خار پاشنه یا به اصطلاح التهاب نیام کف پا (فاشیا پلانتار) شایع ترین علت درد در پاشنه پا است. در این مقاله به بررسی علت بروز این بیماری و راهکارهایی جهت درمان خارپاشنه می پردازیم.
نیام کف پا، درست زیر پوست کف پا قراردارد و پاشنه را به قسمت جلوی پا وصل می کند. نیام کف پا در واقع یک طناب بافتی قوی می باشد که قوس کف پا را حفظ می کند و هنگامی که این نیام آزرده و ملتهب شود، خار پاشنه بروز می کند.
نیام کف پا، نیروها و فشارهای وارد شده به پا را جذب و مستهلک می کند. گاهی فشار یا صدمه بیش از حد سبب ایجاد پارگی در این بافت می شود. پاسخ طبیعی بدن به صدمه، التهاب است که باعث می شود درد خشکی و سفتی در کف پا و پاشنه بروز کند.
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟
اگر خار پاشنه درمان نشود، هر بار که پاشنه پا به زمین برخورد می کند، احساس درد خواهید کرد، حتی اگر سعی کنید نرم راه بروید. در ابتدا، درد پاشنه پا متناوب است. اما همانطور که پیشرفت می کند، می تواند ثابت شود.
درد ناشی از خار پاشنه درمان نشده معمولاً پس از بلند شدن از رختخواب در صبح یا پس از یک دوره عدم تحرک در طول روز بدتر می شود. زمانی که فقط راه رفتن برای شما دردناک باشد، طبیعتاً کمتر در اطراف حرکت می کنید و در نتیجه سبک زندگی کم تحرک تری ایجاد می کنید. این می تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی شود.
اگر حین راه رفتن احساس درد کردید، بر نحوه راه رفتن شما تأثیر می گذارد. برای جلوگیری از ایجاد درد پا، ممکن است با لنگش شروع به راه رفتن کنید.
با این حال، با راه رفتن غیر طبیعی، شما مستعد ابتلا به مشکلات اضافی پا و مچ پا، مانند بونیون، رگ به رگ شدن مچ پا، و شکستگی پا هستید. همچنین می‌توانید در ناحیه کمر، لگن و زانو دچار درد شوید، زیرا بدن شما دائماً در یک راستا نیست.
درمان خار پاشنه بدون جراحی
بیش از ۹۰% بیماران مبتلا به خار پاشنه طی ۱۰ ماه با استفاده از روش های ساده غیر جراحی بهبود می یابند.
۱_ کاهش فشار روی پای اسیب دیده
کاهش یا توقف فعالیت هایی که درد را بدتر می کنند، اولین قدم در کاهش درد است. شما ممکن است نیاز داشته باشید که فعالیت های ورزشی را که در آن پاهای شما به شدت روی سطوح سفت برخورد می کنند، قطع کنید. (مثل دویدن یا step در ایروبیک).
۲_ درمان خار پاشنه با یخ
غلطاندن یک بطری آب سرد زیر کف پا بمدت ۲۰ دقیقه موثر است و ۴-۳ بار در روز انجام می شود.
۳_ درمان خارپاشنه با داروهای ضد التهاب
داروهایی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن درد و التهاب را کم می کنند.
۴_ تمرینات اصلاحی
خار پاشنه بر اثر سفتی عضلات پا و پشت ساق بدتر می شود. کشش عضلات پشت ساق و نیام کف پایی موثرترین راه برای کاهش درد است :
_ کشش عضلات پشت ساق
رو به دیوار بایستید و کف دستتان را روی دیوار بگذارید. یک زانو را صاف و کشیده نگه دارید طوری که کف پا و پاشنه روی زمین باشد. پای دیگر را در جلو قرار دهید، طوری که زانوی آن خم باشد.
برای ایجاد کشش در عضلات ساق و تاندون آشیل، لگن خود را به سمت دیوار دیوار حرکت دهید. این وضعیت را ده ثانیه نگه دارید، سپس استراحت کنید. این تمرین را برای هر پا، ۲۰ بار تکرار کنید، حین انجام این تمرین باید یک کشش قوی را در عضلات پشت ساق خود حس کنید.
– کشش نیام کف پا
در حالت نشسته پای مبتلا را در کنار زانوی سمت مقابل بگذارید. انگشتان پای مبتلای خود را با دست بگیرید و آنها را به آهستگی به سمت بالا بکشید. اگر دستتان به انگشتان پایتان نمی رسد، یک پارچه را دور شست پا پیچیده و به کمک آن انگشتان را به بالا بکشید.
