درد می تواند به دلیل آسیب ها، مشکلات مکانیکی، انواعی از آرتریت ها و دیگر مشکلات ایجاد شود.
آسیب ها
آسیب زانو می تواند روی هرکدام از رباط ها، تاندون ها یا بورس ها که مفصل زانوی شما را می پوشانند و همینطور استخوان ها، غضروف و رباط هایی که خود مفصل را می سازند اثر بگذارد. بعضی از آسیب های متداول زانو شامل موارد زیر هستند:
_ آسیب رباط صلیبی قدامی
آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) به معنی پارگی آن است، یکی از چهار رباطی که استخوان ساقتان را به استخوان رانتان متصل می کند. آسیب ACL به ویژه در افرادی که بسکتبال، فوتبال یا دیگر ورزش هایی که نیازمند تغییر مسیر ناگهانی هستند متداول است.
برای مشاهده عکس رباط صلیبی روی لینک زیر کلیک کنید:
عکس پارگی رباط صلیبی
_ شکستگی
استخوان های زانو، شامل استخوان کشکک، می توانند هنگام تصادف یا سقوط دچار شکستگی شوند. افرادی که به دلیل پوکی استخوان، استخوان هایشان ضعیف شده اند ممکن است بعضی اوقات به سادگی دچار شکستگی زانو با یک گام برداشتن اشتباه شوند.
_ پارگی مینیسک
مینیسک از غضروف سخت و لاستیکی ساخته شده است و به عنوان یک ضربه گیر بین استخوان ران و ساق شما عمل می کند. در صورتی که به طور ناگهانی زانویتان را بچرخانید درحالی که وزنتان روی آن افتاده است می تواند دچار پارگی مینیسک شود.
شما میتوانید علائم پارگی مینیسک زانو را در سایت دکتر نادری متخصص ارتوپد مشاهده کنید.
_ بورسیت زانو
بعضی از آسیب های زانو می توانند باعث التهاب بورس شوند، بورس یک کیسه ی کوچک مایع است که به عنوان کوسن خارجی مفصل زانوی شما عمل می کند، درنتیجه تاندون ها و رباط ها به نرمی بر روی مفصل سر می خورند.
_ تاندونیت پاتلار
تاندونیت به معنی ناراحتی و التهاب یک یا تعداد بیشتری از تاندون هاست. تاندون یک بافت ضخیم و فیبروز است که عضله را به استخوان می چسباند. دونده ها، اسکی بازها، دوچرخه سوارها و آن هایی که ورزش ها یا فعالیت های نیازمند پرش انجام می دهند مستعد ابتلا به التهاب در تاندون پاتلارشان هستند، تاندونی که عضله چهارسر ران را در جلوی ران به استخوان ساق متصل می کند.
همچنین در این باره بخوانید:
مشکلات مکانیکی
چند مثال از مشکلات مکانیکی که می توانند باعث زانو درد شوند شامل موارد زیر است:
_ قطعات سرگردان داخل مفصلی
بعضی اوقات آسیب یا تخریب و تحلیل استخوان یا غضروف می تواند باعث شکستگی تکه ای استخوان یا غضروف و شناور شدن آن در فضای مفصلی شود. این مورد ممکن است مشکلی ایجاد نکند، مگر این که قطعه های سرگردان با حرکت مفصل زانو تداخل کنند و سبب قفل شدن زانو و تورم مکرر شوند.
_ سندرم ایلیوتیبیال باند
این حالت زمانی ایجاد میشود که باند سخت بافتی که از خارج مفصل لگن به خارج زانو گسترش می یابد (باند ایلیوتیبیال) به اندازه ای سفت شود که با حرکت زانو در قسمت بیرونی و تحتانی زانو ایجاد درد کند. دونده های استقامت به طور ویژه ای مستعد ابتلا به آن هستند.
_ در رفتن استخوان کشکک
این اتفاق زمانی می افتد که استخوان سه گوش (کشکک) که جلوی زانوی شما را می پوشاند از جای خود خارج شود،که معمولا به سمت خارج زانو می رود. در بعضی موارد، کشکک ممکن است در همان موقعیت بماند و شما بتوانید جابه جایی آن را مشاهده کنید. این حالت با درد شدید و تورم زانو همراه است.
_ درد لگن یا پا
اگر درد پا یا لگن دارید، ممکن است برای کار نکشیدن از این مفصل دردناک، شیوه ی راه رفتن خود را تغییر دهید. اما این راه رفتن جایگزین میتواند فشار زیادی روی مفضل زانوی شما وارد کند. در بعضی موارد، مشکلات زانو و لگن می توانند درد را به زانو ارجاع دهند.
