افتادگی مچ پا وضعیتی است که در آن نمی توانید قسمت جلوی یک یا هر دو پا را بالا بیاورید. این نشانه یک مشکل اساسی مانند اسکلروز یا سکته است. برای درمان افتادگی پا گزینه های درمانی زیادی وجود دارد که در ادامه مطلب درموردشان صحبت خواهیم کرد.
افتادگی مچ پا چیست؟
افتادگی مچ پا واژه ای کلی است که به دشواری در بلند کردن مچ و انگشتان پا به سمت بالا اشاره دارد. این نوع عارضه منجر به حالتی می شود که در آن مچ پا آویزان بنظر می رسد. اگر افتادگی مچ پا دارید، ممکن است هنگام راه رفتن پایتان روی زمین کشیده شود که در این صورت خطر زمین خوردن بالاست. همچنین ممکن است مجبور شوید هنگام راه رفتن ران خود را بالا بیاورید تا با کمک آن پای خود را روی زمین بکشید.
بی حسی پوست ساق و پا نیز، یافته شایعی در این عارضه است. بسته به علت عارضه، افتادگی مچ میتواند یک یا هر دو پا را درگیر کند. لازم بذکر است با اینکه افتادگی مچ پا یک بیماری نیست، اما ممکن است حاکی از مشکلی عصبی یا عضلانی باشد. افتادگی مچ پا ممکن است دائمی یا موقتی باشد. خوشبختانه درمان این عارضه امری ممکن است.
علت افتادگی مچ پا
علت اصلی افتادگی پا، ضعف یا آسیب به ماهیچه قدام ساق است که وظیفه حرکت دادن پا به سمت بالا را بر عهده دارند. این عضلات ممکن است در اثر یک آسیب یا یک بیماری زمینه ای نورولوژیک تحت تاثیر قرار بگیرند.
از منظر عصب شناختی، افتادگی مچ پا ممکن است ریشه در آسیب مغزی یا نخاعی داشته باشد. شرایطی مانند سکته مغزی، فلج مغزی و دیستروفی عضلانی همگی می‌توانند منجر به افتادگی پا شوند. با این حال برخی معتقدند آسیب عصبی در خود ساق پا علت عمده این عارضه است.
تشخیص افتادگی مچ پا
افتادگی مچ پا معمولاً در طول معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود. پزشک راه رفتن شما را بررسی کرده و عملکرد عضلات پای شما را آزمایش می کند. او همچنین ممکن است ساق پا، روی پا و انگشتان پا را از جهت بی حس بودن معاینه کند.
۱. تست های تصویر برداری
افتادگی مچ پا گاهی اوقات به دلیل تنگی کانال نخاعی یا به دلیل فشار آوردن تومور یا کیست بر روی عصب در زانو یا ستون فقرات رخ می دهد. انواع مدالیته های تصویربرداری می توانند به شناسایی این نوع مشکلات کمک کنند:
- رادیوگرافی ساده: در این مدالیته از مقدار کمی اشعه برای تصویربرداری از بافت نرم یا ضایعات استخوانی ایجاد کننده عارضه استفاده می شود.
- اولتراسوند: از این تکنولوژی که از امواج صوتی برای تصویرسازی ارگان های داخلی بدن استفاده میکنند. همچنین میتوان برای بررسی کیست ها یا تومورهایی که روی عصب فشار وارد می کنند بهره برد.
- سی تی: این مدالیته با استفاده از اشعه ایکس تصاویری را که از نماهای مختلف گرفته می شوند ترکیب کرده و تصویری مقطعی از ساختارهای داخلی بدن می دهد.
- ام آر آی: این روش از امواج رادیویی و نوعی میدان مغناطیسی قوی برای تصویرسازی دقیق بهره می برد. ام آر آی در تصویرسازی ضایعات بافت نرم که به اعصاب فشار وارد می کنند، بسیار کاربردی است.
۲. تست اعصاب
الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی، فعالیت الکتریکی در عضلات و اعصاب را اندازه گیری می کند. این تست ها می توانند ناراحت کننده باشند، اما برای تعیین محل آسیب، در امتداد عصب آسیب دیده مفید هستند.
درمان سريع افتادگی مچ پا
درمان افتادگی مچ پا به علت آن بستگی دارد. به همین دلیل مهم است که به محض تشخیص علت افتادگی، درمان شروع شود تا شانس بهبودی افزایش یابد. گزینه های درمان افتادگی پا شامل موارد زیر است:
۱. بریس
در این نوع درمان پزشک شما نوعی بریس را تجویز می کند که پای شما را در زاویه ۹۰ درجه نسبت به ساق قرار داده و بنابراین اجازه می دهد تا پای شما هنگام پیچیدن حالت صاف به خود بگیرد. یک نوع بریس فوق‌العاده به نام Dorsi-Assist وجود دارد که به کشیدن انگشتان پا و مچ پا به سمت بالا کمک کرده و از زمین خوردن افراد جلوگیری می کند. این نوع بریس عملکردی بهتری نسبت به بریس استاندارد دارد.
