پای پرانتزی یا خمیدگی پاها در کودکان نوپا بسیار رایج است. کودکان مبتلا به خمیدگی پا، در هنگام ایستادن فاصله ای مشخص بین زانو ها و نواحی تحتانی پاهای خود دارند. این وضعیت می تواند نتیجه خمیدگی یک یا هر دو زانو به سمت بیرون باشد. این وضعیت اغلب با راه رفتن تشدید می شود.
در اغلب موارد، خمیدگی پاها همگام با رشد کودک به صورت طبیعی برطرف می شود. در صورتی که خمیدگی یاد شده تا سن ۳ سالگی برطرف نشود، امکان وجود عوامل زمینه ای همچون بیماری بلانت یا نرمی استخوان وجود دارد. گاهی اوقات، نوجوانان نیز به خمیدگی پاها دچار می شوند. در بسیاری از این موارد کودک به طرز قابل توجهی اضافه وزن دارد.
درمان پای پرانتزی چقدر طول میکشد؟
پرانتزی شدن فیزیولوژیک پاها تقریبا همواره به صورت خود به خود همگام با رشد کودک برطرف می شود. این اصلاح معمولا با رسیدن به سن ۳ تا ۴ سالگی رخ می دهد. عدم درمان بیماری بلانت یا پای پرانتزی در شیرخوارگی به تشدید فزاینده خمیدگی در اواخر کودکی و اوایل نوجوانی منجر می شود.
این کودکان در نهایت به دلیل فشار های غیر طبیعی بر مفاصل به درد پا مخصوصا در ناحیه زانو دچار می شوند. نوجوانان مبتلا به بیماری بلانت اغلب اوقات در هنگام خم شدن درد را تجربه خواهند کرد. دو نوع روش درمان وجود دارد: ۱- درمان پای پرانتزی بدون جراحی ۲- درمان پای پرانتزی با جراحی
درمان پای پرانتزی بدون جراحی
1_ پرانتزی شدن فیزیولوژیک پا ها با این که پرانتزی شدن فیزیولوژیک پا ها نیازمند درمان فعال نیست اما پزشک از والدین کودک می خواهد تا زمان رفع خمیدگی هر ۶ ماه یک بار کودک را به نزد او بیاورند.
2_ بیماری بلانت شیرخوارگی جهت بهبود به درمان نیاز دارد. در صورت تشخیص زود هنگام بیماری، یک قالب گیری می تواند تنها اقدام مورد نیاز باشد. قالب گیری برای درمان بیماری بلانت در نوجوانان موثر نیست.
3_ پای پرانتزی، پزشک، کودکان مبتلا به پای پرانتزی را به ملاقات با متخصص اختلالات متابولیسم و انجام پیگیری های ارتوپدی متداول توصیه می کند. اثرات پای پرانتزی را اغلب می توان با مصرف دارو کنترل کرد.
پای پرانتزی چیست؟
پای پرانتزی یک بیماری استخوانی در کودکان است که سبب خمیدگی پاها و بروز دیگر بد شکلی های استخوانی می شود. کودکان مبتلا به پای پرانتزی از دریافت مقادیر کافی کلسیم، فسفر یا ویتامین D محروم بوده اند. هر سه این موارد برای داشتن استخوان هایی سالم ضروری اند.
بروز پای پرانتزی ناشی از سو تغذیه در کشور های توسعه یافته رایج نیست زیرا بسیاری از خوراکی ها از جمله محصولات لبنی با ویتامین D غنی شده اند. موارد اندک پای پرانتزی ناشی از سو تغذیه، اغلب کودکانی هستند که تنها با شیر مادر تغذیه شده اند. پای پرانتزی همچنین می تواند در اثر یک ناهنجاری ژنتیکی به وجود آید که در آن بدن توانایی جذب مناسب ویتامین D را ندارد.
بیماری بلانت چیست؟
بیماری بلانت در اثر ناهنجاری صفحات رشد در بخش فوقانی استخوانی درشت نی بروز داده و در هر دوی نوپایان و نوجوانان دیده می شود. صفحات رشد در انتهای استخوان های دراز کودک قرار داشته و به تعیین طول و شکل استخوان بالغ کمک می کنند.
تمایز بیماری بلانت شیر خوارگی از پرانتزی شدن فیزیولوژیک پاها در کودکان زیر ۲ سال تقریبا غیر ممکن است. با این حال، با رسیدن به سن ۳ سالگی خمیدگی تشدید شده و در تصاویر اشعه ایکس اغلب مشخص است.
علت پای پرانتزی
پرانتزی شدن فیزیولوژیک پاها، در اغلب کودکان زیر ۲ سال، خمیدگی پاها نوعی از ظاهر طبیعی پاها به شمار می رود. در کودکان دارای پاهای پرانتزی، خمیدگی تقریبا در سن ۱۸ ماهگی شروع به بهبود کرده و همگام با رشد کودک ادامه می یابد. با رسیدن به سن ۳ تا ۴ سال، خمیدگی اصلاح شده و پاها ظاهری طبیعی به دست آورده اند.