انواع آرتریت
بیش از ۱۰۰ نوع آرتریت مختلف وجود دارد. انواعی که بیشتر احتمال تاثیر روی زانو را دارند شامل موارد زیر هستند:
_ آرتروز (استئوآرتریت)
آرتروز پا، آرتریت مخرب نامیده می شود و متداول ترین نوع آرتریت است. این یک مشکل ساییدگی و تخریبی است که زمانی ایجاد می شود که غضروف زانوی شما به دلیل استفاده بیش از حد از آن وگذر سن شما و گاه ثانوی به صدمات قدیمی تخریب شود.
_ آرتریت روماتوئید
ناتوان کننده ترین نوع آرتریت است. آرتریت روماتوئید یک مشکل خود ایمن است که می تواند تقریبا روی هر مفصلی از بدن شما تاثیر بگذارد، مانند زانوی شما. گرچه آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن است، تمایل به مختلف بودن شدت دارد و ممکن است دوره های خاموشی و عود داشته باشد.
_ نقرس
این نوع آرتریت زمانی ایجاد می شود که کریستال های اسید اوریکی در مفصل تجمع یابند. درحالی که نقرس معمولا انگشت شست پا را درگیر می کند، اما می تواند در مفصل زانو نیز ایجاد شود.
بیشتر بخوانید:
آیا بیماری نقرس خطرناک است؟
_ نقرس کاذب
اغلب با نقرس اشباه می شود. نقرس کاذب به دلیل کریستال های حاوی کلسیم که در مایع مفصلی ایجاد شده اند به وجود می آید. زانو متداول ترین مفصلی است که دچار نقرس کاذب می شود.
_ آرتریت سپتیک (عفونی)
بعضی اوقات مفصل زانوی شما می تواند ملتهب، درنتیجه متورم، دردناک و قرمز شود. معمولا قبل از شروع درد آسیبی به زانو وارد نشده است. آرتریت سپتیک معمولا به همراه تب اتفاق می افتد. این وضعیت یک مورد اورژانسی است و در بیشتر موارد نیاز به تخلیه عفونت با جراحی آرتروسکوپیک یا باز است.
سندرم درد جلوی زانو
سندرم درد کشککی-رانی (سندرم درد جلوی زانو) یک لغت تخصصی کلی برای اطلاق به دردی استفاده می شود که در جلوی زانو حس می شود و با حرکت زانو و خصوصا خم شدن زانو (مانند نشستن طولانی و بالا و پایین رفتن از پله) تشدید می شود.
این مشکل در ورزشکاران، بزرگسالان جوان، به خصوص کسی که ضعف نسبی در عضله ی چهارسر ران دارد، و در بزرگسالان پیر؛کسی که معمولا به این مشکل درنتیجه ی آرتروز کشکک مبتلا می شود، شایع است.
عوامل خطرزا در ایجاد زانو درد
تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلای شما به مشکلات زانو را افزایش دهند، شامل:
_ اضافه وزن
داشتن اضافه وزن یا چاقی تنش روی مفصل زانوی شما را افزایش می دهد، حتی در هنگام فعالیت ها معمولی مانند راه رفتن یا نشستن یا برخاستن از صندلی. همچنین این مورد خطر ابتلای شما به آرتروز را با سرعت دادن به تخریب غضروف مفصلی شما افزایش می دهد.
_ عدم انعطاف یا قدرتمندی عضلات
عدم قدرتمندی و انعطاف پذیری عضلات یکی از مواردی است که باعث آسیب های زانو می شود. عضلات ضعیف یا غیرمنعطف پشتیبانی کمتری از زانوی شما ارائه می دهند زیرا آن ها به اندازه کافی نمی توانند تنش اعمال شده روی مفصل را جذب کنند.
_ ورزش های خاص
های بسکتبال و ساییدگی های مکرر زانوی شما درهنگام دویدن یا آهسته دویدن خطر آسیب زانو در شما را افزایش می دهند.
_ آسیب پیشین
داشتن یک آسیب پیشین زانو احتمال ایجاد آسیب دوباره در زانوی شما را بیشتر می کند.
تشخیص زانو درد
در طی معاینه جسمی، احتمالا پزشک شما:
☑ برای یافتن تورم، درد، حساسیت به لمس (تندرنس)، گرمی و کبودی قابل مشاهده پزشکتان زانوی شما را معاینه می کند.
☑ بررسی می کند که چقدر می توانید زانوی خود را در مسیرهای مختلف حرکت دهید.
☑ کشیدن یا هل دادن مفصل برای ارزیابی پایداری زانوی شما.