کشش را ده ثانیه نگه دارید. برای هر پا بیست بار تکرار کنید. این تمرین بهتر است در صبح و قبل از ایستادن یا راه رفتن انجام شود.
۵_ تزریق کورتون برای خار پاشنه
کورتون ها داروهای ضد التهاب قوی هستند برای کاهش درد و التهاب می توان آن را به داخل نیام کف پایی تزریق کرد. توجه داشته باشید که تزریقات مکرر در نیام کف پایی می تواند با عوارض بدی همراه باشد.
۶_ استفاده از کفش طبی و ارتوزها
استفاده از کفش های با کفی ضخیم و نرم می تواند درد حین ایستادن و راه رفتن را کم کند. پدهای سیلیکونی پاشنه نیز مفیدند. می توان از کفی های طبی نیز بدین منظور استفاده کرد.
۷_ آتل های شبانه
در اکثر افراد هنگام خواب نوک پاها به سمت پایین خم شده هستند. این مسأله یکی از علل درد پا هنگام صبح است. آتل شبانه که نوک پا را به سمت بالا نگه می دارد باعث اعمال کشش روی نیام کف پایی در هنگام خواب می شود. گرچه استفاده از آن، در هنگام خواب زیاد راحت نیست.
درمان خار پاشنه با جراحی
جراحی تنها زمانی مناسب ترین گزینه ی درمان خارپاشنه محسوب می شود که سایر درمان های ذکر شده توسط پزشک کارساز نباشند. جراحی خار پاشنه شامل خارج کردن خار پاشنه از استخوان می باشد؛ هر چند در برخی موارد فاسیای کف پا نیز آزاد می شود.
آیا خار پاشنه بدون جراحی از بین می رود؟
تشخیص خار پاشنه
پس از معاینه شما توسط پزشکتان وی ممکن است دستور انجام تصویربرداری از پاهای شما را بدهد.
رادیوگرافی ساده
تصاویر واضحی از استخوان ها می دهد. با استفاده از رادیوگرافی ساده می توان سایر دلایل درد پاشنه مثل شکستگی یا آرتریت و آرتروز را رد کرد. خار پاشنه در تصاویر رادیوگرافی ساده مشهود است.
سایر تصویربرداری ها
MRI و سونوگرافی به صورت معمول برای تشخیص خار پاشنه استفاده نمی شوند. MRI ممکن است در صورت شکست درمان خار پاشنه درخواست شود.
عوامل ایجاد خار پاشنه
در اکثر اوقات خار پاشنه بدون هر گونه علت خاص و قابل تشخیص به وجود می آید. ولی عواملی وجود دارند که می توانند شما را در معرض بروز این عارضه قرار دهند:
سفتی عضلات پشت ساق که باعث می شود نتوانید به طور کامل انگشتان پای خود را به سمت جلو ساق بالا بیاورید.
چاقی
قوس دار بودن بیش از حد کف پا
فعالیت های نیازمند به ضربات مکرر به کف پا (دویدن ، ورزش)
انجام فعالیت های جدید یا افزایش فعالیت هایی که از قبل انجام می دادید.
نکته: گرچه بسیاری از مردم که خار پاشنه دارند، التهاب نیام کف پایی هم دارند، خار پاشنه همیشه همراه التهاب نیام کف پایی نیست. در واقع از هر ۱۰ نفر، یک نفر خار پاشنه دارد، ولی تنها %۵ افراد مبتلا به خار پاشنه درد پا دارند. مهم است بدانید که از آنجا که خار پاشنه دلیل خار پاشنه نیست، درد ناشی از خار پاشنه را می توان بدون برداشتن و از بین بردن خار پاشنه، درمان کرد.
در فیلم زیر دکتر غلامرضا نادری درباره علائم خار پاشنه و علل بروز التهاب نیام کف پا صحبت می کند.
علائم خار پاشنه
شایع ترین علایم خار پاشنه عبارتند از :
درد کف پا در نزدیکی پاشنه
دردی که در اولین قدم های راه رفتن بعد از بیدار شدن از خواب، یا بعد از یک دوره طولانی بی حرکتی و استراحت ( مثلا بعد از یک رانندگی طولانی) شدیدتر است و بعد از چند دقیقه راه رفتن کمتر می شود یا از بین می رود.
دردی که بعد از ورزش یا فعالیت ونه در حین ورزش و فعالیت، شدیدتر است.
این مقاله را حتما بخوانید: عوارض تزریق کورتون در پاشنه پا
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
برای پرسش از دکتر، روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
مهرداد
سه شنبه ۲۳ مرداد ۹۷( 5 سال پیش)
تعداد بازدید: 294
مشاهده پرسش