۲. ارتوز مچ پا
این دستگاه درون کفش جای گرفته و به قرارگیری پا در وضعیتی نرمال کمک می کند.
۳. فیزیوتراپی
این روش درمانی شامل تمرین‌هایی است که به تقویت عضلات، کاهش سفتی مفاصل و افزایش دامنه حرکتی زانو و مچ پا کمک میکنند.
۴. تحریک عصبی
در این روش از انرژی الکتریکی برای تحریک عصب ضعیف و بهبود عملکرد آن در حین راه رفتن استفاده می شود.
۵. جراحی
درمان جراحی ممکن است در موارد مختلفی نظیر ترمیم یا آزاد کردن بخش تحت فشار عصب پرونئال در اوایل افتادگی مچ پا، عدم موفقیت درمان های کانزرواتیو و یا انتقال تاندون یا فیوژن مفاصل به منظور قرار دادن دائمی پا در زوایه ای ۹۰ درجه نسبت به ساق برای تسهیل راه رفتن در نظر گرفته شود.
فیزیوتراپی افتادگی مچ پا
فیزیوتراپیست شما طی یک برنامه تمرینی مناسب با شما کار خواهد کرد. در این برنامه هدف این خواهد بود که به دنبال تقویت عضلات پا و بازیابی قدرت آن ها، شما بتوانید هنگام راه رفتن پای خود را بلند کنید. توجه به این نکته ضروری است که فیزیوتراپی ممکن است همواره نتیجه بخش نباشد. لذا بهتر است قبل از انجام دوره درمانی با یک فیزیوتراپیست با تجربه در این باره صحبت کرد.
بریس افتادگی مچ پا
این وسیله نام‌های مختلفی دارد، گاهی به آن بریس مچ پا و گاهی نیز آتل پا یا بریس پا گفته می شود. منظور از تمامی این اصطلاحات یک چیز است، بنابراین حواستان باشد انواع مختلف نام ها و اصطلاحات شما را گیج نکند.
از این وسیله پرطرفدار برای درمان افتادگی مچ پا استفاده شده و به بیمار اطمینان لازم را برای فعالیت می دهد. هدف اصلی این درمان جلوگیری از افتادگی پاست. این وسیله درمانی در کنار افزایش قابلیت تحرک بیمار، خطر زمین خوردن او را نیز کاهش می دهد.
انواع مختلفی از بریس ها وجود دارند که کمی متفاوت با یکدیگر عمل کرده و بیمار بنا به ترجیحات شخصی خود می تواند از هر کدام از آن ها استفاده کند. توجه داشته باشید که تمامی بریس ها لزوما مفید نیستند. بنابراین باید قبل از خرید با پزشک خود در مورد اینکه کدام یک برای شما مناسب تر است مشورت کنید.
ریکاوری و مدت زمان بهبودی
حین ریکاوری مچ پا در یک آتل قرار می گیرد تا با حفظ موقعیت پا، از تاندون (های) تازه منتقل شده محافظت به عمل آید. در ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از عمل، باید ارتفاع مناسب قرارگیری پا و عدم وارد آمدن وزن اضافی به آن به دقت رعایت شود. بخیه ها در حدود دو هفته پس از جراحی برداشته می شوند و پس از آن پا به مدت حدود شش هفته در گچ قرار می گیرد. پای بیمار در این مدت نباید وزنی را تحمل کند.
پس از برداشتن گچ، بیمار مجاز خواهد بود با یک چکمه مخصوص راه برود. فیزیوتراپی برای حفظ وضعیت تاندون(ها) در موقعیت جدید به مدت ۸ تا ۱۲ هفته ادامه خواهد داشت. برای جلوگیری از کشش زودرس تاندون های جدید، بیمار باید به مدت سه ماه پس از جراحی از اسپلینت شب استفاده کند.
با بهبود تدریجی تورم پا، میتوان به جای واکربوت از نوعی بریس قالب‌گیری شده که درون کفش ورزشی قرار می گیرد، استفاده کرد. با بهبود قدرت و حرکت بیمار در نتیجه فیزیوتراپی، استفاده از بریس نیز به تدریج متوقف می شود. هدف از جراحی این است که بیمار با یک کفش معمولی بدون نیاز به بریس بتواند راه برود.
دکتر غلامرضا نادری متخصص ارتوپدی ، آرتروسکوپی ، آرتروپلاستی و فلوشیپ جراحی مچ پا در تهران
منصور
یکشنبه ۲۹ اسفند ۰( 2 سال پیش)
تعداد بازدید: 343
مشاهده پرسش