# آزمایش های تصویربرداری
در بعضی موارد، ممکن است پزشکتان آزمایش هایی مانند موارد زیر را توصیه کند:
_ تصویربرداری اشعه ی ایکس
ممکن است ابتدا پزشک شما انجام این تصویربرداری را توصیه کند، چیزی که میتواند به یافتن شکستگی های استخوان و بیماری های مخرب مفصل کمک کند.
_ سی تی اسکن
سی تی اسکن در زاویه های بسیار مختلفی با اشعه ی ایکس انجام می شود، تا تصویرهای در مقاطع مختلف از درون بدن شما تهیه کند. سی تی اسکن می تواند به تشخیص مشکلات استخوانی و یافتن قطعات سرگردان داخل مفصلی کمک کند.
_ سونوگرافی
این تکنولوژی از امواج ماورا صوتی استفاده می کند تا تصاویر لحظه ای از ساختارهای بافت نرم درون و اطراف زانوی شما، و چگونگی عملکرد آن ها تولید کند. ممکن است پزشک شما بخواهد در طی سونوگرافی مانورهایی روی زانوی شما انجام دهد و زانو را در موقعیت های ویژه ای قرار دهد، تا مشکلات خاصی را بررسی کند.
_ ام آر آی
این نوع تصویر برداری از امواج مغناطیس قوی استفاده می کند تا تصاویر سه بعدی از درون زانوی شما ایجاد کند. این آزمایش به ویژه در آشکارسازی آسیب ها به بافت نرم مانند رباط ها، تاندون ها، عضروف و عضلات مفید است.
# آزمایش ها
اگر پزشک شما به عفونت، نقرس یا نقرس کاذب شک کند، احتمالا برای شما آزمایش خون و بعضی اوقات کشیدن مایع مفصلی را توصیه می کند، که در آن مقدار کمی از مایع درون مفصل شما توسط سوزن گرفته می شود و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود.
درمان زانو درد
درمان مختلف خواهد بود، و وابسته به این است که دقیقا چه چیزی باعث زانو درد شما شده است.
# داروها
ممکن است پزشک شما برای کمک به بهبودی درد و درمان علت زمینه ای، مانند نقرس یا آرتریت روماتوئید برای شما داروهایی را تجویز کند.
# تمرینات
تقویت عضلات اطراف زانو آن را استوار تر می کند. بر روی تمرین عضلات جلوی ران (چهارسر ران) و عضلات پشت رانتان (همسترینگ) تمرکز کنید. همچنین تصحیح مجموعه الگوهای حرکتی مفید است، همراه با ایجاد تکنیک های مناسب در طی ورزش یا فعالیت هایتان. همچنین ورزش هایی برای بهبود تعادل اهمیت دارند. مجموعه کاملی از این تمرینات در بخش “تمرینات بازتوانی رباط صلیبی” در همین وبسایت ارائه شده است.
# تزریق
در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است تزریق داروها یا مواد دیگری را به صورت مستقیم به مفصل شما توصیه کند. مثال ها شامل موارد زیر هستند:
_ کورتیکواستروئیدها
تزریق داروهای کورتیکواستروئیدی (کورتون) ممکن است به کاهش علائم شعله وری آرتریت و فراهم آوردن تسکین درد کمک کند که این اثر چند ماه طول می کشد. این تزریق در تمام موارد موثر نیست و نمی توان آن را به دفعات نامحدود تکرار کرد.
_ هیالورونیک اسید
یک مایع غلیظ، شبیه به مایعی که به صورت طبیعی مفصل را روان می کند،است. هیالورونیک اسید را می توان به درون زانوی شما تزریق کرد تا تحرک آن را بهبود و دردتان را کاهش دهد. گرچه نتایج پژوهش ها درمورد موثر بودن این درمان با اختلاف مواجهند، بهبودی حاصل از یک یا تعدادی از تزریق ها ممکن است تا مدت شش ماه طول بکشد.
_ پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
PRP حاوی غلظت زیادی از انواع فاکتورهای رشد است که به نظر می رسد التهاب را کاهش می دهند و ترمیم ایجاد می کنند. این نوع تزریق در افراد جوان و افرادی که آرتریت خفیفی دارند عملکرد بهتری خواهد داشت. اثر بخشی حتمی آن مورد سوال است. نکته مهم آن که اگر زانو به حدی تخریب شده که نیاز به تعویض مفصل وجود دارد تزریق آن هرگز توصیه نمی شود.