تشخیص پای پرانتزی
خمیدگی پاها در هنگام ایستادن یا راه رفتن کودک بیشترین تظاهر را دارند. رایج ترین علامت خمیدگی پاها الگوی نامطلوب راه رفتن فرد بیمار است. نو پایان مبتلا به خمیدگی پا معمولا هماهنگی خوبی داشته و در فراگیری نحوه راه رفتن تاخیر ندارند.
با این حال، میزان خمیدگی پاها ممکن است قابل توجه بوده و هشداری برای والدین یا اعضای خانواده باشد. قرار دادن کف پا به سمت داخل نیز در این کودکان شایع بوده و اغلب در ترکیب با خمیدگی پاها دیده می شود.خمیدگی پاها معمولا سبب بروز درد در کودکان خردسال نمی شود. البته، خمیدگی مداوم در دوران نوجوانی می تواند به ناراحتی مفاصل ران، زانوها و یا بیماری مچ پا منجر شود.
این ناراحتی در اثر فشار غیر طبیعی وارد شده بر مفاصل به وجود می آید. علاوه بر این، در کودکان مبتلا مخصوصا افرادی که کف پای خود را به سمت داخل متمایل می کنند، والدین از لغزش های مکرر فرزند خود شکایت دارند
معاینات پزشکی پای پرانتزی
پزشک ارزیابی کودک را با یک معاینه فیزیکی کامل شروع می کند. در صورتی که کودک کمتر از ۲ سال سن داشته، سالم بوده و خمیدگی های قرینه داشته باشد پزشک عدم نیاز به آزمایش های بیشتر را در زمان کنونی بیان می کند.
از سوی دیگر، در صورتی که خمیدگی یک پا بیش از دیگری بوده انجام تصویر برداری با اشعه ایکس پیشنهاد می شود. تصویر برداری اشعه ایکس از پاهای کودک در حالت ایستاده می تواند ابتلا به بیماری بلانت یا پای پرانتزی را بیان کند. اگر سن کودک بیش از ۲ تا ۵ سال باشد و خمیدگی پاهای او قرینه باشند، پزشک به احتمال زیاد باز هم انجام تصویر برداری اشعه ایکس را پیشنهاد می دهد.
احتمال ابتلا به بیماری بلانت یا پای پرانتزی در این سن بیشتر است. در صورتی که تصویر برداری نمایانگر علائم پای پرانتزی باشد، پزشک جهت تایید ابتلا به اختلال انجام چند آزمایش خون را نیز تجویز می کند.
جراحی پای پرانتزی
1_ پرانتزی شدن فیزیولوژیک پاها، در موارد نادر، این بیماری در نو پایان به طور کامل برطرف نشده و خمیدگی پا ها در نوجوانی برای فرد و خانواده او نگرانی هایی را از نظر زیبایی به وجود می آورد. در صورتی که خمیدگی به میزان کافی شدید باشد، جراحی اصلاح خمیدگی به همراه رشد هدایت شده برای فرد در نظر گرفته می شود.
2_ بیماری بلانت، در صورتی که خمیدگی پاها در کودکان مبتلا به بیماری بلانت شیر خوارگی صرف نظر از قالب گیری برطرف نشود، با رسیدن به سن ۴ سالگی جراحی در نظر گرفته می شود. جراحی می تواند از پیشرفت بیماری و رسیدن آسیب دائمی به نواحی رشد استخوان ساق پا پیشگیری کند. کودکان بزرگ تر و مبتلا به خمیدگی پای ناشی از بیماری بلانت نیازمند جراحی اصلاحی هستند.
3_ پای پرانتزی، جراحی برای کودکان مبتلایی در نظر گرفته می شود که بد شکلی ها صرف نظر از دارو درمانی مناسب هنوز بر جای باقی مانده اند.
روش های جراحی متفاوتی برای اصلاح خمیدگی پا یا پای پرانتزی وجود داشته و در ۲ دسته عمده جای می گیرند:
۱- رشد هدایت شده
رشد هدایت شده، رایج ترین نوع جراحی برای این بیماری است. در این روش، با استفاده از یک صفحه فلزی کوچک رشد استخوان در قسمت سالم بخش فوقانی استخوان ساق پا متوقف می شود. این اقدام، امکان جبران را برای بخش غیر طبیعی فراهم کرده و همزمان با رشد طبیعی کودک پا ها صاف می شوند. با بهبود یافتن تراز استخوانی، صفحه فلزی برداشته شده و رشد ادامه می یابد.
۲- برش استخوان درشت نی
در این فرایند استخوان ساق پا از ناحیه زیر زانو برش داده شده و جهت تصحیح تراز مناسب شکل دهی می شود. تغییر شکل استخوان با پیچ و صفحه های داخلی یا قطعات خارجی مخصوص انجام می شود. در برخی موارد، پس از جراحی جهت محافظت از استخوان در دوران بهبودی استفاده از قالب توصیه می شود.
افراد ممکن است در دوره بهبودی به استفاده از عصا نیازمند شوند. پزشک جهت احیای قدرت و محدوده حرکتی استفاده از تمرینات فیزیوتراپی را توصیه می کند. تیم درمان نحوه سپری دوره بهبودی و بازگشت به فعالیت های روزمره را به طور کامل برای بیمار توضیح می دهند.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی مچ پا
حسین
چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ۰( 3 سال پیش)
تعداد بازدید: 215
مشاهده پرسش