# جراحی
اگر شما دچار آسیبی شده باشید که نیازمند جراحی است، معمولا نیازی نیست فورا عمل جراحی داشته باشید. قبلا از تصمیم گیری، فواید و مضرات هر دو درمان بدون جراحی و جراحی را در ارتباط با معیارهایتان در نظر بگیرید. اگر انجام جراحی را انتخاب کردید، ممکن است گزینه های شما شامل موارد زیر باشند:
_ جراحی آرتروسکوپی
براساس آسیب شما، ممکن است پزشک شما بتواند با استفاده از یک دوربین ظریف و ابزار های طویل و باریکی که از طریق فقط یک برش کوچک در اطراف زانویتان وارد آن می شوند آسیب زانوی شما را تشخیص داده و درمان کند. آرتروسکوپی ممکن است برای خارج کردن قطعات سرگردان از زانوی شما، خارج کردن یا ترمیم غضروف آسیب دیده (به خصوص اگر باعث قفل شدن زانوی شما شود) و اتصال مجدد رباط پاره شده استفاده شود.
_ جراحی تعویض جزئی زانو
در جراحی تعویض مفصل زانو، پزشکتان فقط قسمتی از زانو که بیشترین آسیب را دیده است با وسیله ای که از فلز و پلاستیک ساخته شده است جایگزین می کند. جراحی می تواند از طریق یک برش کوچک انجام شود، از این رو احتمالا در مقایسه با جراحی تعویض کامل مفصل زانو سریع تر بهبود یابید.
_ تعویض کامل مفصل زانو
در این فرآیند، جراح شما قسمتی از استخوان آسیب دیده و غضروف استخوان های ران، ساق و کشکک را برش می دهد و آن را با یک مفصل مصنوعی که از آلیاژ های فلزی، پلاستیک فشرده و پلیمرها ساخته شده است جایگزین می کند.
# شیوه ی زندگی و درمان های خانگی
داروهای بدون نسخه –مانند استامینوفن، ایبوبروفن و ناپروکسن- ممکن است به کاهش درد زانو کمک کنند. بعضی از افراد تسکین خود را در مالیدن کرم های حاوی مواد بی حس کننده مانند لیدوکائین و کپسایسین (پماد فلفل)، به زانوی خود می یابند. خود درمانی هایی که برای آسیب زانو وجود دارند شامل موارد زیر هستند:
_ استراحت
در بین فعالیت های معمول خود برای کاهش فشارهای مکرر روی زانویتان، به منظور دادن وقت به آسیب برای بهبودی و کمک به پیشگیری از آسیب های بیشتر استراحت کنید. برای آسیب های کوچک یک یا دو روز استراحت ممکن است تمام چیزی باشد که شما نیاز دارید. آسیب های جدی تر نیاز به مدت زمان بیشتری برای بهبود دارند.
_ یخ
یخ هم درد هم و التهاب را کاهش می دهد. یک کیسه یخ تکه تکه عملکرد خوبی دارد زیرا تمام زانوی شما رو می پوشاند. همچنین می توانید از بسته ی یخی که در حوله ی نازکی پیچیده شده است استفاده کنید تا از پوستتان مراقبت کنید. گرچه درمان با یخ معمولا بی خطر و موثر است، در یک نوبت بیش از ۲۰ دقیقه از یخ استفاده نکنید زیرا خطر آسیب به اعصاب و پوست شما وجود دارد.
_ فشار دادن
این کار به پیشگیری از تجمع مایع در بافت آسیب دیده و حفظ هماهنگی و ثبات زانوی شما کمک میکند. به دنبال یک نوار بانداژی باشید که سبک، قابل نفوذ هوا (منفذدار) و چسبنده باشد. این نوار باید به اندازه کافی محکم بسته شود که از زانوی شما پشتیبانی کند، بدون آن که با جریان خون آن تداخل کند.
_ بالا گرفتن
برای کمک به کاهش تورم، سعی کنید زانوی آسیب دیده تان را روی بالش یا تخت خواب بالا نگه دارید.
# داروهای مکمل و طب سوزنی
_ گلوکوزآمین و کندروئیتی
پژوهش ها ی اخیر بی اثری این دسته از مکمل ها را اثبات کرده اند. با توجه به قیمت بالا و اثر جانبی مصرف طولانی مدت آن ها که باعث چاقی و حتی مقاومت به انسولین و دیابت می شود مصرف آن ها به هیچ وجه توصیه نمی شود.
_ طب سوزنی برای تسکین زانو درد
پژوهش ها بیان کرده اند که طب سوزنی ممکن است به بهبود زانو دردی که به دلیل آرتروز ایجاد شده است کمک کند. طب سوزنی شامل وارد کردن سوزن هایی به نازکی مو در پوست محل های ویژه ای در بدن می باشد.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپد، آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
[email protected]
سه شنبه ۱۱ تیر ۹۸( 5 سال پیش)
تعداد بازدید: 473
مشاهده پرسش
